Μόνο μέσω της επίλυσης των τριών βασικότερων παραγόντων που καθυστερούν σήμερα τη διαδικασία αγοραπωλησίας ακινήτων θα μπορέσουν να έχουν αίσιο τέλος οι προσπάθειες που καταβάλλει η κυβέρνηση για την επιτάχυνση του χρόνου που απαιτείται σήμερα και μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τον ένα χρόνο. Οπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς ακινήτων, η λειτουργία του Ηλεκτρονικού Φακέλου Ακινήτων –αποτελεί τη νέα σχετική πρωτοβουλία που θα ξεκινήσει να «τρέχει» από την 1η Νοεμβρίου–, ναι μεν αποτελεί ένα θετικό βήμα, πλην όμως δεν λύνει τις βασικότερες αγκυλώσεις που γεννούν και τις μεγάλες καθυστερήσεις.
Αυτές εντοπίζονται στις πολεοδομίες, στους κατά τόπους δήμους και το κτηματολόγιο. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών – Αττικής, «οι περισσότερες από τις πολεοδομίες της χώρας και ειδικότερα των αστικών κέντρων καθυστερούν τρεις ή και τέσσερις μήνες προκειμένου να χορηγήσουν φακέλους αδειών και σχεδίων ακινήτων σε μηχανικούς ή πολίτες προκειμένου να εκδοθεί η απαραίτητη ηλεκτρονική ταυτότητα. Η όλη διαδικασία καθυστερεί έτι περαιτέρω σε περίπτωση που χρειαστεί νομιμοποίηση – τακτοποίηση τυχόν αυθαιρεσιών».
«Κλειδί» η ψηφιοποίηση
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΤΕΕ, Γιώργο Στασινό, παρατηρούνται όντως καθυστερήσεις, ωστόσο σε γενικές γραμμές η ηλεκτρονική ταυτότητα κυλάει ομαλά. «Το πρόβλημα με τις καθυστερήσεις αναμένεται να λυθεί οριστικά εντός της προσεχούς διετίας. Eχουμε ξεκινήσει τη διαδικασία ψηφιοποίησης όλων των αρχείων των πολεοδομιών της χώρας, που όχι μόνο θα επιταχύνει τη χορήγηση των σχετικών δικαιολογητικών, αλλά θα επιλύσει και τα προβλήματα που προκύπτουν σε περιπτώσεις που οι άδειες έχουν π.χ. καταστραφεί με την πάροδο των ετών ή εξαιτίας φυσικών καταστροφών και είναι αδύνατο να ανευρεθούν», σημειώνει ο κ. Στασινός.
Σύμφωνα πάντως με τον Λευτέρη Ποταμιάνο, πρόεδρο του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών – Αττικής, «σήμερα είναι αδύνατη η ολοκλήρωση μιας συναλλαγής σε 3-4 ημέρες και αυτό δεν θα αλλάξει με τον Ηλεκτρονικό Φάκελο Ακινήτων. Κάθε ακίνητο είναι και μια ξεχωριστή περίπτωση. Ειδικά στην Ελλάδα, που οι εμπλεκόμενοι φορείς και οργανισμοί είναι τόσο πολλοί και που η διαδικασία των μεταβιβάσεων έχει φορτωθεί με αναρίθμητες βεβαιώσεις, πιστοποιητικά και αποδεικτικά, είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξεμπερδευτεί πλέον ένα ακίνητο, ώστε να αλλάξει ιδιοκτήτη».
Οι μεσίτες τονίζουν και τα προβλήματα που έχουν προκύψει εξαιτίας του ότι, πλέον, πολλά ακίνητα που διατίθενται προς πώληση είναι προσημειωμένα με δάνεια που διαχειρίζονται εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων και που έχουν εξαγοράσει τα γνωστά επενδυτικά funds. Στο πλαίσιο αυτό, «η έκδοση μίας και μόνης βεβαίωσης οφειλής ή ακόμη και η παραμικρή συνεννόηση μαζί τους είναι ανέφικτη, ακόμη και έπειτα από μήνες», τονίζεται χαρακτηριστικά.
Ένα έτερο πρόβλημα αφορά τη διαφορετική διαδικασία που ακολουθεί κάθε δήμος για τη χορήγηση βεβαίωσης περί καταβολής ΤΑΠ (Τέλος Ακίνητης Περιουσίας). Πρόκειται για τον σχετικό φόρο που καταβάλλει κάθε δημότης μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ. Από τη μια πλευρά υπάρχουν δήμοι, όπως εκείνος της Αθήνας, που χορηγεί τη βεβαίωση ακόμη και αυθημερόν και με ηλεκτρονικό τρόπο (στη συνέχεια προχωράει στον σχετικό έλεγχο και καταλογισμό τυχόν οφειλής στον ενδιαφερόμενο πολίτη), με αποτέλεσμα να μην καθυστερεί καθόλου η διαδικασία της αγοραπωλησίας. Από την άλλη πλευρά, όπως σημειώνει ο Γιώργος Ρούσκας, πρόεδρος της Ενωσης Συμβολαιογράφων Ελλάδας, «άλλοι δήμοι, όπως π.χ. εκείνος του Πειραιά ή της Κύθνου, ζητούν σειρά δικαιολογητικών προτού χορηγήσουν το σχετικό πιστοποιητικό, καθυστερώντας την όλη διαδικασία κατά μερικές εβδομάδες». Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, «ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου, συνιστά μια θετική εξέλιξη, επειδή μπορεί να ασκήσει πίεση στους δημόσιους φορείς και λειτουργούς να επιταχύνουν τις διαδικασίες τους, καθώς θα καταγράφεται πλέον με ηλεκτρονικό τρόπο η πορεία ενός αιτήματος χορήγησης βεβαίωσης – πιστοποιητικού κ.λπ. Επίσης, η συγκέντρωση όλων των εγγράφων σε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα πιστοποίησης θα γλιτώσει από τον πολίτη την ανάγκη της πιστοποίησής τους από τον ίδιο». Σε κάθε περίπτωση, ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Ακινήτου αποτελεί μια καλή αρχή, που αν συνοδευτεί από προσθήκες και περαιτέρω συγκεκριμενοποίηση της διαδικασίας, μπορεί μελλοντικά να δώσει τις απαιτούμενες λύσεις.
Η μεταγραφή συμβολαίου
Σε ό,τι αφορά το κτηματολόγιο, τα κυριότερα προβλήματα προκύπτουν όταν χρειάζεται να ολοκληρωθεί η μεταγραφή ενός συμβολαίου, ώστε να εγγραφεί η προσημείωση από την πιστώτρια τράπεζα. Οταν λοιπόν μεσολαβεί τραπεζικός δανεισμός και το υποθηκοφυλακείο – κτηματολογικό γραφείο της περιοχής στην οποία βρίσκεται το ακίνητο εμφανίζει δυσλειτουργίες και καθυστερήσεις, π.χ. λόγω υποστελέχωσης, γεννώνται σημαντικές καθυστερήσεις. Το πλέον χαρακτηριστικό πρόβλημα εντοπίζεται στο Υποθηκοφυλακείο Αθηνών, όπου πλέον ξεκινάει η εφαρμογή ηλεκτρονικού ραντεβού, ώστε να μην παρατηρούνται εικόνες άλλων εποχών, με τους ενδιαφερομένους να «κατασκηνώνουν» έξω από τα γραφεία από το προηγούμενο βράδυ ώστε να λάβουν σειρά προτεραιότητας.
Νίκος Ρουσάνογλου
