Τα γενέθλιά μου όταν ήμουν 20 χρόνων τα πέρασα πηδώντας μάντρες και συρματοπλέγματα στις παραλίες της Αττικής. Μη βγάλετε βιαστικά συμπεράσματα πριν ακούσετε τη συνέχεια.
Είμαστε στο 1983 και οι εφημερίδες προβάλλουν την απόφαση του υπουργού Αντώνη Τρίτση να απελευθερώσει τις ακτές από περιφράξεις και παράνομα κτίσματα. Ο νόμος του (1337) όχι μόνο απαγορεύει τις περιφράξεις «σε ζώνη πλάτους 500 μ. από την ακτή», αλλά διατάσσει την «αποβολή των κατόχων κτισμάτων ή εγκαταστάσεων στον αιγιαλό εντός 6 μηνών, χωρίς καμία αποζημίωση»! Τέτοια επαναστατικά. Και επειδή οι παραλίες είναι για τον λαό και όχι για τους πλούσιους –αυτό είναι το σύνθημα–, ο νόμος προβλέπει την «απαλλοτρίωση ιδιοκτησιών για τη δημιουργία οδών προσπέλασης προς την παραλία και τον αιγιαλό, καθώς και των αναγκαίων χώρων στάθμευσης οχημάτων». Εντάξει… στο 1983 είμαστε, το αυτοκίνητο ήταν ακόμη φετίχ και το ΠΑΣΟΚ υπόσχεται ότι όχι μόνο θα ανοίξει τις παραλίες, αλλά πλέον θα μπορείς να παρκάρεις το αυτοκίνητό σου δίπλα σου, πάνω στο κύμα. Να ακούς Μπακαλάκο στη διαπασών και να τρομοκρατούνται οι πλούσιοι και να λουφάζουν στις κουτσουρεμένες περιουσίες τους. Αλλά ας μην μείνουμε στη λεπτομέρεια. Ο Τρίτσης είπε ξεκάθαρα εκείνες τις μέρες «ρίξτε τις μάντρες», «ξηλώστε τα σύρματα». Και εγώ, νομίζοντας ότι θα ζήσουμε στιγμές ανάλογες με εκείνες της επίθεσης του Τσε στη Σάντα Κλάρα, παραμόνευα με μια Kiev κρεμασμένη στον λαιμό μου (ναι, ρωσική!) για να απαθανατίσω τις μπουλντόζες που θα γκρεμίζουν μάντρες. Τίποτα δεν έγινε, μόνο λίγοι νεολαίοι με πράσινες σημαίες ξήλωσαν μια μέρα κάτι σκουριασμένα συρματοπλέγματα, αλλά τις μάντρες δεν τις πλησίασαν.
Ο Τρίτσης «έγραψε Ιστορία» και εγώ πήρα το βάπτισμα του πυρός στη μαχητική δημοσιογραφία, αλλά κυρίως στη θεωρία του πολιτικού κόστους. Για να είμαστε βέβαια ιστορικά ακριβείς, η φράση «Αντώνη, έγραψες Ιστορία» ειπώθηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου το 1988. Και αφορούσε το άλλο τολμηρό σχέδιο του Τρίτση, τον διαχωρισμό Κράτους – Εκκλησίας, που ούτε αυτό προχώρησε (από εκείνη την εποχή είναι και η κοινή μας φωτογραφία).
Δεν είστε όμως στη σελίδα των ιστορικών αναγνωσμάτων. Είστε σε ένα επίκαιρο podcast, που καλό θα ήταν να ακουστεί με υπόκρουση τον μυθικό «Υδροχόο» των Ρασούλη – Αλαγιάννη – Παπάζογλου:
«Ολα τριγύρω αλλάζουνε
κι όλα τα ίδια μένουν
και μένα τα χεράκια της
με λύνουν και με δένουν…»
Βράδυ Τσικνοπέμπτης (4.3.2021), η Βουλή ψήφισε μια τροπολογία που είχε κατατεθεί εσπευσμένα δύο μέρες πριν. Τι προβλέπει η τροπολογία, που ψηφίστηκε με χαλαρές αντιδράσεις και κανένα δημόσιο διάλογο;
Αντιγράφω και συμπυκνώνω: Αναστέλλεται μέχρι 31 Οκτωβρίου η κατεδάφιση έργων κάθε είδους που έχουν κατασκευαστεί στον αιγιαλό, στην παραλία, στην όχθη, στον πυθμένα… της θάλασσας.
Δηλαδή, με ένα άρθρο σε ένα νόμο, αναστέλλεται η κατεδάφιση παράνομων έργων που έχουν κριθεί κατεδαφιστέα με τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις.
Γιατί όμως αναστέλλονται οι κατεδαφίσεις;
Ναι! Καλά το σκεφθήκατε! Λόγω COVID-19! Οχι, δεν το απαίτησαν οι μπουλντοζιέρηδες φοβούμενοι ότι από τον πολύ συνωστισμό μπουλντόζας στις παραλίες θα κολλήσουν κορωνοϊό. Αναστέλλονται οι κατεδαφίσεις γιατί «λόγω της πανδημίας δεν έχει καταστεί δυνατή, ή έχει καθυστερήσει, η νομιμοποίηση των εν λόγω έργων»!
Και εδώ αρχίζουν οι επικίνδυνοι συλλογισμοί. Οι κατεδαφίσεις στις παραλίες και στον αιγιαλό δεν αφορούν εκκρεμείς υποθέσεις. Αφορούν μάντρες, σπίτια, μπαρ, ταβέρνες, ξενοδοχεία, κατασκευές ιδιωτικές ή δημοτικές που έχουν κριθεί κατεδαφιστέες μετά μαραθώνιες υπηρεσιακές και δικαστικές διαδικασίες.
«Γκρεμίστε τα επιτέλους» είχε πει πριν από τρεις μήνες η ίδια η κυβέρνηση –και τότε κορωνοϊό είχαμε– και είχε δώσει εντολή στις αποκεντρωμένες διοικήσεις να επισπεύσουν τις κατεδαφίσεις αυθαιρέτων σε αιγιαλούς. Μάλιστα το Πράσινο Ταμείο μοίρασε 6,6 εκατ. ευρώ στις αποκεντρωμένες διοικήσεις όλης της χώρας για να προχωρήσουν χωρίς χρονοτριβή σε αυτές τις συγκεκριμένες κατεδαφίσεις. Μόλις όμως, τέλη Φλεβάρη, οι πρώτες μπουλντόζες έπιασαν δουλειά –στο Λασίθι και στη Χαλκιδική– ξεκίνησαν και οι αντιδράσεις.
Υπουργοί άρχισαν να πιέζονται, βουλευτές διαμαρτύρονταν, δήμαρχοι έπαθαν υστερία και, πατ κιουτ, σε μία εβδομάδα η λύση βρέθηκε. Αναστολή για άλλη μια φορά όλων των κατεδαφίσεων στις παραλίες και στον αιγιαλό!
Ακύρωση, δηλαδή, στην πράξη όλων των διοικητικών και δικαστικών αποφάσεων που επέβαλαν τις κατεδαφίσεις. Δικαίωση για άλλη μια φορά των «πονηρών» που ξέρουν ότι «πίεση στην πίεση» το κράτος θα κάνει πίσω. Επικράτηση, δηλαδή, ξανά της άποψης ότι στην Ελλάδα, αν δεν παρανομήσεις εσύ, κάποιος άλλος θα παρανομήσει στη θέση σου και όχι μόνο δεν θα τιμωρηθεί, αλλά θα επιβραβευθεί.
Ο κορωνοϊός λοιπόν, που κατά τις πολιτικές μεγαλοστομίες είναι ένα «καμπανάκι» για να σκεφθούμε τη συμπεριφορά μας απέναντι στο περιβάλλον και να αλλάξουμε τη σχέση μας με τη φύση κ.λπ. κ.λπ., αναδεικνύεται σε άλλο ένα όπλο στη φαρέτρα του πελατειακού κράτους.
Το περιβάλλον και το 2021 –όπως και τη δεκαετία του ’80, του ’90, του 2000– παραμένει στον πάτο των προτεραιοτήτων μας. Πρώτα θα ικανοποιηθούν όλοι αυτοί που ψηφίζουν, όλοι αυτοί που «στηρίζουν» και μετά θα σκεφθούμε τις παραλίες, τις θάλασσες, τα ποτάμια, τα δάση…
Τα υπόλοιπα είναι κακογραμμένη πολιτική λογοτεχνία.
Σταύρος Θεοδωράκης
