Συμμετοχή κας. Αλεξάνδρας Σδούκου, Υφυπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας (πρώην Γ.Γ. Ενέργειας ΥΠΕΝ), στο αφιέρωμα του B2Green
Η χώρα μας με σταθερά και συντεταγμένα βήματα κατάφερε να ανταπεξέλθει αποτελεσματικά στις δυσκολίες που δημιουργήθηκαν τόσο από την πανδημία, όσο και από την ενεργειακή κρίση. Ταυτόχρονα, έχουν ήδη δρομολογηθεί οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να επιτύχει στο ακέραιο τους στόχους που έχουν τεθεί στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Το ΕΣΕΚ αποτελεί ένα ισορροπημένο μείγμα φιλόδοξης και ορθολογικής εθνικής Ενεργειακής Πολιτικής συμβάλλοντας στην επίτευξη των στόχων της Ενεργειακής Ένωσης της ΕΕ έως το 2030. Ωστόσο, ο νέος στόχος για μείωση κατά τουλάχιστον 55% των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο το 2030 σε σχέση με το 1990 καθιστά επιτακτική την υιοθέτηση νέων πιο φιλόδοξων στόχων τόσο αναφορικά με τη μεγαλύτερη διείσδυση ΑΠΕ, όσο και για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε όλους τους τομείς τελικής κατανάλωσης ενέργειας.
Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης αποτελεί βασική οριζόντια προτεραιότητα στην ενεργειακή μετάβαση και ουσιαστικά είναι ο βασικός άξονας πάνω στον οποίο πρέπει να σχεδιάζονται όλες οι υπόλοιπες ενεργειακές πολιτικές. Ταυτόχρονα, οι δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας οδηγούν σε πολλαπλά οφέλη στο σύνολο των τομέων τελικής κατανάλωσης, όπως η μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η μείωση του ενεργειακού κόστους, η βελτίωση των συνθηκών άνεσης στα κτίρια, η αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων, η αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας και της απασχόλησης και η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.
Δεδομένου ότι η χώρα μας διαθέτει ένα κτιριακό δυναμικό χαμηλής ενεργειακής απόδοσης, η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων είναι απαραίτητη για την επίτευξη των στόχων της ενεργειακής μετάβασης. Η συγκεκριμένη διαπίστωση οδήγησε στον καθορισμό ποσοτικού στόχου για την ενεργειακή αναβάθμιση της τάξεως των 60 χιλιάδων κτιρίων ή κτιριακών μονάδων ετησίως έως το 2030 στο πλαίσιο του ΕΣΕΚ. Το γεγονός ότι η ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος αποτελεί θεμελιώδη πολιτική προτεραιότητα σε εθνικό επίπεδο αποτυπώθηκε επίσης και στις προβλέψεις της μακροπρόθεσμης στρατηγικής ανακαίνισης του κτιριακού αποθέματος.
Λόγω του γεγονότος ότι οι μηχανισμοί χρηματοδότησης αποτελούν κομβικό παράγοντα για την υλοποίηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας στο κτιριακό τομέα αρχικά δόθηκε έμφαση στην αντιμετώπιση των διαχρονικών εμποδίων, τα οποία δημιουργούσαν προσκόμματα στον σχεδιασμό και εφαρμογή των διαφόρων χρηματοδοτικών εργαλείων. Οι συγκεκριμένες προκλήσεις αφορούσαν μεταξύ άλλων τη μεγιστοποίηση της αναμενόμενης μόχλευσης, την αποδοτικότερη χρήση των διαθέσιμων κρατικών πόρων, την υιοθέτηση καινοτόμων εργαλείων χρηματοδότησης και την πιο ενεργή κινητοποίηση του εγχώριου χρηματοπιστωτικού τομέα. Για το σκοπό αυτό επιδιώχθηκε εξ αρχής η αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων πόρων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων των διαρθρωτικών ταμείων, μέσω ενός συνεκτικού πλαισίου μέτρων πολιτικής στον κτιριακό τομέα. Απόδειξη σε αυτό αποτελεί η αποτελεσματική αξιοποίηση των διαθέσιμων κεφαλαίων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μέσω του άξονα της ενεργειακής αναβάθμισης του κτιριακού αποθέματος της χώρας.
Η συνεισφορά των προγραμμάτων «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» και «Εξοικονομώ 2021» στην ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων κατοικίας ήταν καθοριστική τα προηγούμενα έτη, ενώ έχει επιτευχθεί και ο στόχος για τη μεγαλύτερη συμμετοχή των νοικοκυριών, τα οποία εντάσσονται στη χαμηλότερη εισοδηματική κατηγορία. Επισημαίνεται ότι η υλοποίηση χρηματοδοτικών προγραμμάτων για τη συντεταγμένη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και την προώθηση της χρήσης ΑΠΕ αναμένεται να συμβάλλει στη μακροπρόθεσμη καταπολέμηση του φαινομένου της ενεργειακής ένδειας σύμφωνα με τις προβλέψεις του σχετικού Σχεδίου Δράσης και στην επίτευξη των σχετικών στόχων αποκλιμάκωσης του φαινομένου έως το 2030.
Δεδομένης της ανάγκης για τη μόνιμη υλοποίηση προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας στις κατοικίες έχει ήδη δρομολογηθεί η απρόσκοπτη συνέχιση του προγράμματος «Εξοικονομώ 2021» τα επόμενα έτη μέσω του προγράμματος «Εξοικονομώ 2023», στοχεύοντας τόσο στην επίλυση των διαφόρων προβλημάτων που εντοπίστηκαν κατά την εφαρμογή του μέχρι σήμερα, όσο και στην περαιτέρω απλοποίηση του. Επιπρόσθετα, σχεδιάστηκε η ενίσχυση νέων ηλικίας από 18 έως 39 έτη μέσω του προγράμματος «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για Νέους», με σκοπό την αναβάθμιση και την ενεργειακή ανακαίνιση των κατοικιών τους. Συμπληρωματικά, η υποστήριξη των νοικοκυριών για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης θα συνεχιστεί με την προώθηση ενεργειακά αποδοτικών συσκευών μέσω του προγράμματος «Ανακυκλώνω- Αλλάζω Συσκευή», την αγορά ηλιακών θερμοσιφώνων μέσω του προγράμματος «Ανακυκλώνω-Αλλάζω Θερμοσίφωνα» και την εγκατάσταση φωτοβολταικών συστημάτων με μονάδες αποθήκευσης μέσω του προγράμματος «Φωτοβολταϊκά στη Στέγη».
Τα κτίρια των δημόσιων φορέων πρέπει να πρωτοστατήσουν στην ενεργειακή μετάβαση αναδεικνύοντας ταυτόχρονα τον υποδειγματικό ρόλο του δημόσιου τομέα σύμφωνα με τις επιταγές των ευρωπαϊκών οδηγιών. Η υλοποίηση του προγράμματος “ΗΛΕΚΤΡΑ”, έχει ήδη ξεκινήσει και θα κορυφωθεί τα επόμενα έτη με σκοπό τη χρηματοδότηση παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας σε κτίρια της γενικής κυβέρνησης μέσω της χορήγησης επενδυτικών δανείων. Ταυτόχρονα, προβλέπεται και η υλοποίηση παρεμβάσεων από Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών μέσω Συμβάσεων Ενεργειακής Απόδοσης αποσκοπώντας στην τόνωση της αγοράς ενεργειακών υπηρεσιών.
Αντίστοιχα, το Πρόγραμμα “Εξοικονομώ-Επιχειρώ” αποτελεί την πρώτη ουσιαστική προσπάθεια προώθησης δράσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης στα κτίρια του τριτογενή τομέα. Ο προβλεπόμενος προϋπολογισμός δημόσιας δαπάνης της τάξεως των 200 εκατ. € αναμένεται να δώσει το έναυσμα μέσα στο επόμενο έτος στην υλοποίηση δράσεων εξοικονόμησης ενέργειας στους κλάδους Εμπορίου και Υπηρεσιών και στον κλάδο Τουρισμού. Επιπρόσθετα, ο πρώτος γύρος ανταγωνιστικών διαδικασιών επίτευξης εξοικονόμησης ενέργειας σύμφωνα με τις προβλέψεις του ν. 4843/2021, ο οποίος σχεδιάζεται να υλοποιηθεί επίσης μέσα στο επόμενο έτος, αποτελεί έναν αρκετά ελπιδοφόρο μηχανισμό της αγοράς για τη στοχευμένη και αποδοτική προώθηση δράσεων βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης σε συγκεκριμένους κλάδους, όπως είναι ο τριτογενής και ο βιομηχανικός τομέας.
Η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων αποτελεί βασική προτεραιότητα της ενεργειακής πολιτικής, συμβάλλει στην επίτευξη των φιλόδοξων στόχων εξοικονόμησης ενέργειας και στην εφαρμογή της Αρχής της “Ενεργειακής Απόδοσης Πρώτα”. Το πακέτο λύσεων και η μεθοδολογία που επιλέξαμε για να προστατέψουμε την οικονομία, την κοινωνία και το επιχειρείν από τις χειρότερες επιπτώσεις της κρίσης, διασφαλίζει καλύτερους όρους για ένα πιο ασφαλές και πράσινο ενεργειακό μέλλον.
Αλεξάνδρα Σδούκου, Υφυπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας ΥΠΕΝ
(πρώην Γ.Γ. Ενέργειας ΥΠΕΝ)
Διαβάστε το πλήρες αφιέρωμα του B2Green:
«Ενεργειακή Αναβάθμιση & Ανακαίνιση 2023-24»,
ΕΔΩ
