Ακόμη και μετά από 80 χρόνια τα εγκαταλελειμμένα αγροκτήματα εξακολουθούσαν να στερούνται βιοποικιλότητας και φυτικών ειδών, συγκριτικά με εκτάσεις που δεν καλλιεργήθηκαν ποτέ, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Journal of Ecology.
Για τη μελέτη εξετάστηκαν 17 διαφορετικές τοποθεσίες λιβαδιών, κατά μήκος δοκιμαστικών αγροτεμαχίων στο Cedar Creek Ecosystem Science Reserve στη Μινεσότα. Κάθε ένα από τα λιβάδια είχε προηγουμένως οργωθεί και χρησιμοποιηθεί για καλλιέργεια, αλλά εγκαταλείφθηκαν από το 1927 και άλλα μόλις από το 2015. Από τότε, τα χωράφια έχουν αφεθεί για να ανακτήσουν τη βλάστησή τους με φυσικό τρόπο.
Οι ερευνητές, από πανεπιστήμια στη Μινεσότα, το Μίσιγκαν, την Καλιφόρνια, τη Γερμανία και την Αυστρία, συνέκριναν αυτές τις 17 τοποθεσίες με λιβάδια που δεν είχαν ποτέ οργωθεί. «Αυτό που θέλαμε να μάθουμε ήταν πόσο γρήγορα και πόσο λιβάδια που είχαν εκμεταλλευτεί οι άνθρωποι μπορούν να ανακτήσουν τη βιοποικιλότητά τους εάν αφεθούν να ανακάμψουν», δήλωσε η ερευνήτρια Emma Ladouceur. «Η κατανόηση αυτής της διαδικασίας ανάκτησης μπορεί να μας δώσει πληροφορίες για το πώς μπορούμε να την βοηθήσουμε και να την επιταχύνουμε χρησιμοποιώντας την αποκατάσταση».
Η μελέτη σημειώνει ότι τα λιβάδια είναι ένα από τα πιο απειλούμενα και λιγότερο προστατευμένα βιώματα στον κόσμο, με ανέγγιχτες περιοχές να καταπατούνται όλο και περισσότερο. Δεν έχουν απομείνει πολλές συνεχείς εκτάσεις λιβαδιών, αλλά παρέχουν κρίσιμες λειτουργίες για το περιβάλλον μας. Οι πεδιάδες συμβάλλουν στον μετριασμό τόσο των πλημμυρών όσο και των ξηρασιών, προστατεύουν από τη διάβρωση του εδάφους και παρέχουν «κατοικία» σε χιλιάδες είδη ζώων, συμπεριλαμβανομένων εκατοντάδων επικονιαστών.
Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιοποικιλότητα ζητά ακόμη και το 30% των υποβαθμισμένων χερσαίων και υδάτινων περιοχών να είναι υπό «αποτελεσματική αποκατάσταση μέχρι το 2030. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πόσος χρόνος μπορεί να χρειαστεί για να ανακτηθούν προηγουμένως αναπτυγμένα λιβάδια. Με άλλα λόγια, πόσος χρόνος θα χρειαζόταν για να αναιρεθεί η ζημιά που μπορούν να προκαλέσουν οι άνθρωποι σε ένα παρθένο τοπίο;
Όπως αποδεικνύεται, χρειάζεται πολύς χρόνος—πιθανώς ποτέ, αν η γη έμενε μόνη της. Η έρευνα δείχνει ότι, ακόμη και μετά από 80 χρόνια, κανένα από τα χωράφια δεν είχε ανακάμψει στο σημείο των μη οργωμένων τοποθεσιών. Κατά μέσο όρο, οι περιοχές που καλλιεργήθηκαν προηγουμένως φιλοξενούσαν μόνο το 65 τοις εκατό των ειδών που φιλοξενούσαν οι ανέγγιχτες περιοχές, και υπήρχαν περισσότερα από 60 μοναδικά είδη φυτών που αναπτύχθηκαν στις ανέγγιχτες τοποθεσίες, αλλά δεν εμφανίστηκαν ποτέ ξανά στις δοκιμαστικές περιοχές.
Σε τελική ανάλυση, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι μια λύση για προηγούμενη ανθρώπινη παρέμβαση είναι…περισσότερη ανθρώπινη παρέμβαση. Αυτή τη φορά, ωστόσο, οι άνθρωποι θα ήταν εκεί για να προσφέρουν ένα χέρι βοήθειας για να επιταχύνουν τη διαδικασία αποκατάστασης. «Συγκεκριμένα μέτρα αποκατάστασης θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τη σπορά ή τη φύτευση ειδών που γνωρίζουμε ότι δεν αποτελούν μέρος της σύνθεσης των χωραφιών ανάκτησης, σε συνδυασμό με τη διαχείριση εξωτικών ειδών για τη μείωση του ανταγωνισμού με αυτόχθονα είδη», δήλωσε ο Ladouceur.
