Παναγιώτης Γαλάνης,
Δικηγόρος Περιβαλλοντικού – Πολεοδομικού Δικαίου, Διδάκτωρ Νομικής ΕΚΠΑ
Εμπειρογνώμων Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης
panagiotisgln@gmail.com
www.pgalanislaw.gr
Οι κοινόχρηστοι χώροι πρασίνου δεν συνιστούν ενιαίο οργανικό σύνολο, αλλά δεν παύουν να αποτελούν πρωταρχικό όρο για την προστασία των πόλεων και τη διαφύλαξη του οικιστικού περιβάλλοντος υπό το πρίσμα της βιωσιμότητας. Είναι όμως αποχαρακτηρίσιμοι, υπό την αρχή της αντιστάθμισης/ανταλλαγής, ωστόσο, δηλ. έναντι αντίστοιχης βελτίωσης στο ίδιο οικιστικό σύνολο (κανόνας «πράσινο αντί πρασίνου»).
Χρήσιμο είναι να εξεταστεί και η ΓνωμΝΣΚ 69/2017:
«Οι κοινόχρηστοι χώροι που στο σχέδιο πόλεως δεν χαρακτηρίζονται ως “πάρκα” ή ”άλση”, ως ”κοινόχρηστοι χώροι πρασίνου” ή γενικότερα ως ”αστικό πράσινο” ούτε φέρουν άλλον ειδικότερο πολεοδομικό χαρακτηρισμό, αλλά έχουν “εν τοις πράγμασι” τέτοιο χαρακτήρα, δηλαδή φέρουν βλάστηση που μπορεί να δικαιολογήσει την εισαγωγή ρυμοτομικής ρύθμισης για τον χαρακτηρισμό τους ως “πάρκα” ή ”άλση”, αντιμετωπίζονται ως τέτοια και προστατεύονται από τις διατάξεις της δασικής νομοθεσίας, εφόσον η σχετική διαπίστωση του ανωτέρω χαρακτήρα από την αρμόδια δασική υπηρεσία ανάγεται στον χρόνο ένταξής τους στο οικείο σχέδιο».
Είναι επιτρεπτός ΥΠΟ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ο αποχαρακτηρισμός κοινόχρηστου χώρου πρασίνου:
- Πρέπει να πληρούται η αρχή της αντιστάθμισης, με τη βελτίωση (αφορισμό) άλλου χώρου στο ίδιο οικιστικό σύνολο
- η επιχειρούμενη άρση της απαλλοτρίωσης δεν πρέπει να έχει ως συνέπεια τη δημιουργία άρτιου και οικοδομήσιμου οικοπέδου
- Επίσης, τα κοινόχρηστα άλση και πάρκα δεν γίνεται να μεταβληθούν κατά χρήση ή προορισμό, ακόμα και εντός σχεδίου, όταν καλύπτονται από δασική βλάστηση.
Για τη διάγνωση του αν ισχύουν οι παραπάνω προϋποθέσεις, απαιτείται τεχνική έκθεση μηχανικού και γνώμη εξειδικευμένου δικηγόρου, διότι σε αντίθετη περίπτωση είναι πιθανό ο αποχαρακτηρισμός να είναι παράνομος και ακυρωτέος δικαστικά.
Για περισσότερα, βλ. https://www.pgalanislaw.gr/blog/ και στο βιβλίο μου, Π. Γαλάνης, Μέσα και εργαλεία. εφαρμογής του πολεοδομικού σχεδιασμού, εκδ. Νομική Βιβλιοθήκη, 2022.
