Σε τροχιά σταθεροποίησης έχουν αρχίσει να εισέρχονται πλέον οι τιμές ενοικίασης κατοικιών στην Αττική. Με εξαίρεση ορισμένες ανανεώσεις συμβολαίων που γίνονται σε τιμές υψηλότερες σε σύγκριση με πριν από μερικά χρόνια, τα νέα συμβόλαια ενοικίασης φαίνεται πως αποτυπώνουν την «κόπωση» των τιμών, καθώς έχει αρχίσει να γίνεται αντιληπτό ότι δεν υπάρχει περιθώριο για άλλες αυξήσεις στην παρούσα φάση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του δείκτη τιμών Spitogatos Property Index (SPI) του ομώνυμου δικτύου ηλεκτρονικών αγγελιών, η μέση τιμή ενοικίασης στην Αττική κατά τη διάρκεια του φετινού τρίτου τριμήνου διαμορφώθηκε στα 8,54 ευρώ/τ.μ., πρακτικά αμετάβλητη σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο. Μάλιστα, εξετάζοντας τις επιμέρους περιοχές, παρατηρούνται και παραδείγματα ήπιας διόρθωσης των τιμών. Για παράδειγμα, στα δυτικά και στα ανατολικά προάστια, η μέση ζητούμενη τιμή ενοικίασης διαμορφώθηκε σε 7,26 και 7,5 ευρώ/τ.μ. αντίστοιχα, ελαφρώς χαμηλότερα από το δεύτερο τρίμηνο, όταν οι τιμές ήταν 7,31 και 7,65 ευρώ/τ.μ. αντίστοιχα. Επίσης, στο κέντρο της Αθήνας, αλλά και στα βόρεια προάστια, οι τιμές είναι αμετάβλητες σε επίπεδο τριμήνου, σε 9 και 10 ευρώ/τ.μ. αντίστοιχα.
Ωστόσο, σε ετήσια βάση, η μέση αύξηση κατά το τρίτο τρίμηνο διαμορφώνεται στο 6,8%. Τη μεγαλύτερη αύξηση με το εντυπωσιακό 17,2% καταγράφει το υπόλοιπο Αττικής, που περιλαμβάνει περιοχές όπως η Σαρωνίδα, το Σούνιο και η Ανάβυσσος, οι οποίες εξελίσσονται πλέον σε «hotspot» για τους ψηφιακούς «νομάδες».
Οπως αναφέρουν στελέχη της αγοράς ακινήτων, κατά τη διάρκεια του φετινού καλοκαιριού κορυφώθηκε η ζήτηση για ενοικιάσεις μεσοπρόθεσμου χαρακτήρα (π.χ. έξι μήνες) στις περιοχές του παράκτιου μετώπου της Αττικής. Κύριοι εκφραστές αυτής της ζήτησης ήταν ξένοι επαγγελματίες, που επιθυμούσαν ακίνητα υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών, με κήπο και πισίνα, θέλοντας να συνδυάζουν την εργασία τους με το ήπιο κλίμα και την υψηλή ποιότητα ζωής. Σημαντική αύξηση με 12% σε ετήσια βάση κατέγραψε και η αγορά του Πειραιά, ενώ άνοδο κατά 6,2% ετησίως παρατηρείται και στα νότια προάστια, που αποτελούν και τον «πρωταθλητή» σε ό,τι αφορά το ύψος των τιμών. Ειδικότερα, η μέση ζητούμενη τιμή διαμορφώνεται στα 10,83 ευρώ/τ.μ.
Ωστόσο, όπως έχουν προειδοποιήσει και στελέχη της κτηματαγοράς, φαίνεται πως οι τιμές των ενοικίων δύσκολα θα επιστρέψουν σε ανοδική τροχιά το αμέσως προσεχές διάστημα.
Το κύμα της ακρίβειας, το κόστος των λογαριασμών κοινής ωφελείας και ιδίως εκείνου του ρεύματος έχουν πλήξει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, με αποτέλεσμα να είναι όλο και πιο δύσκολη η κάλυψη όλων των οικονομικών υποχρεώσεων. Αλλωστε, με εξαίρεση τις αναπροσαρμογές που έγιναν στον βασικό μισθό, πολλοί από τους υπόλοιπους εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα εξακολουθούν να αμείβονται με μισθούς λίγο υψηλότερους του βασικού.
Ηδη πάντως, ακόμη και πριν από την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους, που συμπιέζει τα οικονομικά των νοικοκυριών, το κόστος στέγασης κρινόταν επαχθές. Με βάση τα στοιχεία της Eurostat για το 2020, σχεδόν οκτώ από τους δέκα ανθρώπους που διέμεναν στο ενοίκιο, θεωρούνταν υπερβολικά επιβαρυμένοι πολίτες, δαπανώντας πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για την κάλυψη των αναγκών στέγασής τους.
Ανοδικά οι τιμές πώλησης κατοικιών
Η επιστροφή των ξένων επενδυτών στην αγορά κατοικίας της Αττικής, ιδίως στο κέντρο της Αθήνας και στα νότια προάστια, έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση των τιμών, τάση που παρατηρήθηκε και κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους.
Παρότι δηλαδή θα περίμενε κανείς μια ελαφρά επιβράδυνση του ρυθμού ανόδου των τιμών, λόγω της μείωσης της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών και της ανόδου των επιτοκίων, εντούτοις οι αξίες καταγράφουν ακόμα μεγαλύτερη αύξηση χάρη στην ανάκαμψη της ζήτησης από το εξωτερικό. Ειδικότερα, σύμφωνα με την ανάλυση των στοιχείων του δείκτη SPI του Spitogatos.gr, η μέση ετήσια αύξηση κατά το φετινό τρίτο τρίμηνο διαμορφώθηκε σε 8,5%, έναντι αύξησης κατά 7,6% το δεύτερο τρίμηνο και 7,3% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022. Το αγοραστικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό επιβεβαιώνεται και με βάση τις περιοχές που καταγράφουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις. Συγκεκριμένα, στα νότια προάστια η μέση ζητούμενη τιμή πώλησης διαμορφώνεται πλέον σε 3.167 ευρώ/τ.μ., αυξημένη κατά 12,7% σε ετήσια βάση. Αντίστοιχα, στο κέντρο της Αθήνας η μέση τιμή αγγίζει πλέον τα 1.750 ευρώ/τ.μ., καταγράφοντας ετήσια άνοδο της τάξεως του 8,6%. Το «δέλεαρ» της βραχυχρόνιας μίσθωσης είναι πλέον εμφανές και προσελκύει εκ νέου τους επενδυτές ακινήτων.
Ιδιαίτερης μνείας χρήζει πλέον και η αγορά κατοικίας του Πειραιά, όπου η μέση τιμή πώλησης αυξήθηκε κατά 13,4% σε 1.744 ευρώ/τ.μ. Η ανάπλαση της περιοχής του Αγίου Διονυσίου και η έλευση του μετρό μέσω της επέκτασης της Γραμμής 3 φαίνεται πως έχουν ενισχύσει σημαντικά τη ζήτηση κατοικίας, ωθώντας και τις τιμές προς τα πάνω.
Νίκος Ρουσάνογλου
