Να ανοίξει δύο εργοτάξια και ισάριθμα μέτωπα στα Εξάρχεια, στην πλατεία και στον λόφο Στρέφη, μέσα στον Αύγουστο σχεδιάζει η κυβέρνηση. Αιτία δεν είναι άλλη από τη θερινή «ησυχία» του κέντρου, που εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει καλύτερες προϋποθέσεις για την εκκίνηση των έργων. Ειδικά για το μετρό, η κατασκευή του σταθμού Εξαρχείων βρίσκεται ήδη μερικούς μήνες πίσω από το χρονοδιάγραμμα, καθώς οι προσπάθειες του αναδόχου να ξεκινήσει τις προκαταρκτικές εργασίες εμποδίστηκαν αρκετές φορές.
Η επιλογή της περιόδου, προφανώς δεν είναι τυχαία. Τα δύο έργα έχουν το προηγούμενο έτος συναντήσει αντιδράσεις: το μετρό, καθώς μερίδα κατοίκων εκτιμά ότι θα «εξαφανίσει» την πλατεία και θα μεταβάλει τον χαρακτήρα της. Και η ανάπλαση του λόφου Στρέφη, καθώς η επιλογή ιδιώτη αναδόχου για τις μελέτες και το έργο θεωρήθηκε ως «ιδιωτική επέμβαση» στον σχεδιασμό δημοσίου χώρου. Στο υπουργείο Υποδομών και στον Δήμο Αθηναίων θεωρούν ότι οι αντιδράσεις αυτές δεν εκφράζουν την πλειονότητα των κατοίκων, ωστόσο μέχρι στιγμής έχουν επιλέξει να αποφύγουν ενδεχόμενη σύγκρουση. Χαρακτηριστικό είναι ότι εργαζόμενοι στην εταιρεία που έχει αναλάβει τις προκαταρκτικές εργασίες του μετρό επισκέφθηκαν από την προηγούμενη χρονιά την πλατεία Εξαρχείων για τοπογραφικές μετρήσεις και καταγραφή, αλλά μόλις γίνονταν αντιληπτοί έρχονταν αντιμέτωποι με ομάδα ατόμων που τους ζητούσαν να φύγουν με ειρηνικό τρόπο, προειδοποιώντας ότι η συνέχεια… δεν θα ήταν ειρηνική. Η τελευταία προσπάθεια έγινε στα τέλη Φεβρουαρίου.
Στη Βουλή και σε συνεντεύξεις του ο υπουργός Υποδομών Κώστας Καραμανλής έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο ακύρωσης του σταθμού. «Τον χρειάζονται οι πολίτες, κι ας αντιδρούν ακραίες δυναμικές μειοψηφίες», επανέλαβε σε συνέντευξή του τον Μάιο, υπενθυμίζοντας ότι σε ανάλογες περιπτώσεις αντιδράσεων που οδήγησαν στην ακύρωση ή αλλαγή χωροθέτησης σταθμών (λ.χ. Αγία Παρασκευή, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο), «σήμερα εύχονται να γυρνούσε ο χρόνος πίσω». Σημείωσε δε ότι η δημοπράτηση του έργου, άρα και η χωροθέτηση του σταθμού, έγιναν από την προηγούμενη κυβέρνηση (2017), από τον τότε υπουργό Χρήστο Σπίρτζη.
Αντιδράσεις έχει συναντήσει και η ανάπλαση του λόφου Στρέφη, λόγω της χρησιμοποίησης από τον δήμο ιδιώτη (την εταιρεία real estate Prodea) για την εκπόνηση της μελέτης και την κατασκευή του έργου (ο ιδιώτης συμμετέχει με 1,2 εκατ. ευρώ και ο δήμος με 800.000 ευρώ). Ο δήμαρχος Κώστας Μπακογιάννης κατηγορείται ότι προωθεί την «ιδιωτικοποίηση» του λόφου, μετατρέποντάς τον από άλσος σε τουριστικό χώρο. Από την πλευρά του ο δήμαρχος έχει υποστηρίξει ότι ο λόφος βρίσκεται σε πλήρη παρακμή, με τις υποδομές του κατεστραμμένες εδώ και μια δεκαετία και αποτελεί πλέον πεδίο παραβατικότητας και διακίνησης ναρκωτικών, ενώ χαρακτηρίζει ιδεοληπτική την ταύτιση της χορηγίας ενός έργου με την ιδιωτικοποίηση του χώρου.
Η «λύση» του Αυγούστου είχε την άνοιξη ωριμάσει ως ιδανική για να ξεκινήσουν και τα δύο έργα (στον λόφο του Στρέφη πάντως δεν γινόταν να ξεκινήσει νωρίτερα, καθώς δεν είχε ολοκληρωθεί η αδειοδοτική διαδικασία). Κι αυτό γιατί στην καρδιά του καλοκαιριού εκτιμάται ότι και λιγότερη όχληση θα υπάρξει στη λειτουργία της πόλης από τα έργα, αλλά και… λιγότερες αντιδράσεις. Ωστόσο, το σχέδιο αυτό ατόνησε: σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν στην «Κ» κυβερνητικά στελέχη, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη επέμεινε να μην «ανοίξει μέτωπο» το καλοκαίρι, καθώς ήταν ισχυρό το ενδεχόμενο βουλευτικών εκλογών τον Σεπτέμβριο. Οταν το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών αποκλείστηκε, το σχέδιο επανήλθε στο τραπέζι. Ωστόσο, από το ρεπορτάζ της «Κ» δεν προκύπτει ότι υπάρχει ακόμη πλάνο της αστυνομίας για αύξηση της παρουσίας της ή συνοδεία των συνεργείων στα συγκεκριμένα σημεία σε συγκεκριμένες ημερομηνίες.
Τα δύο έργα
• Ο σταθμός πρόκειται να κατασκευαστεί ακριβώς κάτω από την πλατεία, με τη γραμμή να διέρχεται σχεδόν παράλληλα με την οδό Θεμιστοκλέους. Είναι ένας από τους τέσσερις της γραμμής 4 στο κέντρο (μαζί με Κολωνάκι, Ευαγγελισμό και Ακαδημία) και ένας από τους χαρακτηρισμένους ως «αρχαιολογικού ενδιαφέροντος», λόγω παλαιότερων ευρημάτων σε γειτονικά σημεία. Πριν από τη δημοπράτηση του έργου είχε εξεταστεί το ενδεχόμενο οι έξοδοι του σταθμού να μην κατασκευαστούν επί της πλατείας, αλλά επί της οδού Τοσίτσα (μέσω μιας υπόγειας διάβασης), αλλά το σχέδιο τελικά δεν προχώρησε και το έργο δημοπρατήθηκε ως είχε αρχικά σχεδιαστεί.
• Η μελέτη για τον λόφο του Στρέφη εκπονήθηκε από το γραφείο doxiadis+ (Θωμάς Δοξιάδης). Το έργο περιλαμβάνει διάφορες παρεμβάσεις, τόσο για τη συντήρηση και αποκατάσταση των υποδομών, όσο και για τη βελτίωση της οικολογικής κατάστασης του λόφου. Στην αρχιτεκτονική μελέτη περιλαμβάνεται η αποκατάσταση και αναβάθμιση των υφιστάμενων μονοπατιών και των φιλοξενούμενων υπαίθριων εγκαταστάσεων, όπως η παιδική χαρά, το υπαίθριο αμφιθέατρο και το αναψυκτήριο Β. Η φυτοτεχνική μελέτη προβλέπει αποκλαδώσεις, απομάκρυνση της ξερής βλάστησης και νέες φυτεύσεις με είδη αυτοφυή, ανθεκτικά στις συνθήκες του κέντρου. Επίσης, μέτρα αντιπυρικής και αντιπλημμυρικής προστασίας.
Γιώργος Λιάλιος
