Ολοένα και περισσότερα πολυώροφα κτίρια της Αθήνας, χτισμένα από το 1950 ως το 1990, ανασκευάζονται στο σύνολό τους. Είναι ένα κρίσιμο θέμα, με πολλές οικονομικές, κοινωνικές και αισθητικές προεκτάσεις, το οποίο θα γίνεται εντονότερο στα επόμενα χρόνια. Φαινόμενο, που ήρθε με καθυστέρηση στην Ελλάδα, η επανάχρηση των μεταπολεμικών κτιρίων με νέες πλέον προδιαγραφές συμβάλλει στην αξιοποίηση του υπάρχοντος κτιριακού αποθέματος προς χάριν των νέων αναγκών της πόλης.
Σε κεντρικούς δρόμους, όπως στη Σταδίου, πέριξ της Ομονοίας, στη Συγγρού και σε πολλά ακόμη σημεία, γερασμένα και δυσλειτουργικά κτίρια γραφείων, ως επί το πλείστον, καταλαμβάνονται εξ ολοκλήρου από συνεργεία με σκοπό τη σύνδεσή τους με τον 21ο αιώνα. Είναι η απολύτως αντίστροφη κίνηση της μεταπολεμικής εποχής που επέλεγε την ανοικοδόμηση με κατεδάφιση της παλαιάς μορφής της πόλης κάνοντας χρήση των πλεονεκτημάτων των εκάστοτε γενικών οικοδομικών κανονισμών.
Προκύπτει μια σειρά ζητημάτων. Ενα από αυτά είναι η εμπλοκή ή όχι μιας νέας γενιάς αρχιτεκτόνων. Είναι ένα ζήτημα κομβικό για την ιστορική διαδρομή της πόλης και τη διαμόρφωση της φυσιογνωμίας της διαχρονικά. Είναι πολλά χρόνια τώρα, που, πλην μεμονωμένων εξαιρέσεων, η Αθήνα δεν εμπλουτίζεται με καλή σύγχρονη αρχιτεκτονική στον πυρήνα της παρότι πολλά αδιάφορα κτίρια επιβαρύνουν τη μορφή της πόλης. Ο αποκλεισμός της νέας αρχιτεκτονικής σκέψης έπειτα από πολλά χρόνια οικονομικής δυσπραγίας έχει πρωτίστως οικονομική βάση. Υπάρχει όμως και μία αντίληψη που αγνοεί τα πολλά, καλά αρχιτεκτονικά γραφεία και αποστερεί την πόλη από τη δημιουργική συμβολή τους.
Οι ιστορικοί που θα μελετούν την ιστορία της πόλης θα έχουν δυσκολία να εντοπίσουν το αποτύπωμα της γενιάς του 2010 και του 2020 στη μορφή της κεντρικής Αθήνας. Καθώς η Αθήνα είναι μια πόλη που δεν έχει ένα ιστορικό κέντρο αμιγούς μορφής, έχει τη δυνατότητα να επωφελείται από τις νέες δυνάμεις κάθε εποχής. Η πόλη αποκτά πολυφωνία, γίνεται πιο ενδιαφέρουσα και πιο ανοικτή. Τα πολλά κτίρια που θα ανασκευαστούν στο μέλλον θα μπορούσαν να αλλάξουν την πόλη αν η συμμετοχή της καλής αρχιτεκτονικής γίνει άμεση προτεραιότητα. Το μείγμα της ιστορικής φυσιογνωμίας της Αθήνας με τη νέα αρχιτεκτονική θα ήταν ιδιαιτέρως ελκυστικό. Και θα ωφελούσε την πόλη πολλαπλώς.
Νίκος Βατόπουλος
