Οι διαπραγματευτές του Συμβουλίου και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατέληξαν σε προσωρινή πολιτική συμφωνία με την οποία αποκτά νομική υπόσταση ο στόχος μιας κλιματικά ουδέτερης ΕΕ έως το 2050, και ένας συλλογικός, καθαρός στόχος μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (εκπομπές μετά την αφαίρεση των απορροφήσεων) κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030 σε σύγκριση με το 1990.
Όσον αφορά τον στόχο για το 2030, οι διαπραγματευτές συμφώνησαν ότι πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στη μείωση των εκπομπών έναντι των απορροφήσεων. Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι θα καταβληθούν επαρκείς προσπάθειες για τη μείωση και την πρόληψη των εκπομπών έως το 2030, εισήγαγαν όριο 225 εκατ. τόνων ισοδύναμου CO2 στη συμβολή των απορροφήσεων στον καθαρό στόχο. Συμφώνησαν επίσης ότι η Ένωση θα επιδιώξει την επίτευξη μεγαλύτερου όγκου καθαρών καταβοθρών άνθρακα έως το 2030.
Άλλα στοιχεία της προσωρινής συμφωνίας περιλαμβάνουν τη σύσταση Ευρωπαϊκής Επιστημονικής Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή, αποτελούμενης από 15 ανώτερους επιστημονικούς εμπειρογνώμονες διαφορετικών εθνικοτήτων, με 2 μέλη κατ΄ ανώτατο όριο με ιθαγένεια του ίδιου κράτους μέλους και για θητεία τεσσάρων ετών. Το εν λόγω ανεξάρτητο συμβούλιο θα επιφορτισθεί, μεταξύ άλλων, με την παροχή επιστημονικών συμβουλών και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τα μέτρα της ΕΕ, τους στόχους για το κλίμα και τους ενδεικτικούς προϋπολογισμούς για τα αέρια του θερμοκηπίου, καθώς και τη συνοχή τους με το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα και τις διεθνείς δεσμεύσεις της ΕΕ στο πλαίσιο της συμφωνίας των Παρισίων.
Οι διαπραγματευτές συμφώνησαν ότι η Επιτροπή θα προτείνει, εφόσον κριθεί σκόπιμο, ενδιάμεσο στόχο για το κλίμα για το 2040, το αργότερο εντός έξι μηνών από τον πρώτο παγκόσμιο απολογισμό που θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της συμφωνίας των Παρισίων. Παράλληλα, θα δημοσιεύσει τον προβλεπόμενο ενδεικτικό προϋπολογισμό της Ένωσης για τα αέρια του θερμοκηπίου για την περίοδο 2030-2050, μαζί με τη υποκείμενη μεθοδολογία. Ο προϋπολογισμός ορίζεται ως ο ενδεικτικός συνολικός όγκος των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (εκφραζόμενος ως ισοδύναμο CO2 και παρέχοντας χωριστές πληροφορίες σχετικά με τις εκπομπές και τις απορροφήσεις) που αναμένεται να εκπεμφθούν κατά την εν λόγω περίοδο, χωρίς να τίθενται σε κίνδυνο οι δεσμεύσεις της Ένωσης στο πλαίσιο της συμφωνίας των Παρισίων.
Οι διαπραγματευτές συμφώνησαν, επίσης, ότι η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τομείς της οικονομίας που επιλέγουν, σε εθελοντική βάση, να καταρτίσουν ενδεικτικούς χάρτες πορείας για την επίτευξη του στόχου της Ένωσης για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Η Επιτροπή θα παρακολουθεί την ανάπτυξη τέτοιων χαρτών πορείας, θα διευκολύνει τον διάλογο σε επίπεδο ΕΕ και θα ανταλλάσσει βέλτιστες πρακτικές μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών.
Η προσωρινή συμφωνία θέτει, επίσης, στην ΕΕ τον φιλόδοξο στόχο να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την επίτευξη αρνητικών εκπομπών μετά το 2050.
Η προσωρινή πολιτική συμφωνία υπόκειται στην έγκριση του Συμβουλίου και του Κοινοβουλίου, προτού διέλθει από τα τυπικά στάδια της διαδικασίας έκδοσης. Η προσωρινή συμφωνία επιτεύχθηκε από την πορτογαλική Προεδρία του Συμβουλίου και τους εκπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, βάσει των εντολών των αντίστοιχων θεσμικών οργάνων τους.
Το κείμενο της συμφωνίας θα αναρτηθεί προσεχώς.
Γενικές πληροφορίες
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του της 12ης Δεκεμβρίου 2019, συμφώνησε ως προς τον στόχο της επίτευξης μιας κλιματικά ουδέτερης ΕΕ έως το 2050, ο οποίος ευθυγραμμίζεται με τους στόχους της συμφωνίας του Παρισιού. Παράλληλα, αναγνώρισε ότι είναι αναγκαίο να διαμορφωθεί ένα ευνοϊκό πλαίσιο που θα ωφελεί όλα τα κράτη μέλη και θα περιλαμβάνει κατάλληλα μέσα, κίνητρα, στήριξη και επενδύσεις, ώστε να διασφαλιστεί ότι η μετάβαση θα είναι οικονομικά αποδοτική, δίκαιη, κοινωνικά ισορροπημένη και αμερόληπτη, και το οποίο θα λαμβάνει υπόψη ότι κάθε κράτος μέλος αντιμετωπίζει διαφορετικές συνθήκες δεδομένου ότι ξεκινά από διαφορετική αφετηρία.
Στις 4 Μαρτίου 2020 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την πρότασή της για ένα ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα, ως σημαντικό μέρος της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Στις 17 Σεπτεμβρίου 2020 η Επιτροπή τροποποίησε την αρχική της πρόταση για το ευρωπαϊκό νομοθέτημα για το κλίμα, ώστε να συμπεριλάβει σε αυτήν αναθεωρημένο στόχο μείωσης των εκπομπών στην ΕΕ κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030. Η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης ανακοίνωση σχετικά με το σχέδιο κλιματικών στόχων για το 2030, η οποία συνοδευόταν από συνολική εκτίμηση επιπτώσεων.
Στις 10-11 Δεκεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στα συμπεράσματά του ετάχθη υπέρ ενός δεσμευτικού ενωσιακού στόχου για καθαρή εσωτερική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55 % έως το 2030 σε σύγκριση με το 1990.
Το Συμβούλιο ενέκρινε γενική προσέγγισή στις 17 Δεκεμβρίου 2020, και στη συνέχεια το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο δρομολόγησαν σειρά τριμερών συσκέψεων με στόχο την επίτευξη συμφωνίας επί του τελικού κειμένου.
