Τι είναι η εμφύσηση
Η ενεργειακή αναβάθμιση των υφιστάμενων κτιρίων είναι μια από τις μεγαλύτερες κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο κατασκευαστικός κλάδος. Υπάρχουν δυστυχώς πολλές περιπτώσεις όπου γίνονται ημιτελείς επεμβάσεις θερμομόνωσης λόγω αντικειμενικών δυσκολιών και έλλειψης εναλλακτικών προτάσεων. Αυτό είναι το κενό που έρχεται να καλύψει η τεχνική της εμφύσησης.
Πρόκειται για την εφαρμογή που εκμεταλλεύεται το υπάρχον διάκενο της τοιχοποιίας στο οποίο εκτοξεύει ινώδες θερμομονωτικό υλικό με αέρα, πετυχαίνοντας την πλήρωσή του.
Μια ιδιαίτερα αποτελεσματική μέθοδος, γνωστή σε όλη την Ευρώπη (σε κάποιες περιοχές της Ιταλίας επιβάλλεται για συγκεκριμένες τυπολογίες κτιρίων), που δεν επεμβαίνει στο συνολικό πάχος του κελύφους και δίνει λύσεις σε περιπτώσεις που δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική.
Μέχρι σήμερα δεν περιγράφεται στις επιλέξιμες παρεμβάσεις του προγράμματος Εξοικονομώ, ενώ στην ουσία αποτελεί μια εσωτερική θερμομόνωση. Για την ακρίβεια είναι μία ενδιάμεση θερμομόνωση και προσφέρει την εναλλακτική λύση που έλειπε μέχρι σήμερα, βοηθώντας πολλές ιδιοκτησίες να αναβαθμιστούν ενεργειακά και με πολύ εύκολο τρόπο.
Σε ποιες κατηγορίες κτιρίων απευθύνεται
Η μεγάλη πλειοψηφία των κάθετων στοιχείων πλήρωσης στα κτίρια που κατασκευάστηκαν από το 1950 και μέχρι το 1980, αποτελούνται από τη δικέλυφη δρομική οπτοπλινθοδομή, δηλαδή την λεγόμενη «ψαθωτή τοιχοποιία». Πρόκειται για δύο σειρές από όρθια εξάοπα τούβλα, ανά διαστήματα δεμένα μεταξύ τους με κάθετα τούβλα (κλειδιά). Το πάχος της είναι 19 εκατοστά, διαθέτει διάκενο 7-8 εκατοστών κατά μέσο όρο και μαζί με τις επενδύσεις (σοβάδες, πελεκίτη, αρτιφισιέλ) φτάνει τα 23 με 25 εκατοστά.
Είναι μεγάλος ο αριθμός από οικιστικά συγκροτήματα που χτίστηκαν τη συγκεκριμένη περίοδο καθώς και πολλά δημόσια κτίρια, νοσοκομεία ή σχολεία που μπορούν να αναβαθμιστούν ενεργειακά με πολύ πιο εύκολο, γρήγορο, οικονομικό και αποδοτικό τρόπο από τις μέχρι σήμερα γνωστές τεχνικές.
Ποιοι είναι οι 7 λόγοι που θα σας κάνουν να επιλέξετε την τεχνική της εμφύσησης με το Supafil της Knauf Insulation
1. Προσβασιμότητα και εσωτερική διαρρύθμιση
Όταν σε ένα διαμέρισμα υπάρχει πλευρά που συνορεύει με ακάλυπτη μεσοτοιχία και η χρήση ικριωμάτων είναι οικονομικά ασύμφορη ή ο όμορος ιδιοκτήτης δεν επιτρέπει τις εργασίες, τότε η εξωτερική θερμοπρόσοψη δεν είναι μέρος των προτεινόμενων παρεμβάσεων.
Η εναλλακτική της εσωτερικής θερμομόνωσης βρίσκει στις περισσότερες περιπτώσεις αντίθετο τον ιδιοκτήτη καθώς υπάρχουν κατασκευές όπως ντουλάπες, κουζίνα, λουτρό ή σαλόνι και λίγοι συμφωνούν στο να τα ξηλώσουν και να τα ξαναφτιάξουν ή να χάσουν εσωτερικό χώρο για τις απαραίτητες εργασίες τοποθέτησης γυψοσανίδων.
Εκτός από τις ακάλυπτες μεσοτοιχίες, είναι πολλά τα διαμερίσματα όπου οι στενοί εξώστες δεν δίνουν τη δυνατότητα απώλειας ούτε ενός εκατοστού.
Σε τέτοιες περιπτώσεις οι επιλογές είναι: εμφύσηση ή τίποτα! Ακόμα και όταν υπάρχουν εσωτερικές ντουλάπες ή λουτρά, γίνονται σημειακές οπές και στη συνέχεια κλείνοντας την πλάτη της ντουλάπας ή αντικαταστώντας μόνο ένα ή δύο πλακάκια, ολοκληρώνεται εύκολα η εφαρμογή.
2. Η διατήρηση των όψεων
Αν υπάρχει ορθομαρμάρωση ή κάποια επένδυση, είναι ασύμφορη και ουσιαστικά αδύνατη μια εξωτερική επέμβαση.
Εκτός αυτού θα πρέπει πλέον να είναι συνειδητή επιλογή η διατήρηση της αρτιφισιέλ όψης που χαρακτηρίζει τον μοντερνισμό και τη μεταπολεμική Ελληνική πολυκατοικία, καθώς πρόκειται για ένα ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό στοιχείο.
Πρόκειται για μια ξεχασμένη οικοδομική τεχνική που αποτελεί κληρονομιά για τον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα των Ελληνικών πόλεων.
Δεν υπάρχουν σήμερα τεχνίτες που να την εφαρμόζουν, σίγουρα στα επόμενα χρόνια θα αντιστραφεί η απαξίωσή αυτών των όψεων και θα εκτιμηθεί η αισθητική τους όπως έγινε και με τα Νεοκλασικά.
Αν αναλογιστεί κανείς ότι αυτές οι όψεις γίνονταν πελεκητές από τον ίδιο τεχνίτη ώστε να μην αλλάξει το «χέρι» και αλλοιωθεί η συνολική εικόνα του κτιρίου, αντιλαμβανόμαστε ότι μιλάμε για έργα τέχνης μέσα στις πόλεις μας.
Με την μέθοδο της εμφύσησης μπορεί να αναβαθμιστεί ένα κτίριο αυτής της τυπολογίας επεμβαίνοντας από τους εσωτερικούς τοίχους και διατηρώντας τις όψεις ανέπαφες.
Ακόμα και αν στη χειρότερη των περιπτώσεων επιλεχθεί από τον ιδιοκτήτη η διάτρηση των εξωτερικών πλευρών, το κλείσιμο των οπών γίνεται προσεκτικά και με ειδικό κονίαμα, ώστε να αλλοιωθεί όσο γίνεται λιγότερο αισθητικά το σύνολο της τοιχοποιίας.
3. Η ευκολία εφαρμογής
Είναι η ιδανικότερη λύση για διαμερίσματα που κατοικούνται ήδη. Τόσο σε τοίχους όσο και σε οροφές, η εφαρμογή δεν είναι καθόλου παρεμβατική και δεν απαιτείται η παρουσία καμίας άλλης επαγγελματικής ιδιότητας, εκτός του ελαιοχρωματιστή. Ενώ στην εξωτερική ή εσωτερική θερμομόνωση θα πρέπει να ξηλωθούν και να επανατοποθετηθούν σοβατεπί, να γίνει προέκταση σε πρίζες, φωτιστικά, κλιματιστικά, βρύσες, υδρορροές, συναγερμοί κλπ. με την εμφύσηση όλα τα παραπάνω αποτρέπονται.
Εκτός από τις τοιχοποιίες, έχουν υπάρξει περιπτώσεις επέμβασης σε οροφές γυψοσανίδας, ακόμα και σε κτίρια πρόσφατης κατασκευής, όπου με την εμφύσηση μπορεί να τοποθετηθεί ικανοποιητικός όγκος υλικού για την επίτευξη ηχομόνωσης.
Μέσα από τις οπές των σποτ, των φωτιστικών ή των θυρίδων επίσκεψης, μπορεί να γίνει η διανομή του υλικού σε μια ημέρα.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι κατά τη διάρκεια των εργασιών δεν υπάρχουν πολλές σκόνες ή λάσπες ενώ παράλληλα το διαμέρισμα μπορεί να κατοικείται κανονικά χωρίς καμία όχληση στους ιδιοκτήτες.
4. Η ποιότητα του υλικού
Στην Ελλάδα το πρώτο και πιο διαδεδομένο ινώδες υλικό που χρησιμοποιείται για την εμφύσηση είναι ο παρθένος ορυκτοβάμβακας Supafil της Knauf Insulation.
Είναι ανακυκλώσιμο υλικό, άκαυστο, (κατηγορία Α1 στη φωτιά) χωρίς χημικά και φορμαλδεΰδες.
Ως φυσικό υλικό διατηρεί την ίδια σταθερή απόδοση σε όλη τη διάρκεια της ζωής του με εγγύηση 25 χρόνων, είναι ανθεκτικό στην υγρασία, υδρόφοβο και μη υγροσκοπικό, δεν προσφέρει καμία θρεπτική αξία σε μύκητες ή βακτήρια, έχει συντελεστή θερμικής αγωγιμότητας λ=0,034W/mK, έχει δήλωση συμμόρφωσης CE και τις ακόλουθες ευρωπαϊκές επίσημες πιστοποιήσεις: Avis Technique 20/10-198 (CSTB), Certificate Agra 88/2033 (BBA), Δήλωση IKB1910/10 (KOMO).
Εκτός από την εξοικονόμηση ενέργειας το Supafil προσφέρει σημαντική ηχομόνωση και έχει λάβει την περιβαλλοντική σήμανση Blue Angel, καθώς και το χρυσό πιστοποιητικό για την ποιότητα του αέρα στο εσωτερικό των κτιρίων.
5. Κόστη, ενεργειακή αναβάθμιση και απόσβεση
Τα κόστη εφαρμογής είναι ιδιαίτερα χαμηλά συγκριτικά με οποιαδήποτε άλλη αντίστοιχη τεχνική στο ίδιο πάχος θερμομονωτικού υλικού. Η κοστολόγηση γίνεται μόνο στις επιφάνειες που μονώνονται (αφαιρούνται κουφώματα, κολώνες, δοκάρια) και ξεκινάει από 31€/μ² συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ στα 7 εκατοστά πάχους. Δηλαδή ένα μέσο διαμέρισμα μπορεί να θερμομονωθεί με συνολικά κόστη που κυμαίνονται από 500€ μέχρι 1.200€ προ ΦΠΑ.
Σε επίπεδο εξοικονόμησης ενέργειας, η διαφορά μεταξύ της εφαρμογής του Supafil και του συνδυασμού των γνωστών λύσεων (εξωτερικής και εσωτερικής θερμομόνωσης) είναι πολύ μικρή. Σε συγκριτική μέτρηση που έχει γίνει και παρουσιάζεται εδώ επιβεβαιώνεται ότι και στις δύο περιπτώσεις επιτυγχάνεται ο στόχος της ενεργειακής αναβάθμισης κατά τρεις κατηγορίες, από Η σε Γ και στη συνολική μείωση των απωλειών οι δύο λύσεις διαφέρουν κατά μόλις 2,78%.
Η απόσβεση της επέμβασης είναι άμεση και πολύ πιο γρήγορη από τις άλλες εναλλακτικές λύσεις. Ο χρόνος απόσβεσης κυμαίνεται μεταξύ δύο και τεσσάρων ετών, ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες της περιοχής και τις συνολικές εργασίες που υλοποιούνται.
6. Ο χρόνος εφαρμογής
Η ολοκλήρωση των εργασιών είναι πολύ γρήγορη και δεν απαιτείται κάποια ιδιαίτερη προεργασία εκτός από την απελευθέρωση των τοίχων από έπιπλα. Μέσα σε μια μόνο ημέρα μπορούν να τοποθετηθούν μέχρι και 300 κιλά υλικού, ποσότητα που αντιστοιχεί σε περίπου 120μ² επιφάνεια τοιχοποιίας.
7. Πολεοδομικές, νομικές και ασφαλιστικές διαδικασίες
Δεν απαιτείται οικοδομική άδεια, δεν απαιτείται σύμφωνη γνώμη άλλων ιδιοκτητών και δεν απαιτούνται ένσημα στο ΙΚΑ επειδή πρόκειται για στεγασμένο επάγγελμα.
Τα σημεία προς διερεύνηση:
Είναι κοινώς αποδεκτό πως όταν πρέπει να επιλέξουμε μεταξύ δύο διαφορετικών επιλογών, κάτι χάνουμε και κάτι κερδίζουμε. Έτσι και στην περίπτωση της εμφύσησης υπάρχουν κάποια σημεία προς διερεύνηση και η επισήμανσή τους βοηθάει στην εύρεση λύσεων για την αντιμετώπισή τους. Συγκεκριμένα:
- Τα δομικά στοιχεία (κολώνες και δοκάρια) μένουν ακάλυπτα.
- Τα οριζόντια τούβλα (τα λεγόμενα κλειδιά στην ψαθωτή τοιχοποιία) αποτελούν μικρές σημειακές θερμογέφυρες.
- Η ομοιογενής διανομή του υλικού μέσα στον τοίχο, δεν μπορεί να εγγυηθεί στο 100%
Όλα τα παραπάνω περιγράφονται αναλυτικά εδώ.
Συμπεράσματα
Η τεχνική της εμφύσησης είναι η καινοτόμος και άγνωστη μέχρι σήμερα εναλλακτική επιλογή ανάμεσα στην εξωτερική και την εσωτερική θερμομόνωση. Δεν έρχεται να ανταγωνιστεί τις παραπάνω τεχνικές, αποτελεί τη βέλτιστη λύση και δίνει την απάντηση σε άλυτα μέχρι σήμερα τεχνικά προβλήματα.
Εφαρμόζεται στην Ελλάδα από το 2013 και έχουν ήδη υλοποιηθεί χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα επιφανειών με δεκάδες ιδιοκτήτες να δηλώνουν ικανοποιημένοι και εντυπωσιασμένοι από το άμεσο και πολύ θετικό αποτέλεσμα που πέτυχαν. Θα πρέπει να γίνει γνωστή η συγκεκριμένη εφαρμογή και να ενταχθεί στις επιλέξιμες παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων γιατί πολλές ιδιοκτησίες θα ωφεληθούν εκεί που δεν θα μπορούσαν να κάνουν κάτι άλλο.
Περισσότερες πληροφορίες για την τεχνική της εμφύσησης μπορείτε να βρείτε εδώ.
Θεόδωρος Σωτήριος Τούντας
Αρχιτέκτων Μηχανικός, Ενεργειακός Σύμβουλος CasaClima
Γενικός Διευθυντής F.U.V. Products
