Τον δρόμο της οριστικής απόσυρσης, που ξεκίνησαν πρώτες οι λιγνιτικές μονάδες, παίρνουν και οι ντιζελομονάδες παραγωγής της ΔΕΗ στα νησιά.
Τα πρώτα μάλιστα φουγάρα των αυτόνομων σταθμών παραγωγής που λειτουργεί η ΔΕΗ για την ηλεκτροδότηση των μη διασυνδεδεμένων νησιών έσβησαν σε Σύρο, Πάρο, Νάξο και Μύκονο. Θα ακολουθήσουν μέσα στη διετία 2023-2024 οι σταθμοί στα νησιά Σέριφος, Μήλος, Φολέγανδρος, Σαντορίνη.
Ο δρόμος για την απανθρακοποίηση των νησιών άνοιξε με τα έργα ηλεκτρικών διασυνδέσεων που υλοποιεί ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ) επενδύοντας συνολικά 4,3 δισ. ευρώ με ορίζοντα το 2030. Τα οφέλη από την ολοκλήρωση των πρώτων διασυνδέσεων δεν περιορίζονται στους κατοίκους των νησιών αλλά επεκτείνονται στο σύνολο των καταναλωτών ηλεκτρικού ρεύματος της χώρας, οι οποίοι μέσω των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας (ΥΚΩ) πληρώνουν το ακριβό κόστος ρεύματος για την ηλεκτροδότηση των μη διασυνδεδεμένων νησιών.
Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) αναμένει την τελική επιβεβαίωση από τον Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ), που διαχειρίζεται το σύστημα των νησιών, για να επιστρέψει στην κατανάλωση τα πρώτα 50 εκατ. ευρώ μέσω της μείωσης των ΥΚΩ από το σύνολο των 70 εκατ. ευρώ που εξοικονομούνται από την ολοκλήρωση των τριών φάσεων διασύνδεσης των Κυκλάδων. Θα ακολουθήσει μείωση της τάξης των 150 εκατ. ευρώ από τη μικρή διασύνδεση της Κρήτης με την Πελοπόννησο, που θα τεθεί σε λειτουργία μέσα στο δίμηνο Ιουνίου – Ιουλίου, και επιπλέον 400 εκατ. ευρώ από την ολοκλήρωση της μεγάλης διασύνδεσης της Κρήτης με την Αττική που αναμένεται μέσα στο 2023.
Οι ρυπογόνες μονάδες της ΔΕΗ στα νησιά Σύρο, Πάρο, Νάξο και Μύκονο δεν θα παραμείνουν ούτε ως εφεδρικές. Η ΡΑΕ απέρριψε σχετικό αίτημα της ΔΕΗ και του ΑΔΜΗΕ, το οποίο συνδεόταν με την καταβολή αποζημίωσης έναντι της παροχής στρατηγικής εφεδρείας, κρίνοντας αφενός ότι η αποζημίωση εμπίπτει στην κατηγορία των κρατικών ενισχύσεων και αφετέρου θα επιβαρύνει το σύστημα με πρόσθετα κόστη. Η ΡΑΕ αντ’ αυτού προτείνει εφεδρείες από κινητά ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη που θα μεταφέρονται από νησί σε νησί όταν υπάρχει ανάγκη και θα αμείβονται μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών. Στην κάλυψη δηλαδή των εφεδρειών θα μπορούν να συμμετέχουν όλοι οι παραγωγοί και όχι μόνο η ΔΕΗ, επιλέγοντας κάθε φορά τη χαμηλότερη προσφορά.
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό του ΑΔΜΗΕ, μέσα στο καλοκαίρι αναμένεται η επιλογή των αναδόχων για την κατασκευή του νέου υποσταθμού στη Σαντορίνη καθώς και για τα υποβρύχια καλώδια που θα τη συνδέουν με τη Νάξο. Η διασύνδεση της Σαντορίνης θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2023, ενώ θα ακολουθήσουν μέσα στο 2024 τα νησιά Μήλος, Σέριφος και Φολέγανδρος, με τα οποία ολοκληρώνεται και η τέταρτη φάση διασύνδεσης των Κυκλάδων, έργο συνολικού προϋπολογισμού 389 εκατ. ευρώ. Μέχρι το 2027 θα έχει ολοκληρωθεί η διασύνδεση του συμπλέγματος των Δωδεκανήσων (Κως – Ρόδος – Κάρπαθος) συνολικού προϋπολογισμού 1,5 δισ. ευρώ. Ο χάρτης των διασυνδέσεων στο Αιγαίο θα ολοκληρωθεί το 2029 με τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και τη Σκύρο. Αυτό το έργο, συνολικού ύψους 885 εκατ. ευρώ, περιλαμβάνει τις διασυνδέσεις Σκύρου – Λέσβου – Λήμνου – Χίου – Σάμου με την Εύβοια στα δυτικά, τη Θράκη στα βόρεια και την Κω στα νότια.
Χρύσα Λιάγγου
