Από την Πένη Χαλάτση
Η συνεργασία με τους θεσμικούς φορείς και η συναίνεση της τοπικής κοινωνίας αποτελεί το μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης για την υλοποίηση του οδικού χάρτη διαχείρισης των υδάτινων πόρων της Θεσσαλίας ο οποίος θα προστατέψει την περιοχή από τις συνέπειες ακραίων καιρικών φαινομένων όπως ήταν η κακοκαιρία Daniel και θα προσφέρει νέες διεξόδους στους αγρότες και τους κτηνοτρόφους.
Η διαβούλευση του σχεδίου για την αντιπλημμυρική θωράκιση της Θεσσαλίας που εκπόνησε η ολλανδική HVA Ιnternational είναι σε εξέλιξη και ήδη χθες, Δευτέρα, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, συναντήθηκε με θεσμικούς φορείς για να συζητηθούν τα επιμέρους θέματα στο πλαίσιο του διαλόγου που έχει ανοίξει η κυβέρνηση με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Στόχος είναι η επίτευξη της μεγαλύτερης δυνατής συναίνεσης και στο πλαίσιο αυτό ο κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι «θα ήταν ευχής έργον αν μπορούσαμε πράγματι να συμφωνήσουμε, από τη στιγμή που η μελέτη θα τύχει και της σχετικής επεξεργασίας και από τα υπουργεία, ότι αποτελεί πράγματι έναν οδικό χάρτη στον οποίο μπορούμε να συμφωνήσουμε, έτσι ώστε να μπορούμε να έχουμε την καλύτερη δυνατή συνεργασία, κυβέρνηση, αυτοδιοίκηση δεύτερου και πρώτου βαθμού και όλοι οι τοπικοί φορείς οι οποίοι εμπλέκονται στα ζητήματα αυτά, ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε μια δραστική παρέμβαση στα προβλήματα της Θεσσαλίας και να μετατρέψουμε αυτό που ήταν μια μεγάλη καταστροφή για τη Θεσσαλία σε μια ευκαιρία μιας ουσιαστικής αναδιάρθρωσης του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα ζητήματα αυτά».
Το master plan των 400 σελίδων, το οποίο προτείνει συγκεκριμένες κοστολογημένες παρεμβάσεις οι οποίες ανέρχονται συνολικά σε περίπου 4 δις. ευρώ παρουσιάζεται σήμερα και στην Θεσσαλία. Τις περισσότερες αντιδράσεις φαίνεται μέχρι στιγμής να έχει προκαλέσει η στρατηγική για την αγροτική παραγωγή και την κτηνοτροφία ενώ δύσκολο εγχείρημα αναμένεται ότι θα είναι και η υλοποίηση έργων υποδομών όπως είναι τα φράγματα με έμφαση τις παρεμβάσεις στα ορεινά προκειμένου να συγκρατείται εκεί το νερό όταν εκδηλώνονται ακραία καιρικά φαινόμενα όπως ήταν η κακοκαιρία Daniel. Και φυσικά, η εκτέλεση του σχεδίου, όταν αυτό οριστικοποιηθεί, θα πρέπει να λάβει υπ’ όψιν τους πεπερασμένους οικονομικούς πόρους αλλά και τους χρονικούς περιορισμούς που θέτει η ραγδαία εξέλιξη της κλιματικής κρίσης.
Ο κ. Κώστας Γκούμας, γεωπόνος, πρώην Διευθυντής Εγγείων Βελτιώσεων Λάρισας και πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Ελλάδος, μιλώντας στο Insider.gr, αναφέρεται στο master plan που παρουσίασε η HVA Ιnternational και αναλύει τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν στην Θεσσαλία αλλά και τα βήματα που πρέπει να γίνουν στο εξής. Όπως εξηγεί, φαίνεται ότι το πρόβλημα αντιμετωπίζεται όντως ολιστικά λαμβάνοντας υπ’ όψιν και τις δύο όψεις του νομίσματος, δηλαδή την αντιπλημμυρική προστασία αλλά και την λειψυδρία που πλήττει την Θεσσαλία. Πρόκειται για ένα πιο ισχυρό μοντέλο, το οποίο επιχειρεί να αντιμετωπίσει τα φαινόμενα διάχυσης ευθύνης των αρμόδιων αρχών και φορέων (π.χ. όσον αφορά στα αναχώματα, τα στραγγιστικά δίχτυα) και γίνεται προσπάθεια για πρώτη φορά να υιοθετηθούν οι κατάλληλοι μηχανισμοί και δομές για την διαχείριση του νερού. Ωστόσο, και σε αυτή την περίπτωση ο χρόνος υλοποίησης των έργων αποτελεί τον πιο κρίσιμο παράγοντα για την αποφυγή παρόμοιων καταστροφών στο μέλλον. «Τα έργα κλιμακώνονται σε βάθος χρόνου και εφόσον το σχέδιο υιοθετηθεί από την κυβέρνηση, οι παρεμβάσεις θα μπορούν να ξεκινήσουν άμεσα. Κάποιες δράσεις θα υλοποιηθούν σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα και κάποιες σε μακροπρόθεσμο και αναμένεται να διαρκέσουν κάποια χρόνια. Σίγουρα η κυβέρνηση θα πρέπει να βρει έναν τρόπο να υπερβεί τα συνήθη εμπόδια που δυναμιτίζουν τέτοιες προσπάθειες όπως είναι οι αδειοδοτήσεις, οι καθυστερήσεις στις εγκρίσεις περιβαλλοντικών όρων και η γραφειοκρατία».
Μία ακόμη πρόκληση που παρουσιάζει η προωθούμενη μεταρρύθμιση είναι ο φορέας διαχείρισης υδάτων Θεσσαλίας, ο οποίος σύμφωνα με τον κ. Γκούμα, συναντά αντιδράσεις ως προς τις υπηρεσίες που θα υπαχθούν σε αυτόν, τη νομική μορφή που θα έχει ενώ κάποιοι θέτουν και ζητήματα ιδιωτικοποίησης του νερού. «Αυτά είναι ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν ενώ και ο μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης τον οποίο επικαλείται το master plan θέλει επίσης εκσυγχρονισμό και αυτό αποδείχθηκε και από τα πλημμυρικά φαινόμενα που καταγράφτηκαν πριν από λίγες ημέρες στην Πιερία όπου πέρασαν κάτω από τα ραντάρ δεν τα είχαν εκτιμήσει, άρα θέλει πολύ πιο σύγχρονα εργαλεία έγκαιρης προειδοποίησης σε επίπεδο μετεωρολογικής πρόβλεψης και Πολιτικής Προστασίας», σημειώνει ο κ. Γκούμας.
Η επόμενη μέρα στην Θεσσαλία
Όπως είναι γνωστό, για την διαχείριση των υδάτινων πόρων της Θεσσαλίας και την αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων υπάρχουν δύο θεσμικά εργαλεία, το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας και το Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής (το οποίο έχει αναθεωρηθεί). «Μαζί με αυτά τα δύο θεσμικά εργαλεία έχουμε και το πόρισμα των Ολλανδών. Το στοίχημα που πρέπει να κερδίσει η κυβέρνηση είναι να ενσωματώσει ό,τι υιοθετήσει από το πόρισμα λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπ’ όψιν τα δύο αυτά σχέδια. Και αυτά θα πρέπει να τα «παντρέψει» με τις εισηγήσεις των τοπικών Αρχών και τις προτάσεις των αγροτών/κτηνοτρόφων και του ντόπιου πληθυσμού. Ο οικονομικός παράγοντας, τα χρονικά περιθώρια και η συναίνεση των ενδιαφερόμενων μερών αποτελούν τις τρεις παραμέτρους από τις οποίες θα εξαρτηθεί η πορεία του εγχειρήματος», εκτιμά ο κ. Γκούμας.
