Από την Πέννυ Κούτρα
Παρά τους μειωμένους ρυθμούς απορρόφησης των γραφειακών αναπτύξεων στο δ’ τρίμηνο του 2023, ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς γραφείων για το 2023 έκλεισε με άνοδο της τάξης του 22%, σηματοδοτώντας τη δυναμική του συγκεκριμένου κλάδου του real estate.
Σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη ανάλυση Cushman&Wakefield Proprius της εξειδικευμένης εταιρείας παροχής υπηρεσιών ακινήτων, η απορρόφηση στο δ’ τρίμηνο της χρονιάς διαμορφώθηκε συνολικά σε 20.000 τ.μ., ανεβάζοντας το συνολικό εμβαδόν πώλησης γραφείων για το έτος σε 160.000 τ.μ. Η συνολική επίδοση είναι χαμηλότερη βέβαια κατά 12% σε σχέση με το υψηλό της αγοράς γραφείων, όπως καταγράφηκε τα προηγούμενα χρόνια.
Σύμφωνα με την καταγραφή της Proprius, η σημαντικότερη συναλλαγή του τελευταίου τριμήνου της χρονιάς αφορούσε τη συμφωνία για την μετεγκατάσταση των γραφείων της Βουλής των Ελλήνων στο Μέγαρο Μποδοσάκη (κτίριο 13.460 τ.μ. στη Λεωφ. Αμαλίας) Μέσα στο επισκοπούμενο διάστημα δε ολοκληρώθηκαν δύο νέα κτιριακά έργα συνολικού εμβαδού 9.500 τ.μ.
Οι τιμές μίσθωσης ανά τετραγωνικό μέτρο για τα προνομιούχα νέα κτίρια γραφείων διαμορφώθηκαν στα 29 ευρώ ανά τ.μ., ωστόσο υπήρξαν και συμφωνίες μίσθωσης που ξεπέρασαν τα 30 ευρώ ανά τ.μ., οδηγώντας σε μια μέση ετήσια αύξηση μισθωμάτων κατά 12%. Ο όγκος των επενδύσεων σε κτίρια γραφείων στα τέλη του 2023 ανήλθε στα 165 εκατ. ευρώ, 15% αυξημένος σε σύγκριση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα.
Πέρα από τη φωτογραφία του δ’ τριμήνου, η αγορά κινείται ήδη σε επίπεδα αύξησης της προσφοράς, καθώς βρίσκονται υπό κατασκευή περίπου 230.000 τ.μ. γραφειακών κτιρίων με το 45% εξ αυτών να αφορά ανακατασκευή παλιών κτιρίων που εκσυγχρονίζονται προκειμένου να επαναχρησιμοποιηθούν.
Στην ανάλυση υπογραμμίζεται ασφαλώς η επιφύλαξη των επενδυτών λόγω της αύξησης του κόστους χρήματος και σημειώνεται πως αρκετές συμφωνίες του τελευταίου διαστήματος είχαν ειδικό χαρακτήρα (π.χ. προσυμφωνίες μεγάλων οργανισμών), ωστόσο με βάση τόσο τη ζήτηση, όσο και την προγραμματισμένη επενδυτική δραστηριότητα εκτιμάται ότι η τάση θα παραμείνει θετική και το 2024, κόντρα στην εικόνα της αγοράς γραφείων στην Ευρώπη.
Στα αξιοσημείωτα γεγονότα των τελευταίων μηνών του 2023, αναφέρεται επίσης η συμβασιοποίηση για το νέο Δικαστικό Μέγαρο Πειραιά, το οποίο έχει αναλάβει η Dimand μετά το σχετικό διαγωνισμό του υπ. Δικαιοσύνης και η μεταβίβαση ακινήτων της Prodea προς την Εθνική Τράπεζα.
