Από τον Κώστα Δεληγιάννη
Σχέδιο για τη στήριξη του πρώτου «κύματος» μονάδων παραγωγής «πράσινου» υδρογόνου, ώστε το ανανεώσιμο αέριο να είναι οικονομικά ανταγωνιστικό με το υδρογόνο που παράγεται από (ορυκτό) φυσικό αέριο, καταστρώνει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Η στήριξη θα πάρει τη μορφή λειτουργικής επιδότησης των μονάδων, ώστε να μειωθεί το κόστος παραγωγής τους και, κατά συνέπεια, η τιμή διάθεσης των ανανεώσιμου αερίου. Η στήριξη θα δοθεί για 10 χρόνια, ενώ εκτιμάται ότι θα απαιτηθεί ένα κονδύλι της τάξης των 20-30 εκατομμυρίων ευρώ σε ετήσια βάση.
Το ποσό αυτό θα προέλθει από τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ), μέσω του οποίου ενισχύεται η παραγωγή των έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, στα οποία τα αμέσως επόμενα χρόνια θα προστεθούν και αυτόνομες μονάδες μπαταριών. Η επιλογή των πρότζεκτ «πράσινου» υδρογόνου που θα λάβουν λειτουργική ενίσχυση θα γίνει με αποκλειστικό κριτήριο τη χρονική προτεραιότητα υποβολής αίτησης για στήριξη, από τους ενδιαφερόμενους επενδυτές.
Δυναμικό 300 MW έως το 2030
Με το σχήμα αυτό, στόχος του υπουργείου είναι να στηριχθούν τα πρώτα στάδια ανάπτυξης στη χώρα μας της «οικονομίας του υδρογόνου». Η στήριξη κρίνεται απαραίτητη, καθώς προς το παρόν οι σχετικές τεχνολογίες δεν έχουν ωριμάσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να είναι οικονομικά η ανταγωνιστική η παραγωγή τους.
Όλες οι εκτιμήσεις ειδικών του κλάδου συγκλίνουν στο ότι προοδευτικά η τιμή του «πράσινου» υδρογόνου θα μειώνεται. Επομένως, εκτιμάται ότι, όταν θα ολοκληρωθεί το σχήμα λειτουργικής ενίσχυσης, οι μονάδες παραγωγής θα είναι βιώσιμες με όρους αγοράς, χωρίς πλέον να χρειάζονται κρατικά στήριξη.
Όσον αφορά το μέγεθος των μονάδων που θα ενταχθούν στο σχήμα στήριξης, «δείκτης» για το ΥΠΕΝ αποτελεί η πρόβλεψη του αναθεωρημένου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ). Υπενθυμίζεται ότι στο draft του ΕΣΕΚ, που υποβλήθηκε στην Κομισιόν, προβλέπεται ότι έως το 2030 θα έχει αναπτυχθεί στη χώρα μας ένα ηλεκτροπαραγωγικό δυναμικό συνολικής ισχύος περί τα 300 MW.
Μάλιστα, η πρόβλεψη αυτή είναι αισθητά μετριασμένη έναντι του αντίστοιχου στόχου που προβλεπόταν στο προηγούμενο ΕΣΕΚ και ο οποίος αναφερόταν σε δυναμικό 1.200 ΜW. Στην πορεία, ωστόσο, εκτιμήθηκε πως ακόμη το κόστος του «πράσινου» υδρογόνου είναι αρκετά υψηλό για τόσο ευρεία παραγωγή.
Τα σχέδια εγχώριων Ομίλων
Ήδη αρκετοί εγχώριοι ενεργειακοί Όμιλοι έχουν στα σκαριά σχέδια για παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου. Στα πρότζεκτ μεγαλύτερης κλίμακας ξεχωρίζει το πλάνο της Hellenic Hydrogen (κοινοπραξίας των ΔΕΗ και Motor Oil) για ένα flagship έργο στη Δυτική Μακεδονία. Το πλάνο της εταιρείας, το οποίο ονομάζεται North-1, είναι να εγκατασταθεί μονάδα ηλεκτρόλυσης 100 MW εγκαταστάσεις των πρώην λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ στο Αμύνταιο, η οποία θα παράγει 12.600 τόνους ανανεώσιμου αερίου σε ετήσια βάση.
Στόχος της Hellenic Hydrogen είναι να διπλασιαστεί στην πορεία η ισχύς της μονάδας ηλεκτρόλυσης – στα 200 MW. Επίσης, η εταιρεία έχει σχέδια για δύο ανάλογα πρότζεκτ τα οποία θα ακολουθήσουν, στη Μεγαλόπολη (η οποία επίσης θα αποτελέσει πρώην λιγνιτική περιοχή), καθώς και στην ευρύτερη περιοχή του διυλιστηρίου της Motor Oil στην Κόρινθο.
Την ίδια στιγμή, μία μονάδα παραγωγής «πράσινου» υδρογόνου ισχύος 30 MW πρόκειται να εγκατασταθεί στο διυλιστήριο της Motor Oil μέσω του πρότζεκτ EPHYRA, το οποίο συγχρηματοδοτείται μέσω του Clean Hydrogen Partnership. Η Motor Oil είναι συντονιστής του πρότζεκτ, το οποίο θα εξασφαλίζει σε ετήσια βάση 4.500 τόνους ανανεώσιμου αερίου.
Μία πολιτική μονάδα παραγωγής «πράσινου» υδρογόνου σχεδιάζει επίσης να εγκαταστήσει η Helleniq Energy στο διυλιστήριο της Ελευσίνας. Επίσης, η λύση του «πράσινου» υδρογόνου, ως μέσου χημικής αποθήκευσης για την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, εξετάζεται και για το διυλιστήριο της Θεσσαλονίκης.
Παράλληλα, ο Όμιλος Κοπελούζου έχει στα σκαριά μία ανάλογη επένδυση στην περιοχή της Μαγνησίας. Η επένδυση προβλέπει την ανάπτυξη ενός χαρτοφυλακίου μονάδων ΑΠΕ συνολικής ισχύος 50 MW, τα οποία θα ηλεκτροδοτούν έναν σταθμό ηλεκτρόλυσης ισχύος 10 MW.
Επενδυτική στήριξη μέσω REPowerEU
Εκτός από τη λειτουργική ενίσχυση, άμεσα θα δρομολογηθεί και η επενδυτική στήριξη πιλοτικών μονάδων παραγωγής «πράσινου» υδρογόνου. Κι αυτό γιατί μέσω του REPowerEU έχουν δεσμευθεί 75 εκατ. ευρώ για πιλοτικές μονάδες υδρογόνου ή βιομεθανίου. Η επιλογή των πρότζεκτ θα γίνει μέσω διαγωνισμού, ο οποίος πρόκειται να προκηρυχθεί άμεσα.
Στόχος είναι να υλοποιηθούν μονάδες συνολικής ισχύος 45 MW. Οι συμβάσεις χρηματοδοτικής στήριξης προγραμματίζεται να υπογραφούν μέχρι το 3ο τρίμηνο του 2024.
