Από τη Μαρία Καλούδη
Δεν έχουν «ταβάνι» οι τιμές στις κύριες εμπορικές πιάτσες της Αθήνας, καθώς τα ενοίκια των καταστημάτων πρώτης προβολής ξεπερνούν ακόμη και τα 200 ευρώ μήνα/τ.μ. Μια αύξηση που αναμένεται να συνεχιστεί και το 2024, καθώς το ενδιαφέρον των επενδυτών θα μείνει αμείωτο για τα καταστήματα των μεγάλων εμπορικών δρόμων, μεγαλώνοντας έτσι ακόμη περισσότερα το χάσμα των τιμών για όσα βρίσκονται σε μη προνομιακές τοποθεσίες. Παράλληλα, ιδιαίτερη δυναμική αποκτούν και τα εμπορικά κέντρα, όπου μέχρι στιγμής η Ελλάδα διαθέτει το μικρότερο αριθμό σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, κάτι που αναμένεται να αλλάξει έως το 2027.
Για το 2023 με διαφορά τις υψηλότερες τιμές κατείχε ο εμπορικός δρόμος της Ερμού, όπου τα καταστήματα πρώτης προβολής νοικιάζονταν ακόμα και για 290 ευρώ ανά τ.μ., με τις αποδόσεις να αγγίζουν το 6,5%. Μάλιστα τα διαθέσιμα καταστήματα περιορίζονται στο 10%, ποσοστό αισθητικά χαμηλότερο σε σχέση με τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα κινείται και ο κεντρικός εμπορικός δρόμος του Χαλανδρίου, όπου τα ενοίκια στα καταστήματα προβολής αγγίζουν τα 180 ευρώ ανά τ.μ., ενώ ακριβά είναι και τα ενοίκια για τα εμπορικά μαγαζιά που δεν βρίσκονται σε τόσο κεντρικό δρόμο, καθώς τα μισθώματα ανέρχονται στα 160 ευρώ ανά τ.μ. Ανύπαρκτα ωστόσο είναι τα κενά καταστήματα, καθώς το ποσοστό τους φτάνει στο 5%.
Ακολουθεί, η Γλυφάδα με τα ενοίκια να κυμαίνονται στα 150 ευρώ ανά τ.μ. για τις prime τοποθεσίες, ενώ ιδιαίτερη αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι το ποσοστό των κενών καταστημάτων φτάνει στο 15%, αριθμός που πρόκειται να αυξηθεί, λόγω των εμπορικών κέντρων που θα δημιουργήσει η Lamda Development στο Ελληνικό. Σε υψηλά επίπεδα βρίσκεται και το Κολωνάκι, με μέση ζητούμενη τιμή να φτάνει επίσης στα 145 με 150 ευρώ ανά τ.μ., ενώ επίσης μεγάλο είναι το ποσοστό των κενών καταστημάτων, το οποίο σήμερα φτάνει το 10%. Χαμηλότερες είναι οι τιμές στους εμπορικούς δρόμους του Πειραιά όπου τα μισθώματα διαμορφώνονται στα 90 ευρώ.
Τα επόμενα χρόνια ο τομέας του retail αναμένεται να ενισχυθεί ακόμα περισσότερα, καθώς στην αγορά θα προστεθούν συνολικά ακόμα 109.000 τ.μ. από τη Lamda Development. Με βάση τον σχετικό σχεδιασμό, το 2027 θα λειτουργήσει το Vouliagmenis Mall, το ένα από τα δύο εμπορικά κέντρα της Lamda στο Ελληνικό. Το συγκεκριμένο εμπορικό κέντρο θα φιλοξενεί 280 καταστήματα, διαθέτοντας συνολική εκμισθώσιμη επιφάνεια 90.000 τ.μ. Ακόμη, θα παραδοθεί προς χρήση και το Riviera Galleria, στο Ελληνικό. Πρόκειται για μια ανάπτυξη που εστιάζει στην πολυτέλεια, καθώς στα 19.000 τ.μ. θα φιλοξενούνται 100 καταστήματα, κυρίως φίρμες πολυτελείας και υψηλής ραπτικής (ένδυσης και υπόδησης). Η Ελλάδα προς το παρόν βρίσκεται στον πάτο της Ευρώπης σε ό,τι αφορά το απόθεμα εμπορικών κέντρων. Την ώρα που τις πρώτες δύο θέσεις κατέχουν οι σκανδιναβικές χώρες, ενώ τέταρτη με 248.000 τ.μ. ανά 1.000 άτομα είναι η Ισπανία.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ο όγκος των επενδύσεων στο λιανεμπόριο μειώθηκε κατά 39% δηλαδή στα 17,9 δισεκατομμύρια το 2023. Αυτό συγκρίνεται με την πτώση των επενδύσεων κατά 50% σε ετήσια βάση στην ευρύτερη ευρωπαϊκή αγορά των εμπορικών ακινήτων. Ωστόσο, ο τομέας του retail οδεύει προς σταδιακή ανάκαμψη το 2024. Τα διαθέσιμα εμπορικά καταστήματα στους γνωστούς εμπορικούς δρόμους της Ευρώπης θα συνεχίσουν μειώνονται, αυξάνοντας ακόμη περισσότερο τα ενοίκια. Ήδη, τα ενοίκια στην New Bond Streetτου Λονδίνου υπολογίζονται στα 20.000 ευρώ τον μήνα, ενώ στα ίδια επίπεδα τιμών κυμαίνεται και η Σανζ Ελιζέ του Παρισιού.
