Από τη Μαριάννα Τζάννε
Την πορεία της στο ενεργειακό χάρτη της χώρας θα χρειαστεί να επαναχαράξει η ΔΕΠΑ Εμπορίας μετά το ναυάγιο της ιδιωτικοποίησης, την μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου και την ένταση του ανταγωνισμού που έχει περιορίσει το μερίδιό της στην αγορά και έχει φέρει σε πλεονεκτική θέση ιδιώτες ανταγωνιστές της.
Ο επικεφαλής της Helleniq Energy κ. Ανδρέας Σιάμισιης είχε προβλέψει το Δεκέμβριο ότι το αργότερο μέχρι το πρώτο τρίμηνο ή εξάμηνο του 2024, θα έχουν ληφθεί οριστικές αποφάσεις για την τύχη του 35% που ελέγχουν στην εταιρεία τα πρώην ΕΛΠΕ, με το υπόλοιπο 65% να κατέχει το δημόσιο μέσω του ΤΑΙΠΕΔ.
Η δήλωση του κ. Σιάμισιη πιθανώς να συνδυάζεται με τις σκέψεις και τα σχέδια κυβερνητικών παραγόντων, να βρεθεί μια νέα πυξίδα για την κρατική εταιρεία που δραστηριοποιείται στην χονδρική αγορά εμπορίας φυσικού αερίου και που οι ραγδαίες γεωπολιτικές εξελίξεις και οι στόχοι της ενεργειακής μετάβασης της υποδεικνύουν ένα διαφορετικό δρόμο από εκείνο που είχε χαράξει τα προηγούμενα χρόνια.
Ορόσημο για τις τελικές αποφάσεις θα αποτελέσει όπως φαίνεται και η διαπραγμάτευση με την Gazprom που είναι σε πλήρη εξέλιξη για τον καθορισμό της τιμής του φυσικού αερίου και την τύχη των δυσβάστακτων ρητρών take or pay που βαρύνουν την συμφωνία της ελληνικής εταιρείας με τον ενεργειακό κολοσσό της Gazprom. Πρόκειται για το πέναλντι που καλείται να πληρώσει η εταιρεία για τις ποσότητες αερίου που έχει δεσμευτεί να παραλάβει χωρίς όμως να υλοποιήσει τις συγκεκριμένες δεσμεύσεις.
Τα σενάρια για την ΔΕΗ
Με το σχεδιασμό, της επόμενης μέρας φαίνεται να «κουμπώνουν» και τα σενάρια που αναβιώνουν από κυβερνητικούς παράγοντες περί εναλλακτικών λύσεων και πιθανής ακόμη και εξαγοράς της ΔΕΠΑ Εμπορίας από την ΔΕΗ. Ουδείς μπορεί να πει με βεβαιότητα αν αυτές οι σκέψεις έχουν ωριμάσει πολιτικά και αν η ΔΕΗ μπορεί να αποτελέσει το λευκό ιππότη για την δημόσια εταιρεία που μέσα σε μία δεκαετία απώλεσε τα σημαντικότερα περιουσιακά της στοιχεία (ΔΕΣΦΑ, ΔΕΠΑ Υποδομών) μοιράζοντας έσοδα άνω του 1,2 δισ. στο κράτος και τους άλλους μετόχους, ενώ εδώ και τρία χρόνια επιχειρεί να γυρίσει το τιμόνι της επιχειρηματικής της πορείας στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με ένα χαρτοφυλάκιο άνω των 800 MW αλλά και στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής. Έχοντας μάλιστα διατηρήσει μια σημαντική παρουσία στο retail μέσω της Φυσικό Αέριο, για την οποία και πάλι δέχεται «χτυπήματα» εκ των έσω καθώς ανταγωνίζεται με την Elpedison, που είναι η κοινή εταιρεία προμήθειας ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, συμφερόντων ενός εκ των ισχυρών μετόχων της (HelleniqEnergy) με την Ιταλική Edison.
Κάποιοι εκτιμούν ότι η υπόθεση της ΔΕΠΑ Εμπορίας παραμένει ανοικτή για την κυβέρνηση, η οποία έχει ήδη δώσει το πράσινο φως στην διοίκηση του κ. Κώστα Ξιφαρά για τις επενδύσεις στην πράσινη ανάπτυξη και την καθετοποίηση στην παραγωγή ενέργειας. Αυτή η πορεία θα μπορούσε να αποτελέσει μια εναλλακτική λύση στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί μια σύμπραξη με τη ΔΕΗ, εφόσον η κυβέρνηση επιλέξει την αυτόνομη ανάπτυξη της εταιρείας, κάτι που μένει να αποδειχτεί αν θα αποτελέσει την λύση του προβλήματος.
Οι υποστηρικτές πάντως του πρώτου σεναρίου εκτιμούν ότι η ΔΕΗ ταιριάζει περισσότερο στο προφίλ της ΔΕΠΑ ως ηλεκτροπαραγωγός με μεγάλη κατανάλωση φυσικού αερίου και εκ των μεγάλων πελατών της παρότι και η ΔΕΗ έχει στραφεί τα τελευταία χρόνια, σε απευθείας προμήθειες ρώσικου αερίου από την Gazprom.
Η ΔΕΠΑ Εμπορίας έχει ήδη συνάψει στενότερους δεσμούς με την ΔΕΗ καθώς έχει αποκτήσει το 29% των μετοχών της μονάδας φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη που αναπτύσσει η Επιχείρηση με τον όμιλο Κοπελούζο. Παράλληλα, η ΔΕΠΑ Εμπορίας έχει υπογράψει προσύμφωνο για την απόκτηση του 35% θερμικής μονάδας στην Αλβανία σε συνεργασία με την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και την Αλβανική Cener2, για την οποία μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν ότι πρόκειται να ληφθεί η Τελική Επενδυτική Απόφαση (Final Investment Decision) την επόμενη εβδομάδα. Η ΔΕΠΑ Εμπορπίας συμμετέχει επίσης με 20% και στο FSRU της Αλεξανδρούπολης που αναπτύσσει η Gastrade.
Kανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποια θα είναι η τελική λύση που θα επιλεγεί για την εταιρεία, η οποία διαθέτει ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο προμήθειας φυσικού αερίου και μακροχρόνια συμβόλαια όπως η πολυετής και δύσκολη σύμβαση με τους Αζέρους που εξυπηρέτησε άλλους στόχους σε άλλες εποχές.
Αρμόδιες ωστόσο πηγές προβλέπουν ότι το επόμενο διάστημα θα είναι καθοριστικό για την αναδιάρθρωση της κρατικής εταιρείας που έφερε για πρώτη φορά το φυσικό αέριο στην Ελλάδα πριν από 36 ολόκληρα χρόνια.
