«Υγρότοποι και ανθρώπινη ευημερία» είναι για το 2024 το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Υγροτόπων, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Φεβρουαρίου. Η φετινή ενημερωτική εκστρατεία της Γραμματείας της Σύμβασης Ραμσάρ για τους Υγροτόπους δίνει έμφαση στο γεγονός ότι η ανθρώπινη ευημερία είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την κατάσταση των υγροτόπων του κόσμου. «Εξαρτόμαστε από αυτά τα οικοσυστήματα που υποστηρίζουν τη ζωή. Αλλά πρέπει να είναι υγιή, ώστε να συνεχίσουν να μας παρέχουν νερό και τροφή, να υποστηρίζουν τη βιοποικιλότητα, να παρέχουν τα προς το ζην, να προστατεύουν από ακραία καιρικά φαινόμενα και να αντιμετωπίζουν την κλιματική αλλαγή», όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση της Γραμματείας.
Η επένδυση στη βιώσιμη χρήση των υγροτόπων σημαίνει επένδυση στο μέλλον της ανθρωπότητας. Οι υγρότοποι μπορούν να παρέχουν στις πόλεις και στους κατοίκους τους πολλαπλά οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά οφέλη, που με τη σειρά τους συμβάλλουν στην ανθρώπινη ευημερία. Τέλος, η αποκατάσταση των υγροτόπων κρίνεται απαραίτητη τόσο για την αντιμετώπιση της διπλής κρίσης της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας, όσο και για την εκπλήρωση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης προς όφελος όλων των ανθρώπων. Η Γραμματεία της Σύμβασης Ραμσάρ καλεί κράτη και κυβερνήσεις, καθώς και τον κάθε έναν από εμάς ξεχωριστά, να συνεισφέρουμε στη διατήρηση των υγροτόπων, οι οποίοι είναι τα πλέον απειλούμενα οικοσυστήματα στον πλανήτη, έχοντας απωλέσει από το 1970 περισσότερο από το 35% της έκτασής τους.
Ως υγρότοποι χαρακτηρίζονται τα δέλτα, τα έλη, οι λίμνες, οι λιμνοθάλασσες, οι πηγές, οι εκβολές, οι ποταμοί και οι τεχνητές λίμνες και είναι από τα πιο πολύτιμα οικοσυστήματα του πλανήτη, καθώς παρέχουν αναντικατάστατες υπηρεσίες οικοσυστήματος: προστατεύουν από πλημμύρες, φιλτράρουν το πόσιμο νερό και αναβαθμίζουν την ποιότητά του, βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα, χρησιμεύουν ως περιοχές αναψυχής και, επιπλέον, παρέχουν τροφή. Είναι χαρακτηριστικό για τη σημασία τους, ότι περισσότεροι από 1 εκατ. άνθρωποι εξαρτώνται από τους υγροτόπους για την επιβίωσή τους.
Σύμβαση Ραμσάρ και ελληνικοί υγρότοποι
Στις 2 Φεβρουαρίου 1977 υπογράφηκε η Σύμβαση για τους Υγροτόπους στην πόλη Ραμσάρ του Ιράν, στις ακτές της Κασπίας Θάλασσας. Η Σύμβαση Ραμσάρ αποσκοπεί στην προστασία και τη συνετή χρήση όλων των υγροτόπων, μέσω τοπικών και εθνικών δράσεων και διακρατικής συνεργασίας, ως μια συνεισφορά στην αειφόρο ανάπτυξη.
Στην Ελλάδα, βάσει της Σύμβασης Ραμσάρ, προστατεύονται δέκα υγρότοποι: το Δέλτα Έβρου, οι λίμνες Ισμαρίδα και Βιστωνίδα, το Πόρτο Λάγος και οι γύρω λιμνοθάλασσες, το Δέλτα και η λιμνοθάλασσα Νέστου, η τεχνητή λίμνη Κερκίνη, οι λίμνες Βόλβη και Κορώνεια, τα Δέλτα και οι εκβολές των ποταμών Γαλλικός-Αξιός-Λουδίας-Αλιάκμονας, ο Αμβρακικός Κόλπος, η Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου και η Λιμνοθάλασσα Κοτυχίου στο Νομό Ηλείας.
Συνολικά, στη χώρα μας υπάρχουν περίπου 1.400 υγρότοποι, τόσο διεθνούς όσο και εθνικής σημασίας. Οι περισσότεροι από αυτούς ανήκουν σε περιοχές του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000, καθώς αποτελούν σταθμούς ξεκούρασης, καταφυγίου και τροφής, τόπους διαχείμασης και αναπαραγωγής σπάνιων ειδών, κυρίως της ορνιθοπανίδας.
