Από την Πένη Χαλάτση
Ακόμη πιο αυστηρό γίνεται το πλαίσιο για τους περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς των επιχειρήσεων και τον τρόπο που αυτοί ενσωματώνονται στις πρακτικές marketing με τη νέα οδηγία που εγκρίθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το greenwashing.
Η οδηγία που εγκρίθηκε με 593 ψήφους υπέρ, 21 κατά και 14 αποχές επιδιώκει να προστατεύσει τους καταναλωτές από παραπλανητικές πρακτικές μάρκετινγκ και να τους βοηθήσει να κάνουν καλύτερες επιλογές αγορών. Για να επιτευχθεί αυτό, μια σειρά από προβληματικές συνήθειες μάρκετινγκ που σχετίζονται με το greenwashing και την πρόωρη απαξίωση των προϊόντων θα προστεθούν στον κατάλογο της ΕΕ με τις απαγορευμένες εμπορικές πρακτικές.
Βασική επιδίωξη είναι να δημιουργηθεί ένα πλαίσιο για πιο αξιόπιστη διαφήμιση και ενημέρωση. Οι νέοι κανόνες στοχεύουν να καταστήσουν την επισήμανση των προϊόντων σαφέστερη και πιο αξιόπιστη, απαγορεύοντας τη χρήση γενικών περιβαλλοντικών ισχυρισμών όπως «φιλικοί προς το περιβάλλον», «φυσικοί», «βιοδιασπώμενοι», «κλιματικά ουδέτεροι» ή «οικολογικοί» χωρίς να υπάρχουν επαρκείς αποδείξεις. Με βάση αυτή την λογική δημιουργείται ένα ρυθμιστικό πλαίσιο για την χρήση των ετικετών βιωσιμότητας δεδομένης της σύγχυσης που προκαλείται από την υπέρμετρη αύξησή τους και την αδυναμία χρήσης συγκριτικών δεδομένων. Στο μέλλον, στην ΕΕ θα επιτρέπονται μόνο ετικέτες βιωσιμότητας που βασίζονται σε επίσημα συστήματα πιστοποίησης ή έχουν θεσπιστεί από δημόσιες αρχές.
Επιπλέον, η οδηγία θα απαγορεύσει τους ισχυρισμούς ότι ένα προϊόν έχει ουδέτερο, μειωμένο ή θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον οι οποίοι θα εδράζονται σε συστήματα αντιστάθμισης εκπομπών.
Ένας άλλος σημαντικός στόχος του νέου νόμου είναι να ωθήσει τους παραγωγούς και τους καταναλωτές να εστιάζουν περισσότερο στη διατηρησιμότητα των αγαθών. Στο μέλλον, οι πληροφορίες εγγύησης πρέπει να είναι πιο ορατές και θα δημιουργηθεί μια νέα, εναρμονισμένη ετικέτα που θα δίνει μεγαλύτερη σημασία σε προϊόντα με εκτεταμένη περίοδο εγγύησης.
Οι νέοι κανόνες θα απαγορεύουν επίσης τους αβάσιμους ισχυρισμούς αντοχής (για παράδειγμα ότι ένα πλυντήριο θα διαρκέσει για 5.000 κύκλους πλύσης εάν αυτό δεν ισχύει υπό κανονικές συνθήκες), τις προτροπές την αντικατάσταση των αναλωσίμων νωρίτερα από ό,τι είναι απολύτως απαραίτητο (συχνά συμβαίνει με μελάνι εκτυπωτή, για παράδειγμα), και τους ισχυρισμούς ότι κάποια προίόντα είναι επισκευάσιμα όταν δεν επισκευάζονται.
Η εισηγήτρια Biljana Borzan δήλωσε ότι: «Αυτός ο νόμος θα αλλάξει την καθημερινή ζωή όλων των Ευρωπαίων. Θα απομακρυνθούμε από την κουλτούρα των αχρηστευμένων προϊόντων, θα κάνουμε το μάρκετινγκ πιο διαφανές και θα καταπολεμήσουμε την πρόωρη απαξίωση των αγαθών. Οι άνθρωποι θα μπορούν να επιλέγουν προϊόντα που είναι πιο ανθεκτικά, επισκευάσιμα και βιώσιμα χάρη στις αξιόπιστες ετικέτες και τις διαφημίσεις. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι εταιρείες δεν μπορούν πλέον να ξεγελούν τον κόσμο λέγοντας ότι τα πλαστικά μπουκάλια είναι καλά επειδή η εταιρεία φύτεψε δέντρα κάπου ή να πουν ότι κάτι είναι βιώσιμο χωρίς να εξηγούν πώς. Αυτή είναι μια μεγάλη νίκη για όλους μας».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατέθηκαν, το 56% των καταναλωτών της ΕΕ λαμβάνει υπόψη το περιβάλλον όταν αγοράζει αγαθά και υπηρεσίες ενώ στην ΕΕ, υπάρχουν περισσότερες από 1200 πράσινες ετικέτες και ισχυρισμοί, αλλά μόλις το 35% έχει οποιαδήποτε μορφή επαλήθευσης. Περίπου το 60% των ευρωπαίων καταναλωτών δεν γνωρίζουν ότι έχουν νομική εγγύηση για όλα τα προϊόντα για τουλάχιστον δύο χρόνια. Τα προϊόντα με εμπορική εγγύηση θα φέρουν ετικέτα που θα δείχνει τη διάρκεια της εγγύησης καθώς και την υπενθύμιση της νόμιμης εγγύησης. Με αυτόν τον τρόπο, οι καταναλωτές θα γνωρίζουν ποια προϊόντα θα διαρκέσουν περισσότερο και ως εκ τούτου θα επιλέξουν αυτά με την μεγαλύτερη διάρκεια όπως αυτή θα αναγράφεται στην ετικέτα.
Σημειώνεται ότι η συμφωνία πρέπει να λάβει την τελική έγκριση του Συμβουλίου. Όταν τεθεί σε ισχύ η οδηγία, τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους 24 μήνες για να ενσωματώσουν τους νέους κανόνες στη νομοθεσία τους.
