Από το Βαγγέλη Δουράκη
Από τη μια το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών υιοθετεί το παρωχημένο σύστημα των τεκμηρίων για τη φορολόγηση των ελεύθερων επαγγελματιών και από την άλλη δρομολογεί τις διαδικασίες για να τα … «ψαλιδίσει»: Βεβαίως θα χρειαστεί να γίνει ακόμη αρκετός δρόμος μέχρι να φτάσουμε σε «κούρεμα», καθώς συγκροτείται ειδική επιτροπή που θα αποτυπώσει την υφιστάμενη κατάσταση και κατόπιν θα διατυπώσει την άποψή της επί του θέματος. Αν όλα πάνε καλά από την επόμενη χρονιά (2025) θα εφαρμοστούν αλλαγές που θα έχουν ως στόχο να συρρικνωθούν τα τεκμήρια κατά 30%.
Αν μη τι άλλο φαίνεται πάντως πως υπάρχει η διάθεση για διαφορετική προσέγγιση στο σύστημα των τεκμηρίων δαπανών διαβίωσης, που αφορούν σε αυτοκίνητα, ακίνητα, όπως και την ελάχιστη τεκμαρτή δαπάνη. Και ας έρχεται αυτή η «πρόθεση» λίγο μετά την επιβολή ενός τεκμαρτού τρόπου φορολόγησης σε μια ευρεία ομάδα πολιτών, όπως είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και οι αυτοαπασχολούμενοι.
Τι αλλάζει στα τεκμήρια και από πότε
Την δική της σημασία έχει και η πρόθεση του ΥΠΕΘΟΟ να επανεξετάσει το «πόθεν έσχες», δηλαδή την υποχρέωση των φορολογουμένων να καλύπτουν με εισοδήματα τρέχοντα ή του παρελθόντος, το κόστος των αγορών περιουσιακών στοιχείων που αποκτούν εντός του φορολογικού έτους.
Σε κάθε περίπτωση και όσον αφορά στα τεκμήρια, με απόφαση της γενικής γραμματέως Φορολογικής Πολιτικής, Μαρίας Ψύλλα, συγκροτήθηκε ειδική επιτροπή στο ΥΠΕΘΟΟ, έργο της οποίας είναι η αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης και η διατύπωση απόψεων και προτάσεων σχετικά με το θέμα της αναμόρφωσης των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.
Η επιτροπή απαρτίζεται από υπηρεσιακά στελέχη των φορολογικών υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών και η εισήγησή τους, με την ολοκλήρωση του έργου της, θα αποτελέσει τη βάση των αλλαγών, οι οποίες θα εφαρμοστούν, από το 2025. Η κυβέρνηση προεκλογικά είχε υποσχεθεί μείωση των τεκμηρίων κατά 30%, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι η μείωση θα είναι οριζόντια.
Οι μέχρι τώρα πληροφορίες αναφέρουν πως οι παρεμβάσεις στις οποίες προσανατολίζεται το υπουργείο Οικονομικών στα τεκμήρια των δαπανών διαβίωσης είναι οι ακόλουθες:
- Θα αλλάξουν οι κλίμακες υπολογισμού των τεκμηρίων διαβίωσης για Ι.Χ. αυτοκίνητα και σκάφη αναψυχής.
- Θα μειωθεί η τεκμαρτή δαπάνη των ακινήτων, λόγω των αυξήσεων που έγιναν και που έρχονται στις αντικειμενικές αξίες, γεγονός που θα εκτοξεύσει στα ύψη το τεκμαρτό βάρος.
- Θα μειωθούν τα ελάχιστα τεκμαρτά ποσά των 3.000 ευρώ για τους άγαμους και των 5.000 ευρώ για τους εγγάμους ή τους συνάψαντες σύμφωνα συμβίωσης.
- Μείωση της τεκμαρτής δαπάνης για τους «φιλοξενούμενους».
Ποιοι πέφτουν στην «παγίδα» των τεκμηρίων
Στην «παγίδα» των τεκμηρίων πέφτουν κάθε χρόνο περίπου 2 εκατομμύρια φορολογούμενοι, οι οποίοι φορολογούνται με βάση τα τεκμαρτά ποσά που προσδιορίζει η Εφορία για τα περιουσιακά τους στοιχεία (ακίνητα, αυτοκίνητα, σκάφη, εξυπηρέτηση δανείων κ.λπ.) και όχι με βάση τα δηλωθέντα εισοδήματα.
Μερικά ενδεικτικά παραδείγματα που προκύπτουν από τις δηλώσεις που υποβλήθηκαν το 2022:
- Σε 582.117 μισθωτούς, που δήλωσαν εισοδήματα ύψους 1,5 δισ. ευρώ, τους προστέθηκαν επιπλέον τεκμαρτά εισοδήματα 1,45 δισ. ευρώ.
- Σε 490.709 συνταξιούχους, που δήλωσαν εισοδήματα 984,8 εκατ. ευρώ, η Εφορία τους πρόσθεσε επιπλέον τεκμαρτά εισοδήματα 1,3 δισ. ευρώ.
- Σε 404.113 εισοδηματίες που δήλωσαν εισοδήματα 208,22 εκατ. ευρώ, τους προστέθηκαν λόγω των τεκμηρίων εισοδήματα ύψους 1,7 δισ. ευρώ.
- Σε 217.159 ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους που δήλωσαν εισοδήματα ύψους 370,66 εκατ. ευρώ, τους προστέθηκαν τεκμαρτά εισοδήματα ύψους 700 εκατ. ευρώ.
- Σε 109.731 φορολογούμενους με αγροτική δραστηριότητα εμφάνισαν στην Εφορία εισοδήματα 184,75 εκατ. ευρώ, αλλά τους προστέθηκαν τεκμαρτά εισοδήματα ύψους 350 εκατ. ευρώ.
