Από τον Κωστή Πλάντζο
Πάνω από 80.000 ή και 90.000 ακίνητα-φαντάσματα που έχουν δηλωθεί μεν στο Κτηματολόγιο από τους κατόχους τους (για να μη τα χάσουν ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» από το δημόσιο) αλλά όχι στο Ε9 (για να μη πληρώνουν ΕΝΦΙΑ, τεκμήρια, φόρους ενοικίων κ.λπ.) φέρνει στο φως η διασύνδεση του Περιουσιολογίου της εφορίας με τα ηλεκτρονικά αρχεία του Κτηματολογίου.
Το έργο της διασύνδεσης έμενε για δεκαετίες «στα χαρτιά» καθώς έπρεπε να ολοκληρωθεί πρώτα το Κτηματολόγιο. Γίνεται πράξη πλέον όμως το 2024, καθώς η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων -με οδηγίες του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας- ξεκινά διασταυρώσεις «νομό-νομό», στις περιοχές όπου θα ολοκληρώνεται η κτηματογράφηση. Πρακτικά, μέσα στη φετινή χρονιά αναμένεται «κλείσει» η διαδικασία της κτηματογράφησης σε ολόκληρη την Ελλάδα, με μόνες εξαιρέσεις την Κέρκυρα και την Θεσπρωτία.
Και αυτή είναι μόνο η αρχή! Στη συνέχεια –από το 2025– έρχονται… τετραπλές διασταυρώσεις με: Κτηματολόγιο, Εφορία (ΕΝΦΙΑ/δηλώσεις εισοδήματος/My Property-μισθωτήρια), Δήμους με δηλώσεις ΤΑΠ και Υπουργείο Περιβάλλοντος για στοιχεία από τακτοποιήσεις ημιυπαίθριων και αυθαιρέτων μιας 20ετίας.
Έσοδα «μπετόν αρμέ»
Καθώς η ΑΑΔΕ απαλλάσσεται από φέτος σε μεγάλο βαθμό από ελέγχους στους 1 εκατομμύριο ελεύθερους επαγγελματίες (λόγω της επιβολής συστήματος τεκμαρτής φορολόγησης για αυτούς) οι φορολογικοί έλεγχοι εντείνονται και επεκτείνονται προς άλλους τομείς που φοροδιέφευγαν.
Η αποκάλυψη κρυφών εισοδημάτων από άλλες πηγές που φοροδιέφευγαν, αναμένεται να δώσει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση για αλλαγές και νέες ελαφρύνσεις στις φορολογίες εισοδήματος και περιουσίας -που δεν έχουν ακόμα εξαγγελθεί- προς όφελος της μεσαίας τάξης η οποία σηκώνει ακόμα δυσανάλογα μεγάλο βάρος πληρωμών -και ειδικά στην φορολογία ακινήτων που αυξήθηκε εντυπωσιακά κατά την δεκαετία της μεγάλης κρίσης επειδή θεωρήθηκε η πιο σταθερή πηγή φορολογικών εσόδων υπό τις τότε συνθήκες.
Φόροι μιας 5ετίας
Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, οι διασταυρώσεις περιουσιολογίου της εφορίας με το Κτηματολόγιο οδηγούν σε περισσότερα από 80.000 κρυμμένα ακίνητα (κατοικίες, οικόπεδα, αγροτεμάχια, αποθήκες και επαγγελματικές εγκαταστάσεις) τα οποία είχαν δηλωθεί στο Κτηματολόγιο, αλλά ήταν άφαντα στο Ε9 με αποτέλεσμα να αγνοούνται για δεκαετίες από τις φορολογικές αρχές.
Πρόθεση του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών είναι να μη χαθεί άλλος χρόνος για διασταυρώσεις, αναμένοντας να ολοκληρωθεί το Κτηματολόγιο παντού στην Ελλάδα. Η αρχή θα γίνει από δήμους της περιφέρειας και της πρωτεύουσας (Αθήνα, Μαρούσι, Αγία Παρασκευή) ή όπου «κλείνει» η διαδικασία ενστάσεων και οριστικοποιούνται οι πίνακες κτηματογράφησης. Στις περιοχές αυτές οι ιδιοκτήτες έρχονται αντιμέτωποι με αναδρομικούς φόρους, τόκους και πρόστιμα πενταετίας τουλάχιστον, για ΕΝΦΙΑ ή άλλους φόρους που δεν είχαν πληρώσει. Ενώ μπορεί να αναζητηθούν και κοινωνικά επιδόματα (στέγασης, θέρμανσης, φοιτητικό κ.ά.) τα οποία λάμβαναν καθώς είχαν καταφέρει να μηδενίσουν τα τεκμήρια διαβίωσης και να παρακάμπτουν συστηματικά όλα τα εισοδηματικά και περιουσιακά όρια.
Με την αποκάλυψη της ακίνητης περιουσίας τους μάλιστα, γίνεται ευκολότερη και η επιδίωξη της είσπραξης, με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς τις οποίες απέφευγαν, στα ακίνητα που δεν φαίνονταν στο όνομά τους, με βάση τα ηλεκτρονικά αρχεία της εφορίας.
Έλεγχοι με «ρομπότ»
Όπως αναφέρουν αρμόδιοι παράγοντες οι διασταυρώσεις με τα αρχεία του Κτηματολογίου και στοιχείων από άλλους φορείς θα ενταθούν και θα επεκταθούν με στόχο να εντοπιστούν οι ιδιοκτήτες που δεν έχουν δηλώσει την πραγματική περιουσιακή τους κατάσταση, καθώς και φορολογούμενοι που ενώ διαθέτουν μεγάλη ακίνητη περιουσία αφήνουν απλήρωτους φόρους. Σύμφωνα με τους ίδιους παράγοντες υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι υπάρχουν πολλοί ιδιοκτήτες ακινήτων που αποκρύπτουν ακίνητα ή «αλλοιώνουν» την περιουσιακή τους εικόνα, δηλώνοντας στο Ε9 ανακριβή στοιχεία για τη θέση, την κατάσταση και την έκταση των ακινήτων τους προκειμένου να αποφύγουν την πληρωμή φόρων για τα εξαφανισμένα ακίνητα.
Και συγκεκριμένα:
- του ΕΝΦΙΑ λόγω υποεκτίμησης της ακίνητης περιουσίας τους.
- των δημοτικών τελών και του ΤΑΠ.
- του φόρου εισοδήματος με βάση τις τεκμαρτές δαπάνες διαβίωσης, οι οποίες πολλαπλασιάζονται με βάση και την αντικειμενική αξία των ακινήτων.
- του φόρου μισθωμάτων για ακίνητα (κατοικίες, πάρκινγκ, αγροτεμάχια, αποθήκες κλπ) τα οποία εκμίσθωναν χωρίς να δηλώνουν ότι τους ανήκουν.
- την αποφυγή των κατασχέσεων για χρέη προς την εφορία ή τις τράπεζες.
Ηλεκτρονικό «φακέλωμα»
Σε συνέχεια των διασταυρώσεων για απόκρυψη των ακινήτων και των εισοδημάτων (από ενοίκια κ.λπ.), έρχεται το «Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων» που με βάση το επικαιροποιημένο σχέδιο της ΑΑΔΕ θα είναι έτοιμο το Σεπτέμβριο του 2024. Εκεί θα αποτυπώνονται όλα τα χαρακτηριστικά των ακινήτων όπως επιφάνεια, θέση, όροφος, ποσοστό συνιδιοκτησίας, αν είναι ηλεκτροδοτούμενο, ημιτελές ή κενό και, σε περίπτωση εκμισθούμενων ακινήτων, τα ποσά των μηνιαίων και ετήσιων μισθωμάτων καθώς και τα στοιχεία των ενοικιαστών.
Στο «Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων» (ΜΙΔΑ) θα συνδυαστούν τα στοιχεία από τις δηλώσεις ακινήτων (Ε9) και των 7 εκατομμυρίων ιδιοκτητών (φυσικών και νομικών προσώπων), με τα επικαιροποιημένα στοιχεία από τακτοποιήσεις και νομιμοποιήσεις ακινήτων, αλλά και στοιχεία για τα ενοικιαζόμενα ακίνητα, τα οποία προκύπτουν από την ηλεκτρονική πλατφόρμα myProperty και το έντυπο Ε2 των φορολογικών δηλώσεων.
Η τεράστια βάση δεδομένων που θα δημιουργηθεί, θα ελεγχθεί με «ρομπότ» (λογισμικό) τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο θα «σαρώσει» με ειδικούς αλγόριθμους και με τις συντεταγμένες που έχουν δηλωθεί τα ακίνητα στο Κτηματολόγιο αλλά και στο υπουργείο Περιβάλλοντος.
Τα στοιχεία των ακινήτων που θα συγκεντρώνονται με βάση τον αλγόριθμο θα συγκρίνονται με τα δεδομένα των φορολογικών δηλώσεων ώστε να εντοπιστούν οι φορολογούμενοι με αδήλωτα ή και με αυθαίρετα κτίσματα. Οι ιδιοκτήτες που έχουν αποκρύψει ακίνητα ή έχουν δηλώσει μικρότερη επιφάνεια θα κληθούν να καταβάλουν αναδρομικούς φόρους και πρόστιμα (ΕΝΦΙΑ, φόρο εισοδήματος, τεκμήρια, δημοτικά τέλη, ΤΑΠ) ενώ τα στοιχεία τους θα αποσταλούν και στις πολεοδομικές αρχές για να επιβάλουν τα πρόστιμα που προβλέπει η νομοθεσία σε περίπτωση αυθαίρετων κατασκευών.
Επιπλέον, με τον νέο ηλεκτρονικό «φάκελο» κάθε ακινήτου, ο ελεγκτικός μηχανισμός θα έχει τη δυνατότητα να διασταυρώνει άμεσα τα ακίνητα που δηλώνονται ως εκμισθούμενα καθώς και τα ποσά των ενοικίων που εισπράττονται και δηλώνονται από τους ιδιοκτήτες και τους ενοικιαστές. Ενώ, στη συνέχεια, το Μητρώο θα διασυνδεθεί και με τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, προκειμένου οι ιδιοκτήτες να βρίσκουν προσυμπληρωμένα από την ΑΑΔΕ στις φορολογικές τους δηλώσεις (στα έντυπα Ε1 και Ε2) τα εισοδήματα που αποκτούν από εκμετάλλευση ακινήτων.
