Από τον Κώστα Δεληγιάννη
«Λευκός καπνός» για το ύψος των χρεώσεων ΥΚΩ και ΕΤΜΕΑΡ το 2024, προέκυψε από τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), η οποία αποφάσισε τη διατήρησή τους στα υφιστάμενα επίπεδα για το 2024. Επομένως, απομακρύνεται το ενδεχόμενο να υπάρξουν φέτος ανατιμήσεις πιέσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρισμού, από δύο βασικές συνιστώσες των ρυθμιζόμενων χρεώσεων.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι και οι δύο αντίστοιχοι Ειδικοί Λογαριασμοί κάνουν «ποδαρικό» με σημαντικό άνοιγμα το 2024, το οποίο ανέρχεται στα επίπεδα των 390 εκατ. ευρώ. Επίσης, με βάση τις εκτιμήσεις των αρμόδιων Διαχειριστών, ο Λογαριασμός για τα ΥΚΩ θα συνεχίσει να είναι στο «κόκκινο» μέχρι το τέλος του έτους, ενώ αυτός που αφορά το ΕΤΜΕΑΡ (ο Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ) μόνο υπό προϋποθέσεις θα «γυρίσει» σε θετικό έδαφος.
Έτσι, η ΡΑΑΕΥ εισηγείται προς την πολιτεία οι δύο Ειδικοί Λογαριασμοί να χρηματοδοτηθούν από άλλες πηγές εσόδων (όπως τον κρατικό προϋπολογισμό, το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης ή τα έσοδα από τους ρύπους). Επίσης, στην περίπτωση του ΕΤΜΕΑΡ ζητά από το ΥΠΕΝ να της δοθεί η δυνατότητα να προχωρήσει σε επικαιροποιημένη πρόταση για τη χρέωση μετά το τέλος του 6μηνου του έτους, ανάλογα με την πορεία εσόδων και εξόδων.
«Τρύπα» 96 εκατ.
Υπενθυμίζεται ότι το ΕΤΜΕΑΡ αποτελεί εισροή του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) ο οποίος εξασφαλίζει πως οι ανανεώσιμες μονάδες θα αποζημιωθούν όσο προβλέπει το εγγυημένο έσοδό τους. Με την απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής, η χρέωση για τα νοικοκυριά παραμένει και φέτος στα 17 ευρώ ανά Μεγαβατώρα (MWh).
Όπως αναφέρεται στην απόφαση, τα στοιχεία του ΕΛΑΠΕ από τον αρμόδιο Διαχειριστή (ΔΑΠΕΕΠ) δείχνουν ότι ο ΕΛΑΠΕ (εξαιρώντας το σκέλος που αφορά τα έργα από το 2021 και εφεξής) έκλεισε με έλλειμμα 96,74 εκατ. ευρώ το 2023. Το ισοζύγιό του για το 2024 θα κριθεί σε σημαντικό βαθμό από την πορεία των χονδρεμπορικών τιμών.
Σε αυτό το πλαίσιο μελετήθηκαν τρία σενάρια: στο πιο δυσοίωνο, με μέση τιμή της χονδρεμπορικής τιμής ρεύματος (ΤΕΑ) στα 105,35 ευρώ ανά MWh, ο λογαριασμός θα έχει έλλειμμα 171,15 εκατομμύρια στο τέλος του έτους. Ωστόσο, ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να περάσει σε θετικό πρόσημο, στην περίπτωση που μέσα στο 2024 ανακτηθούν τα οφειλόμενα ποσά από τις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες την περίοδο 2019-2021 κατέβαλαν μειωμένες χρεώσεις ΕΤΜΕΑΡ, χωρίς ωστόσο να το δικαιούνται. Τα ποσά αυτά ανέρχονται σε 215 εκατ. ευρώ περίπου.
Σε μία τέτοια περίπτωση, ακόμη και με μέση χονδρεμπορική τιμή στα 105,35 ευρώ ανά MWh φέτος, ο ΕΛΑΠΕ θα κλείσει μεν τη χρονιά με θετικό ισοζύγιο (στα 45,67 εκατ.), χωρίς ωστόσο να καλύπτεται το αποθεματικό ασφαλείας, ύψους 70 εκατ. ευρώ. Έτσι, παράλληλα η Ρυθμιστική Αρχή προτείνει να αυξηθεί τουλάχιστον στο 10% το ποσοστό των εσόδων των δικαιωμάτων ρύπων που οδεύει στον ΕΛΑΠΕ. Αυτή τη στιγμή το ποσοστό είναι μόλις στο 3,8%.
Αρνητικό ισοζύγιο από άνοιξη του 2022
Όσον αφορά τα ΥΚΩ, η διατήρηση των χρεώσεων σημαίνει πως τα νοικοκυριά θα καταβάλλουν και φέτος 6,9 ευρώ ανά MWh (για καταναλώσεις έως 1.600 κιλοβατώρες το 4μηνο). Σύμφωνα με πληροφορίες, τα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ που διαχειρίζεται τον αντίστοιχο Ειδικό Λογαριασμό (ΕΛΥΚΩ) δείχνουν έλλειμμα στα επίπεδα των 300 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2023, με εκτιμήσεις για ανάλογο «άνοιγμα» φέτος. Για να καλυφθεί το έλλειμμα χωρίς επιβάρυνση των καταναλωτών, η ΡΑΑΕΥ εισηγείται να υπάρξει «ένεση» στον Λογαριασμό από τον κρατικό προϋπολογισμό, ή εναλλακτικά από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ).
Υπενθυμίζεται ότι με τον Ειδικό Λογαριασμό ΥΚΩ επιδοτείται η προμήθεια ρεύματος στα νησιά, ώστε οι κάτοικοί τους να έχουν τις ίδιες χρεώσεις με το διασυνδεδεμένο σύστημα, όπως και τα Κοινωνικά Οικιακά Τιμολόγια. Ο Ειδικός Λογαριασμός «γύρισε» για πρώτη φορά σε έλλειμμα τον Απρίλιο του 2022.
Τότε, ο ΔΕΔΔΗΕ ενημέρωσε τους προμηθευτές ότι, όσο ο ΕΛΥΚΩ παραμένει σε «αρνητικό έδαφος», θα λαμβάνουν απομειωμένο αντάλλαγμα για την παροχή Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας, έναντι των συνολικών οφειλόμενων ποσών. Εξαιτίας της «τρύπας» στον Λογαριασμό, οι πάροχοι αποζημιώνονται σε μηνιαία βάση με το 50% των ποσών που πρέπει να λαμβάνουν.
Όπως σημειωνόταν σε σχετική επιστολή του Συνδέσμου των Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ), με την οποία ζητείτο η λήψη των απαιτούμενων μέτρων για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, κύρια αιτία του ελλείμματος ήταν η χρηματοδότηση του ΤΕΜ από τον ΕΛΥΚΩ, για την κάλυψη των οριζόντων επιδοτήσεων στους καταναλωτές.
Σύμφωνα με τον ΕΣΠΕΝ, από τον Αύγουστο του 2022 μέχρι τον Απρίλιο του 2023, εκταμιεύθηκαν 460 εκατ. για το ΤΕΜ. Επίσης, ο Ειδικός Λογαριασμός απώλεσε έσοδα 65 εκατ. με την απαλλαγή από τις χρεώσεις ΥΚΩ των ενεργοβόρων επιχειρήσεων μέσης και υψηλής τάσης για το 5μηνο Νοέμβριος 2021 – Μάρτιος 2022.
