Εξελίξεις αναμένονται σχετικά με την «τύχη» ενός μεγάλου διαγωνισμού για τη σύμβαση παραχώρησης του ΒΟΑΚ (τμήμα Χανιά – Ηράκλειο), που έχει και σημαντικότατο τεχνικό αντικείμενο, εκτιμώμενης αξίας σχεδόν 2 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με πληροφορίες, εντός του 2023 ενδέχεται να ανοίξουν οι προσφορές, όσον αφορά στο τεχνικό σκέλος, που έχουν υποβάλει πανίσχυροι «παίκτες» του τομέα υποδομών, όπως η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, η κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις (όμιλος Ελλάκτωρ) – Mytilineos αλλά και το σχήμα των ΑΒΑΞ – EGIS – MERIDIAM (Γάλλων εταίρων). Μάλιστα, κατά κάποιες πλευρές η διαδικασία αυτή έχει προγραμματιστεί για σήμερα ενώπιον εκπροσώπων των 3 σχημάτων, ωστόσο, πάντα τα χρονοδιαγράμματα είναι σχετικά.
Εφόσον αυτό ευσταθεί, εν συνεχεία θα «τρέχει» το σχετικό διάστημα ολίγων ημερών μέσα στο οποίο οι ενδιαφερόμενοι θα είναι σε θέση να υποβάλουν ενστάσεις, ενδεχόμενο που φαντάζει πιθανό αν κρίνουμε απ’ όσα έχουν προηγηθεί σε άλλους μεγάλους διαγωνισμούς – «φιλέτο». Σε κάθε περίπτωση, το άνοιγμα και των οικονομικών προσφορών θα εξαρτηθεί από την πορεία αξιολόγησης των τεχνικών αλλά και από το αν θα υπάρξουν καθυστερήσεις λόγω ενστάσεων. Υπενθυμίζεται ότι οι ενδιαφερόμενοι έδωσαν προσφορές τον περασμένο Μάιο (8 Μαΐου 2023) και έκτοτε η αγορά και ο κατασκευαστικός κλάδος περιμένουν εξελίξεις.
Η παράταση ισχύος προσφορών – εγγυητικών
Πάντως, χτες το αρμόδιο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών γνωστοποίησε την πρόσκληση προς τους 3 διαγωνιζόμενους για να «παρατείνουν, ως έχουν υποχρέωση, τον χρόνο ισχύος των Προσφορών τους για την ανάθεση της Σύμβασης Παραχώρησης του έργου, κατά δύο μήνες, ήτοι μέχρι και την 07-03-2024» και για να «εξασφαλίσουν και παραδώσουν έγκαιρα στην Δημοπρατούσα Αρχή, ήτοι προ της 07-01-2024, ισόχρονη παράταση της διάρκειας των αντίστοιχων Εγγυητικών τους Επιστολών Συμμετοχής». Αν και θεωρητικά μοιάζει με τεχνικής φύσεως θέμα, καθώς ο χρόνος ισχύος των προσφορών στον διαγωνισμό ορίζεται σε 8 μήνες από την ημερομηνία υποβολής τους και ο αντίστοιχος για τις εγγυητικές επιστολές συμμετοχής σε 9 μήνες, ενώ ήδη «τρέχει» η περίοδος από τις 8 Μαΐου, εντούτοις, μένει να φανεί αν θα πρέπει να περιμένουμε λίγο ακόμα ή αν τελικά οδεύουμε σε εξελίξεις νωρίτερα. Ίσως, το υπουργείο εύλογα να επιθυμεί πρόσθετο χρόνο ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα με τη διάρκεια ισχύος των προσφορών καθώς έρχονται εορτές και αργίες.
Όπως προκύπτει, ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει δείξει προσωπικό ενδιαφέρον ώστε να προχωρήσει το σημαντικό και για την οδική ασφάλεια της Κρήτης αυτό έργο, όπως βέβαια και για να προωθηθούν οι απαραίτητες διαδικασίες για να προκύψει ανάδοχος το δυνατόν συντομότερα.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η εν λόγω σύμβαση, πέραν του δεδομένου σύνθετου οικονομικού και τεχνικού αντικειμένου, σχετίζεται και με το χρηματοδοτικό πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, άρα και με δεσμεύσεις ως προς γενικότερα χρονικά ορόσημα για τα οποία ήδη, υπό μία έννοια, μπαίνουν ερωτηματικά.
Τα σενάρια και ο ανταγωνισμός
Πάντως, όπως αρκετές φορές έχουμε αναφέρει, στην αγορά έχουν κυκλοφορήσει διάφορα σενάρια κατά καιρούς, όπως και πρόσφατα μόλις, σχετικά με τον ισχυρό ανταγωνισμό ανάμεσα στους εμπλεκόμενους, ήτοι τους διαγωνιζόμενους, διαρροές για τους «πιθανούς νικητές» και το ύψος των προσφορών, αλλά και για συνεργασίες ανάμεσα σε συμμετέχοντες αλλά και άλλους ομίλους (π.χ. Intrakat, είτε απευθείας με την είσοδό της σε κάποιο σχήμα, είτε μέσω συνεργασίας με το γκρουπ της Άκτωρ Παραχωρήσεις) κ.α. Όπως επίσης, έχουν κυκλοφορήσει φήμες, σενάρια και πληροφορίες για ζυμώσεις στο παρασκήνιο.
Η ουσία είναι ότι για την ώρα εκκρεμούν εξελίξεις για το άνοιγμα των προσφορών, ενώ να σημειωθεί ότι στο σχετικό έγγραφο – πρόσκληση του υπουργείου προς τους διαγωνιζόμενους για να παρατείνουν την περίοδο ισχύος προσφορών – εγγυητικών, αναφέρεται ότι «για τον Διαγωνισμό του Έργου του θέματος υπολείπεται εισέτι από την Επιτροπή Διενέργειας του Διαγωνισμού η αξιολόγηση των Τεχνικών και Οικονομικών Προσφορών των διαγωνιζομένων».
Το έργο, το ΣτΕ και το Ταμείο Ανάκαμψης
Το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο του ΒΟΑΚ είναι μήκους 157,5 χλμ. (με δύο ΛΕΑ, πλήθος ανισόπεδων κόμβων και σηράγγων). Το κράτος θα παρεμβαίνει δίνοντας επιπλέον ποσό πάνω στην τιμή του (ηλεκτρονικού) διοδίου, δηλαδή σαν επιδότηση στο ποσό που θα πληρώνει ο χρήστης – οδηγός. Πρέπει να σημειωθεί ότι και παλιότερες εκτιμήσεις και του υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών «έδειχναν» ότι οι μετακινήσεις στον οδικό άξονα και μεταξύ των νομών της Κρήτης δεν είναι τέτοιες που μπορούν εύκολα να στηρίξουν το κόστος και το χρηματοοικονομικό μοντέλο ενός περίπλοκου έργου.
Τα τμήματα Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος και Χερσόνησος – Νεάπολη (ΣΔΙΤ) έχουν συμβασιοποιηθεί με αναδόχους τους ΑΚΤΩΡ και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – INTRAKAT αντίστοιχα. Εντός της τετραετίας αναμένεται να ολοκληρωθεί η κατασκευή τους. Στο μεταξύ, θα δρομολογηθεί και η κατασκευή του τμήματος Κίσσαμος – Χανιά – Ηράκλειο, αφού αποσφραγιστούν οι φάκελοι των προσφορών, κυρωθεί η σύμβαση στη Βουλή, ληφθούν οι εγκρίσεις της DG COMP και συναφθούν οι δανειακές συμβάσεις εκ μέρους του Παραχωρησιούχου. Με την ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ, η διαδρομή Χανιά – Ηράκλειο θα διανύεται σε μόλις 70 λεπτά, ενώ η διαδρομή Χανιά – Άγιος Νικόλαος σε περίπου 100 λεπτά. Παράλληλα, θα αναβαθμιστεί η οδική ασφάλεια, με αισθητή μείωση θανατηφόρων ατυχημάτων και σοβαρών τραυματισμών.
Να σημειωθεί πάντως ότι έχουν υποβληθεί και προσφυγές στο ΣτΕ από τους Δήμους Μαλεβιζίου και Ηρακλείου Κρήτης, σε σχέση με την χάραξη του αυτοκινητόδρομου. Αναφορικά με τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης που κυμαίνεται στα 440 εκατ. ευρώ συνολικά, από το υπουργείο πρόσφατα σημείωναν ότι για την ώρα δεν υπήρχε πρόβλημα καθώς το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης αφορά τα τμήματα Χερσόνησος-Νεάπολη και Νεάπολη-Άγιος Νικόλαος που έχουν υπογραφεί. Εξ αυτών, κονδύλια σχεδόν 90 εκατ. προορίζονται για το δημόσιο «κομμάτι», τα 200 για το ΣΔΙΤ και τα υπόλοιπα για την παραχώρηση. «Για την χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης στο Χανιά-Ηράκλειο, προς το παρόν είμαστε εντός χρόνου με την αίρεση και πάλι της ανατροπής από τις προσφυγές των δύο Δήμων», αναφέρονταν.
Γιώργος Παπακωνσταντίνου
