Η Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ. σε συνεργασία με το INZEB και το ίδρυμα Heinrich Böll έχουν την ιδιαίτερα χαρά να ανακοινώσουν τη δημοσίευση πρόσφατης μελέτης με τίτλο: “Καθαροί” λογαριασμοί ενέργειας στην Ελλάδα”- Προτάσεις επανασχεδιασμού. Επίσης, θέλουν να ευχαριστήσουν θερμά όσους και όσες συνέβαλλαν με εποικοδομητικά σχόλια και παρατηρήσεις στη συγγραφή της.
Κύριο μέλημα της εν λόγω μελέτης και ανάλυσης είναι η στήριξη και συμβολή στην ενδυνάμωση των καταναλωτών, ώστε οι ίδιοι να παίξουν ενεργό ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση σε πηγές καθαρής ενέργειας.
Πιο συγκεκριμένα, σκοπός της εν λόγω μελέτης είναι η ανάλυση της αγοράς ενέργειας, της ενεργειακής κρίσης, αλλά και της δίκαιης ενεργειακής μετάβασης με σκοπό την ενίσχυση της προστασίας των δικαιωμάτων του καταναλωτή. Εστιάζει δε ειδικότερα στη μορφή των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι θα πρέπει να συνάδουν με το ισχύον ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο και να είναι απλοί, κατανοητοί, φιλικοί, περιεκτικοί και διαφανείς.
Η Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ. έχει αναδείξει το πρόβλημα των πολύπλοκων, αδιαφανών, μη κατανοητών, όπως και άσχετων χρεώσεων στους λογαριασμούς ρεύματος, με δράσεις και παρεμβάσεις στα αρμόδια Υπουργεία και στις Αρχές. Οι φιλικά προς τον καταναλωτή λογαριασμοί ενέργειας αποτελούν βασικό εργαλείο για τους καταναλωτές, ενισχύουν τον ρόλο της ενέργειας ως κοινωνικό αγαθό και συνιστούν προϋπόθεση για μια κοινωνικά δίκαιη ενεργειακή μετάβαση.
Τέλος, στο πλαίσιο της μελέτης, σχεδιάστηκε και τίθεται στη διάθεση όλων των ενδιαφερόμενων φορέων ένα πρότυπο καθαρού λογαριασμού ηλεκτρικού ρεύματος, μέσω συγκεκριμένων προτάσεων για πιο καθαρούς λογαριασμούς στην Ελλάδα (δείτε το προτεινόμενο υπόδειγμα λογαριασμού -παράρτημα).
10 βασικές αρχές για τον (επανα) σχεδιασμό καθαρών λογαριασμών που ενδυναμώνουν τους καταναλωτές
Ορισμένες βασικές αρχές που θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους οι εμπλεκόμενοι φορείς κατά τον επανασχεδιασμό των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας, προκειμένου να είναι φιλικοί προς τον καταναλωτή και να τον ενδυναμώνουν, περιγράφονται παρακάτω:
- Όσο λιγότερα τόσο καλύτερα, καθώς οι πολλές πληροφορίες συχνά προκαλούν σύγχυση στον καταναλωτή. Οι λογαριασμοί θα πρέπει να περιλαμβάνουν τις ελάχιστες απαραίτητες πληροφορίες όπως ορίζονται ειδικότερα στο Ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο, ωστόσο οι βασικές πληροφορίες δεν πρέπει να χάνονται μέσα σε έναν όγκο πληροφοριών
- Η ιεράρχηση των πληροφοριών είναι απαραίτητη για την ανάδειξη των βασικών στοιχείων που βοηθούν τον καταναλωτή και καθιστούν τον λογαριασμό συνοπτικό και διαφανή, σύμφωνα και με τις Ευρωπαϊκές οδηγίες. Καθώς η πληροφόρηση αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε παραπλανητικές πρακτικές, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές θα πρέπει να είναι ενήμερες και να προχωρούν στους ανάλογους συστηματικούς ελέγχους.
- Οι πληροφορίες σχετικά με την αλλαγή προμηθευτή και τη σύγκριση προσφορών, θα πρέπει να είναι διακριτές, καθώς συμβάλλουν στη διαφάνεια της ενημέρωσης και ενδυνάμωσης του καταναλωτή. Δεδομένου ότι ενδέχεται τα παραπάνω να αντιβαίνουν στις εμπορικές πολιτικές των προμηθευτών ενέργειας, οι εθνικές ρυθμιστικές αρχές πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση.
- Η ταξινόμηση των πληροφοριών (οι πιο βασικές πληροφορίες στην πρώτη σελίδα, ή/και μια επεξηγηματική συνοδευτική επιστολή που να επισυνάπτεται στον λογαριασμό ρεύματος) και προσεκτικά επιλεγμένες τεχνικές οπτικοποίησης (π.χ., γραφήματα αντί για πίνακες) βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση από τους περισσότερους καταναλωτές.
- Τα καινοτόμα ψηφιακά εργαλεία μπορούν να καταστήσουν έναν λογαριασμό απλό και προσιτό. Ταυτόχρονα, η υπηρεσία λήψης έντυπου λογαριασμού θα πρέπει να διατηρηθεί ως επιλογή, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι ψηφιακά αναλφάβητοι και ευάλωτοι καταναλωτές δεν θα υστερούν σε πληροφόρηση.
- Η χρήση κατανοητής και απλής γλώσσας από όλα τα τμήματα και τα μέσα επικοινωνίας του προμηθευτή ενέργειας καθιστά την επικοινωνία μεταξύ προμηθευτών και καταναλωτών πιο σαφή και ομαλή.
- Τα πλεονεκτήματα της καθαρής ενέργειας και της ενεργειακής απόδοσης θα πρέπει να παρουσιάζονται μέσα από δεδομένα σχετικά με το αποτύπωμα άνθρακα από το συνολικό μείγμα ενέργειας του προμηθευτή, το προφίλ κατανάλωσης ενέργειας των χρηστών, αλλά και μέσα από απλές συμβουλές, γραμμές επικοινωνίας, εύχρηστα ηλεκτρονικά εργαλεία κ.ά., για το πώς επιτυγχάνεται εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση του κόστους.
- Oι χρεώσεις που σχετίζονται αποκλειστικά με την ενέργεια θα πρέπει να εμφανίζονται στους λογαριασμούς παράλληλα με σαφείς πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο αναλύονται. Χρειάζεται να βρεθούν άμεσα εναλλακτικές λύσεις για την είσπραξη χρεώσεων τρίτων που δεν σχετίζονται με την ενέργεια (π.χ., δημοτικοί φόροι, έμμεσοι φόροι, έξοδα εθνικής τηλεόρασης, κ.ά.), ώστε να απλοποιηθούν οι λογαριασμοί και να μειωθεί η επιβάρυνση των καταναλωτών.
- Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας επανασχεδιασμού των λογαριασμών ρεύματος, θα πρέπει να επιδιώκεται η στενή συνεργασία μεταξύ των δημόσιων και ιδιωτικών φορέων της αγοράς, των καταναλωτών και των ενώσεων καταναλωτών, για παράδειγμα μέσω ερωτηματολογίων και κοινών δράσεων.
- Η αποτελεσματικότητα του λογαριασμού θα πρέπει να αξιολογείται συνεχώς μέσω της παρακολούθησης των αντιδράσεων των καταναλωτών, π.χ., ανάλυση παραπόνων/ κλήσεων πελατών, διεξαγωγή ερευνών, κ.λπ.
