Ενώ οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων αγωνίστηκαν την περασμένη εβδομάδα να επιτύχουν συμβιβασμούς για την προστασία του κλίματος στην παγκόσμια διάσκεψη για το κλίμα COP28, οι επενδυτές σε όλο τον κόσμο απογοητεύονται από το όραμα ενός μέλλοντος χωρίς κλιματική ουδετερότητα.
Πολλοί παράγοντες της αγοράς προωθούν τη δική τους ενεργειακή μετάβαση. Σύμφωνα με την Handelsblatt, εξακολουθούν να επενδύονται περισσότερα σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από ό,τι σε ορυκτά καύσιμα παγκοσμίως.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του παρόχου στοιχείων για τα αμοιβαία κεφάλαια Morningstar, οι επενδυτές στην Ευρώπη απέσυραν περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο ευρώ από τα μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια που επικεντρώθηκαν στις εναλλακτικές μορφές ενέργειας μόνο τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο. Από την άλλη πλευρά, τα κεφάλαια από τον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου κατέγραψαν εισροές λίγο κάτω από 1,5 δισ. ευρώ.
Οι εταιρείες ενέργειας επενδύουν επίσης όλο και περισσότερο σε κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ) εκτιμά ότι οι επενδύσεις αυτές θα αυξηθούν κατά 6%, φτάνοντας στα 950 δισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως φέτος. Μόνο η Shell σχεδιάζει να επενδύσει 40 δισεκατομμύρια δολάρια στον τομέα αυτό τα επόμενα τρία χρόνια. Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε αντίθεση με τις εκκλήσεις που έγιναν στην Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής για το Κλίμα στο Ντουμπάι.
Εκεί, οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων συζητούν για το πώς θα περιοριστεί η αύξηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη στον 1,5 βαθμό. Ο στόχος μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν ο κόσμος σταματήσει να καίει ορυκτά καύσιμα, προειδοποίησε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Αλλά δεν φαίνεται έτσι – το αντίθετο μάλιστα.
Ο ενθουσιασμός για τα ESG μειώνεται
Στις ΗΠΑ, καθοδηγούμενες από τους Ρεπουμπλικάνους αρνητές της κλιματικής αλλαγής, υπάρχει ακόμη και μια πραγματική αντίρροπη κίνηση υπέρ των μετοχών ESG.
Η συντομογραφία ESG σημαίνει «περιβαλλοντική, κοινωνική και εταιρική διακυβέρνηση» και αναφέρεται σε βιώσιμες επενδύσεις. Αξιολογούνται το περιβάλλον, οι συνθήκες εργασίας και η εταιρική διακυβέρνηση.
Ο ενθουσιασμός για την ESG έχει επίσης μειωθεί στην Ευρώπη. Πολλοί επενδυτές έχουν απογοητευτεί από τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας και επιστρέφουν στον τομέα των ορυκτών καυσίμων, όπου οι αποδόσεις είναι σε ορισμένες περιπτώσεις σημαντικά υψηλότερες.
Αυτό οφείλεται επίσης στις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία, ο οποίος οδήγησε τις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου σε νέα ύψη.
Ο Kρίστιαν Χιλντάλ (Christian Hyldahl), επικεφαλής του τμήματος Ηπειρωτικής Ευρώπης της Blackrock, του μεγαλύτερου διαχειριστή περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο, έχει μια εξήγηση για τη νέα προτίμηση των επενδυτών: «Επειδή οι επενδύσεις ESG συχνά επικεντρώνονται σε ορισμένους τομείς και τεχνολογίες, μπορεί να είναι πιο ευμετάβλητες από χαρτοφυλάκια χωρίς αυτή την εστίαση. Πολλοί επενδυτές το αποδέχονται αυτό, άλλοι όχι».
Αιολικές και ηλιακές μετοχές πέφτουν κατακόρυφα στο χρηματιστήριο
Η πορεία των τιμών των μετοχών δείχνει ένα αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των μετοχών ορυκτών και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας: στη Wall Street, ο παγκόσμιος ενεργειακός δείκτης S&P έχει χάσει το 30% της αξίας του από την αρχή του έτους.
Από την άλλη πλευρά, ο παγκόσμιος δείκτης πετρελαίου παρέμεινε σταθερός. Σύμφωνα με έρευνα του Bloomberg, οι επενδυτές αναμένουν ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί και το επόμενο έτος.
Πριν από λίγο καιρό οι μετοχές της αιολικής και ηλιακής βιομηχανίας γνώριζαν μεγάλη άνθηση στην Ευρώπη. η αξία τους τριπλασιάστηκε το 2020. Αυτό προσέλκυσε πολλά κεφάλαια: σύμφωνα με τη Morningstar, 8,7 δισ. ευρώ εισέρρευσαν σε θεματικά αμοιβαία κεφάλαια το τέταρτο τρίμηνο του 2020 και άλλα 8,2 δισ. ευρώ το επόμενο τρίμηνο.
Πρόσφατα, ωστόσο, η τάση ήταν πτωτική. «Οι μετοχές εναλλακτικών μορφών ενέργειας έχουν χάσει όλα τα κέρδη τους μετά το Κόβιντ», λέει ο Λούις – Βίνσεντ Γκέιβ (Louis-Vincent Gave), συνιδρυτής της εταιρείας ερευνών Gavekal στο Χονγκ Κονγκ. Οι επενδυτές είχαν κάνει λάθος εκτίμηση: «Αυτό ήταν σκληρό για τους επενδυτές ESG που ίσως επικεντρώθηκαν υπερβολικά στο “Ε”», λέει ο ειδικός.
Η αναλύτρια της Morningstar, Άντζι Σίφερ, πιστεύει επίσης ότι πολλοί επενδυτές έχουν «πιαστεί με το λάθος πόδι» και έχουν υποστεί απώλειες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η πτωτική τάση των τιμών των μετοχών δεν έχει ακόμη τελειώσει. Εξηγεί επίσης τις εκροές των τελευταίων μηνών με τις πολυάριθμες κακές εκθέσεις εταιρειών από τους τομείς της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας, οι οποίες επιβάρυναν τις τιμές των μετοχών.
Ο Χίλνταλ από την Blackrock παραδέχεται ότι πολλοί επενδυτές είχαν κακές εμπειρίες με μετοχές αιολικής ενέργειας.
Αλλά θεωρεί επίσης ότι οι επενδυτές έχουν ευθύνη: «Πρέπει να υιοθετήσετε μια πιο διαφοροποιημένη και ολιστική προσέγγιση σε πράσινες επενδύσεις όπως αυτή», τονίζει ο διαχειριστής. «Μπορεί να έχει περισσότερο νόημα να επενδύσουμε σε άλλα τμήματα της αλυσίδας αξίας, όπως το πράσινο σκυρόδεμα και ο πράσινος χάλυβας, που απαιτούνται για την κατασκευή των ανεμογεννητριών, παρά μόνο απευθείας στις ανεμογεννήτριες».
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων αντιστέκεται στην τάση
Στην πραγματικότητα, ο τομέας της εναλλακτικής ενέργειας αγωνίζεται με την αύξηση των επιτοκίων και των τιμών των εμπορευμάτων μετά την πανδημία του κοροναϊού και τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Πολλά έργα πράσινης ενέργειας έχουν ακυρωθεί επειδή δεν είναι πλέον κερδοφόρα. Πρόσφατα, η ενεργειακή εταιρεία Siemens Energy χρειάστηκε να διασωθεί με κρατικές εγγυήσεις επειδή η επιχείρηση αιολικών πάρκων είχε συσσωρεύσει υψηλές ζημίες.
Ταυτόχρονα, οι επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα γίνονται πιο ελκυστικές επειδή οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου εξακολουθούν να είναι σχετικά υψηλές, ακόμη και μετά την πρόσφατη πτώση. Τα διψήφια περιθώρια κέρδους στον τομέα των ορυκτών καυσίμων είναι συχνά διπλάσια από ό,τι στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η εκτροπή των επενδύσεων θα μπορούσε να αποτελέσει πρόβλημα για την ενεργειακή μετάβαση. Εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ σε ιδιωτικές επενδύσεις απαιτούνται κάθε χρόνο για να πετύχει ο πράσινος μετασχηματισμός της οικονομίας.
