Προσφυγές κατοίκων ή φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης (ή και των δύο), αντιδικίες μεταξύ εταιρειών, καθυστερήσεις υπηρεσιών στην παράδοση των απαιτούμενων χώρων για την εγκατάσταση εργοταξίων, π.χ. λόγω ανάγκης απαλλοτριώσεων, αποτελούν μερικά μόνο παραδείγματα των ζητημάτων που συνεχίζουν να «εκτροχιάζουν» τα χρονοδιαγράμματα των περισσοτέρων μεγάλων έργων της χώρας.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η οποία δημοσιεύθηκε τον περασμένο Μάρτιο και μελέτησε 1.162 δημόσια έργα 24 φορέων, κατά το διάστημα από την 1η Ιανουαρίου 2017 και μέχρι το τέλος Μαρτίου 2021, προέκυψε ότι κατά μέσον όρο τα δημόσια έργα χρειάζονται 2,5 φορές περισσότερο χρόνο για να ολοκληρωθούν, σε σχέση με τον συμβατικό χρόνο εκτέλεσης. Παρατάσεις δόθηκαν στα 2/3 του συνόλου των έργων που ελέγχθηκαν. Τα έργα είχαν ανατεθεί από φορείς, όπως το υπ. Υποδομών και Μεταφορών, η «Εργα ΟΣΕ Α.Ε.», η «Κτιριακές Υποδομές Α.Ε.», η «Εγνατία Οδός Α.Ε.», δήμοι και μεγάλες περιφέρειες, όπως Αττική, Θεσσαλία και Πελοπόννησος. Είναι λοιπόν εμφανές ότι το πρόβλημα της έγκαιρης υλοποίησης των έργων είναι γενικευμένο και δεν εξαρτάται από την εκάστοτε αναθέτουσα αρχή.
Ασφαλώς, τα παραπάνω δεν αποτελούν ελληνική πρωτοτυπία. Αντιθέτως, σχετικές μελέτες στο εξωτερικό οδηγούνται σε αντίστοιχα συμπεράσματα. Ωστόσο, στην Ελλάδα οι καθυστερήσεις είναι μεγάλες, όχι μόνον στο στάδιο της υλοποίησης ενός έργου, αλλά και κατά τη διαδικασία του σχεδιασμού και της δημοπράτησής του. Η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου καταγράφει τα περισσότερα προβλήματα, όπως π.χ. το γεγονός ότι σε ορισμένα έργα δεν είχαν πραγματοποιηθεί οι απαιτούμενες μελέτες πριν από τη δημοπράτησή τους. Σε άλλες περιπτώσεις πάλι, προκύπτει πλημμελής επίβλεψη της πορείας των έργων ή οι παρατάσεις που χορηγούνται δεν έχουν επαρκή αιτιολόγηση, πέραν μιας στερεότυπης εξήγησης.
Η επέκταση της Λ. Κύμης
Το καθημερινό μποτιλιάρισμα στην έξοδο της Αττικής οδού στον κόμβο της Μεταμόρφωσης, προς την εθνική οδό, επιχειρεί να λύσει, μεταξύ άλλων κυκλοφοριακών βελτιώσεων, το έργο των 350 εκατ. ευρώ για την επέκταση της Λ. Κύμης έως την εθνική. Το έργο προκηρύχθηκε ως αμιγώς δημόσιο πριν από δύο χρόνια, σήμερα έχει ανάδοχο την κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ – Ακτωρ – Intrakat, ωστόσο εξακολουθεί να αγνοείται η ημερομηνία έναρξής του. Οπως μάλιστα διαφαίνεται, δεν προβλέπεται να ξεκινήσει η υλοποίησή του για αρκετούς μήνες ακόμη.
Κατά της υλοποίησης του έργου έχει κατατεθεί προσφυγή στο ΣτΕ από τον Δήμο Ηρακλείου (θα συζητηθεί στις 22 Φεβρουαρίου 2024), ο οποίος ζητεί να γίνουν αλλαγές σε τμήμα του έργου που περνάει από τα διοικητικά του όρια. Ανοικτό παραμένει και το θέμα της χρηματοδότησης, καθώς δεν έχει προσδιοριστεί η ακριβής πηγή των κονδυλίων που θα απαιτηθούν. Στελέχη του υπ. Υποδομών έχουν αναφέρει ότι αναζητείται η «χρυσή τομή» με τον Δήμο Ηρακλείου, προκειμένου να προχωρήσει το έργο.
Η Flyover στη Θεσσαλονίκη
Πολύμηνες διαβουλεύσεις και συντονισμός όλων των επιμέρους φορέων (δήμος, περιφέρεια, υπουργείο, αστυνομία και ανάδοχος κοινοπραξία) χρειάστηκαν για να ξεκινήσει πριν από μερικές ημέρες και το έργο ΣΔΙΤ για τη νέα υπερυψωμένη περιφερειακή οδό της Θεσσαλονίκης, γνωστή ως Flyover. Το έργο των 400 εκατ. ευρώ έχει αναλάβει η κοινοπραξία Mytilineos – Αβαξ. Εκπρόσωποι της κοινοπραξίας ανέφεραν χθες στην «Κ» ότι έχουν ξεκινήσει εργασίες διαγράμμισης, ώστε στη συνέχεια να μετακινηθεί ο οδοφωτισμός από την κεντρική νησίδα του υφιστάμενου δρόμου, στις δύο άκρες του.
Μόλις ολοκληρωθεί η εγκατάσταση του νέου οδοφωτισμού θα αποδεσμευθεί η ΛΕΑ και θα αποδοθούν στην κυκλοφορία δύο νέες λωρίδες κυκλοφορίας, με τις εργασίες να συνεχίζονται στη συνέχεια στο υπόλοιπο τμήμα (το κεντρικό) του δρόμου. Σύμφωνα με τους αναδόχους, η καθυστέρηση που παρατηρήθηκε οφειλόταν στην ανάγκη να υπάρξει η απαραίτητη ζύμωση μεταξύ των αρμοδίων φορέων και να μελετηθούν οι βέλτιστες δυνατές λύσεις, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί –στο μέτρο του δυνατού– η κυκλοφοριακή όχληση που θα δημιουργηθεί στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Στο πλαίσιο αυτό, εκτός από τη δημιουργία τριών νέων λεωφορειακών γραμμών (που χρειάστηκαν στελέχωση και οχήματα για να δημιουργηθούν), υπήρξε και εκτεταμένη αστυνόμευση, ώστε να περιοριστούν τα παράνομα σταθμευμένα οχήματα στους εσωτερικούς δρόμους της πόλης. Στόχος είναι να διευκολυνθεί η κυκλοφορία των οχημάτων από τους εσωτερικούς δρόμους, ως μια εναλλακτική λύση, έναντι της χρήσης του περιφερειακού δρόμου.
Ωστόσο και στην περίπτωση του έργου αυτού δεν λείπουν οι προσφυγές. Πριν από μερικές ημέρες κατατέθηκε νέα (η τρίτη κατά σειρά) προσφυγή στο ΣτΕ από κατοίκους του Συνδέσμου Κατοίκων Συνοικισμού Κωνσταντινουπολιτών, που αμφισβητούν την αναγκαιότητα του δρόμου και τονίζουν ότι πλήττει τις περιουσίες τους, καθώς η χάραξη έχει γίνει κοντά στα σπίτια τους.
Ο νέος άξονας Κρήτης
Στη δίνη των προσφυγών και το έργο του ΒΟΑΚ, με το τμήμα Χανιά – Ηράκλειο να βρίσκεται αντιμέτωπο με προσφυγές των Δήμων Ηρακλείου και Μαλεβιζίου, ενάντια στους περιβαλλοντικούς όρους. Οι δημοτικοί άρχοντες ζητούν αλλαγές στη χάραξη της παράκαμψης. Το έργο, ύψους 1,75 δισ. ευρώ, είναι μια από τις τελευταίες μεγάλες συμβάσεις παραχώρησης κι έχουν υποβληθεί δεσμευτικές οικονομικές προσφορές πριν από έξι μήνες, χωρίς μέχρι σήμερα να έχει υπάρξει εξέλιξη!
Νίκος Ρουσάνογλου
