Περίπου 75 χιλιόμετρα μακριά από τις ακτές του βόρειου Ισραήλ βρίσκεται ένα σκάφος που κάποτε ήταν στόχος της Χεζμπολάχ και τώρα φυλάσσεται από δύο ισραηλινά πολεμικά πλοία, επιφορτισμένο με τη διασφάλιση της παροχής ηλεκτρικής ενέργειας στο Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου κατά της Χαμάς στη Γάζα. Η γιγάντια πλωτή μονάδα παραγωγής είναι το κύριο περιουσιακό στοιχείο της εισηγμένης στο Λονδίνο Energean, η οποία ξεκίνησε να παράγει φυσικό αέριο από το κοίτασμα Karish πέρυσι, γράφουν οι βρετανικοί Financial Times.
Παρόλο που είναι σχετικά μικρός παίκτης, σχολιάζει η βρετανική εφημερίδα, στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου, η Energean, σύμφωνα με τη δήλωση του ιδρυτή και CEO της εταιρείας Μαθιού Ρήγα, «παρέχει κατά καιρούς έως και το 60% της συνολικής ζήτησης φυσικού αερίου του Ισραήλ» από το κοίτασμα Karish μετά τη σφαγή περίπου 1.200 Ισραηλινών στις 7 Οκτωβρίου από τη Χαμάς.
«Έπρεπε να παράγουμε ενέργεια για να κρατήσουμε τα φώτα αναμμένα στο Ισραήλ. “Απλώς διατηρήστε τη ροή του φυσικού αερίου” ήταν το μήνυμα, οπότε φτάσαμε στη μέγιστη χωρητικότητα», δήλωσε στους Financial Times ο Μαθιός Ρήγας.
Το βάρος της ευθύνης για την απρόσκοπτη λειτουργία του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας ανατέθηκε στην Energean, αφού η ισραηλινή κυβέρνηση διέταξε προσωρινό κλείσιμο του κοιτάσματος αερίου Tamar, που λειτουργεί από τη Chevron, το οποίο συνήθως καλύπτει περίπου το 70% των ενεργειακών αναγκών της χώρας.
Η πλατφόρμα εξόρυξης Tamar, ορατή από τα βόρεια της Λωρίδας της Γάζας, βρίσκεται μόλις 25 χιλιόμετρα από τις ακτές του νότιου Ισραήλ -εντός δηλαδή της πλήρους εμβέλειας των πυραύλων της Χαμάς. Παρόλα αυτά, η παραγωγή αποκαταστάθηκε έπειτα από ένα μήνα.
Ο κίνδυνος για την Energean δεν είναι κάτι πρωτόγνωρο
Για τον Μαθιό Ρήγα, οι κίνδυνοι για τους παραγωγούς φυσικού αερίου στα ανοιχτά του Ισραήλ δεν είναι κάτι το καινούριο. Τον Ιούλιο του περασμένου έτους, το Ισραήλ κατέρριψε τρία αναγνωριστικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη της Χεζμπολάχ που η λιβανέζικη μαχητική ομάδα ισχυρίστηκε ότι κατεύθυνονταν προς τον πλωτό σταθμό παραγωγής της Energean Power, το Karish βρίσκεται εν μέσω εδαφικής διαμάχης μεταξύ του εβραϊκού κράτους και της Βηρυτού για τον έλεγχο του κοιτάσματος αερίου. Η παραγωγή φυσικού αερίου ξεκίνησε στο Karish μόλις τον Οκτώβριο του 2022, μετά την αμερικανική μεσολάβηση σε μια σημαντική συμφωνία για τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ των δύο χωρών, αφήνοντας το Karish στην ισραηλινή πλευρά.
Ο πόλεμος με τη Χαμάς έχει αναζωπυρώσει τους φόβους ότι η Χεζμπολάχ θα μπορούσε να προσπαθήσει να βάλει ξανά στο στόχαστρο την Energean, οδηγώντας σε πτώση 20% των μετοχών της εταιρείας από τότε που ξεκίνησε η σύγκρουση. Ωστόσο, έχοντας σταθεροποιηθεί τις τελευταίες εβδομάδες, οι μετοχές βλέπουν μία πτώση μόλις κατά 6% σε σχέση με τα επίπεδα πριν από τη σύγκρουση, αποτιμώντας την Energean στα 1,7 δισεκατομμύρια λίρες. Κι όλα αυτά, όπως σχολιάζουν οι FT, εν μέρει με τη βοήθεια του Μαθιού Ρήγα και άλλων ανώτερων στελεχών που μπαίνουν για αγορά.
Ο Alex Smith, αναλυτής της Investec, δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα: «Παρά το γεγονός ότι η εταιρεία έχει πολλές δραστηριότητες σε πολλές χώρες, είναι σε μεγάλο βαθμό εκτεθειμένη στο ενεργητικό της Karish και υπάρχει αναμφισβήτητα κίνδυνος». «Καθώς αυξάνει την παραγωγή, είναι ο βασικός μοχλός για τις τρέχουσες και μελλοντικές ταμειακές ροές», πρόσθεσε.
Από την πλευρά του ο Μαθιός Ρήγας τόνιζε ότι ήταν βέβαιος ότι ο σταθμός εξόρυξης φυσικού αερίου προστατεύεται επαρκώς, με τα δύο ισραηλινά πολεμικά πλοία να φέρουν τη θαλάσσια έκδοση της αντιπυραυλικής ασπίδας του Ισραήλ «Iron Dome».
Η πρόκληση της ασφάλειας στη Μέση Ανατολή για την Energean
Η πλωτή εγκατάσταση είχε μια σύντομη διακοπή λειτουργίας τον Οκτώβριο λόγω μιας λανθασμένης ένδειξης του μετρητή, αλλά κατά τα άλλα λειτουργούσε σταθερά καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου. Ένα συνεργείο ασφαλείας συνεχίζει την παραγωγή, ενώ το μη απαραίτητο προσωπικό έχει μετακομίσει σε Ελλάδα και Κύπρο. Ο CEO της Energean πρόσθεσε ότι μέλη του πληρώματος του σταθμού μεταφέρθηκαν με πλοίο από την Κύπρο.
Μια άλλη σημαντική βραχυπρόθεσμη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο διευθύνων σύμβουλος είναι η διαχείριση μιας διαφορετικής ομάδας προσωπικού σε μια εποχή που οι εντάσεις είναι υψηλές στην περιοχή. Η Energean έχει δραστηριότητες και στην Αίγυπτο, όπου πραγματοποιεί γεωτρήσεις για φυσικό αέριο με την ιταλική Eni ως μέρος της στρατηγικής της με επίκεντρο την Ανατολική Μεσόγειο.
«Έχουμε ανθρώπους στο ισραηλινό γραφείο που έχουν τα παιδιά τους στην εμπόλεμη ζώνη, που πρέπει να πάνε σε καταφύγια πολλές φορές μέσα στην ημέρα, που ζουν με τη φρίκη της 7ης Οκτωβρίου», δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα ο Μαθιός Ρήγας. «Αλλά η άποψή τους είναι ότι έχουν μια δουλειά να κάνουν και κάνουν τη δουλειά» πρόσθεσε. «Όμως έχουμε επίσης τους μουσουλμάνους που αισθάνονται πολύ έντονα την κατάσταση στη Γάζα», επεσήμανε. «Δουλεύοντας σε αυτή την περιοχή πρέπει να μπορείς να διαχειριστείς αυτές τις εντάσεις» τόνισε.
Μαθιός Ρήγας: Η πορεία της Energean από την Ελλάδα στο Ισραήλ
Ο Μαθιός Ρήγας ίδρυσε την Energean το 2007. Έχοντας ξεκινήσει με ένα μικρό κοίτασμα πετρελαίου στην πατρίδα του, την Ελλάδα, η εταιρεία απέκτησε το κοίτασμα Karish το 2016, καθώς το Ισραήλ προσπαθούσε να διαφοροποιήσει τους ομίλους που δραστηριοποιούνται στη χώρα.
Το Ισραήλ, όπως αναφέρουν οι FT, ιστορικά βασιζόταν στις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων για να καλύψει τις ενεργειακές του ανάγκες. Αλλά έπειτα από σημαντικές ανακαλύψεις κοιτασμάτων αερίου από το 2009 και την έναρξη της παραγωγής από το Tamar και το μεγαλύτερο κοίτασμα Leviathan, η χώρα κατάφερε να γίνει εξαγωγέας φυσικού αερίου.
Ο Ρήγας αντιπαραβάλλει την ταχύτητα με την οποία το Ισραήλ έχει αναπτύξει τις ανακαλύψεις φυσικού αερίου του με άλλες χώρες όπως η Κύπρος, όπου η ανάπτυξη παρόμοιων ευρημάτων μόλις έχει ξεκινήσει. Επικρίνει επίσης την αποτυχία πολλών μικρότερων επιχειρήσεων πετρελαίου και φυσικού αερίου που έχουν υποσχεθεί υπερβολικά στους επενδυτές, καταλήγει το ρεπορτάζ της βρετανικής εφημειρίδας.
