Οι εξελίξεις τρέχουν σε σχέση με τις νέες έρευνες για την ανακάλυψη και εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στη χώρα. Στο πλαίσιο αυτό, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προχώρησε στην έγκριση των περιβαλλοντικών όρων του νέου έργου της ερευνητικής γεώτρησης “Ήπειρος–1” στη Δημοτική Ενότητα Μολοσσών του Δήμου Ζίτσας Ιωαννίνων, με φορέα την Energean Oil & Gas.
Η περιοχή ερευνών
Στη σχετική απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης Περιβαλλοντικής Πολιτικής του ΥΠΕΝ αναφέρεται ότι η χερσαία περιοχή παραχώρησης «Ιωάννινα» της Περιφέρειας Ηπείρου, που καταλαμβάνει συνολική έκταση 4200 km2, οριοθετείται δυτικά από την ακτογραμμή, βορειοδυτικά από τα ελληνοαλβανικά σύνορα, ενώ βορειοανατολικά και νότια από τις οριογραμμές της ηπειρωτικής χώρας.
Το έργο που αδειοδοτείται περιβαλλοντικά, αφορά «στις εργασίες έρευνας υδρογονανθράκων μέρους της εν λόγω χερσαίας περιοχής που συνίσταται από την όρυξη μιας ερευνητικής γεώτρησης με στόχο γεωτρητικές και κοιτασματολογικές έρευνες/διασκοπήσεις, τον εντοπισμό/ανακάλυψη και επιβεβαίωση κοιτάσματος υδρογονανθράκων, τις δοκιμές, τον καθορισμό της έκτασης, την αποτίμηση των εμπορικά εκμεταλλεύσιμων ποσοτήτων στο πλαίσιο του Βασικού Σταδίου Ερευνών που περιλαμβάνεται στο γενικότερο επενδυτικό πλάνο του Προγράμματος Έρευνας και Εκμετάλλευσης Ιωαννίνων».
Συγκεκριμένα το έργο αφορά το Στάδιο Ερευνών του εν λόγω Προγράμματος, ώστε να επιβεβαιωθεί επί του πεδίου η ύπαρξη γεωλογικών δομών στο υπέδαφος και η περιεκτικότητα τους σε υδρογονάνθρακες (τόσο ως προς την ποσότητα εάν είναι επαρκής για να χρησιμοποιηθεί εμπορικά, όσο και ως προς τη βέλτιστη θέση για την όρυξη γεώτρησης), σε συνέχεια της επιτυχούς ολοκλήρωσης της προηγούμενης φάσης του Σταδίου Ερευνών που αφορούσε στον πιθανό εντοπισμό των υδρογονανθράκων με αξιοποίηση γεωλογικών χαρτών, με γεωφυσικές μεθόδους (σεισμική, ηλεκτρομαγνητική διασκόπηση του υπεδάφους), με γεωχημική δειγματοληψία και με χρήση τεχνικών τηλεπισκόπησης, από τα αποτελέσματα του οποίου επιλέχθηκε ως πρώτος προς διερεύνηση ερευνητικός στόχος, η μεγάλη δομή που εντοπίζεται στην ευρύτερη περιοχή του οικισμού Κούρεντα του Δήμου Ζίτσας, με το υψηλότερο της σημείο (το καταλληλότερο για διερεύνηση) να βρίσκεται 3.000-3.500 m υπό του βουνού ‘’Κούρεντα’’.
Το γήπεδο που θα πραγματοποιηθεί η ερευνητική γεώτρηση έχει συνολικό εμβαδόν 52.916,71 m2 (ή 53 στρ. περίπου), ενώ εντός του γηπέδου, ο χώρος εγκατάστασης του γεωτρύπανου και των συνοδών του εγκαταστάσεων καταλαμβάνει έκταση εμβαδού 27.249,26 m2.
Το σκεπτικό της απόφασης
Στην ΑΕΠΟ αναφέρεται ότι «επί της αρχής, τα προγράμματα έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων συνδράμουν θετικά στην αναδιαμόρφωση του αναπτυξιακού προσανατολισμού μιας χώρας, προσθέτοντας ένα σημαντικό εναλλακτικό αναπτυξιακό πόλο και επιφέροντας άμεσα και έμμεσα οικονομικά οφέλη σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Επιπλέον έχουν και γεωπολιτικά οφέλη για την χώρα, καθώς αυξάνεται η ενεργειακή αυτονομία της και ανάλογα μειώνεται η εξάρτηση της από παγκόσμια κοινωνικό-οικονομικά γεγονότα και γεωπολιτικές αναταράξεις. Στο πνεύμα αυτό η σκοπιμότητα της ερευνητικής γεώτρησης έγκειται στο γεγονός ότι, η έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων αποτελεί βασική παράμετρο της ενεργειακής πολιτικής της χώρας και είναι ενταγμένη στον Εθνικό Ενεργειακό Σχεδιασμό, που θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης, την αύξηση της ενεργειακής αυτονομίας και την εξασφάλιση δημόσιων εσόδων».
Ειδικότερα τονίζεται ότι η ερευνητική γεώτρηση στα Ιωάννινα, στοχεύει στον ακριβή προσδιορισμό, επί του πεδίου, αξιοποιήσιμων κοιτασμάτων/δομών στο υπέδαφος ικανών να φιλοξενήσουν υδρογονάνθρακες, ώστε με βάση τις δοκιμές παραγωγής να ακολουθήσει το επόμενο στάδιο της εξόρυξης και παραγωγής.
Σημειώνεται ότι η υλοποίηση του Προγράμματος για την αναζήτηση, έρευνα και εκμετάλλευση της Περιοχής Παραχώρησης Ιωαννίνων, προωθείται με βάση τους όρους της Σύμβασης Μίσθωσης που κυρώθηκε με το ν.4300/2014.
Τα τεχνικά χαρακτηριστικά
Όπως περιγράφεται, ο βασικός σχεδιασμός – μεθοδολογία της μελέτης για την έρευνα και το τεχνικό αντικείμενο του έργου, περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα έργα/εργασίες για την προετοιμασία και διαμόρφωση του χώρου/γηπέδου εντός του οποίου αναπτύσσονται: χώρος εγκατάστασης του γεωτρύπανου, χώρος επιχώσεων (στην περίμετρο του χώρου εγκατάστασης του γεωτρύπανου), λοιπές απαιτούμενες υποστηρικτικές υποδομές (π.χ. εγκαταστάσεις αποθήκευσης εξορυκτικών αποβλήτων, δεξαμενή προσωρινής αποθήκευσης ύδατος, εγκαταστάσεις γραφείων, αποθηκών, εργαστήριο, ιατρείο, κ.λ.π.), την κατασκευή της οδοποιίας πρόσβασης και της οδού ασφαλείας, και τέλος την όρυξη της ερευνητικής γεώτρησης με χρήση γενικά αποδεκτών και ενδεδειγμένων τεχνικών μέσων και μεθόδων δοκιμών παραγωγής, σύμφωνα με τους κανόνες επιστήμης και τέχνης της πετρελαϊκής βιομηχανίας για την έρευνα υδρογονανθράκων.
Σημειώνεται ακόμη, ότι για την περιβαλλοντική έγκριση του σχεδίου/προγράμματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην περιοχή των Ιωαννίνων έλαβε χώρα σχεδιασμός ανωτέρου επιπέδου, ήτοι διενεργήθηκε Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση, σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Στα στοιχεία που ελήφθησαν υπόψη, υπενθυμίζεται ότι έχει ολοκληρωθεί η φάση του Βασικού Σταδίου Έρευνας του Προγράμματος Έρευνας και Εκμετάλλευσης Ιωαννίνων που αφορούσε την εκπλήρωση των ελάχιστων εργασιών και δαπανών για σεισμικές έρευνες του υπεδάφους στο σύνολο της Συμβατικής Περιοχής, ήτοι γεωλογικές, γεωφυσικές, γεωτρητικές, κοιτασμοτολογικές έρευνες και σεισμικές διασκοπήσεις (2D και 3D) με σκοπό τον εντοπισμό κοιτασμάτων, που διενεργήθηκαν υπό λεπτομερές πλέγμα μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος, με βάση κατάλληλο Περιβαλλοντικό Σχέδιο Δράσης και αφού καταρτίστηκαν οι σχετικές Περιβαλλοντικές Μελέτες Βάσης (ΠΜΒ ή Environmental Baseline Survey – EBS) με σκοπό αφενός την καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης του περιβάλλοντος κατά την υπογραφή της Σύμβασης και αφετέρου τη συλλογή περιβαλλοντικής πληροφόρησης, ώστε να συμπληρωθούν τα υφιστάμενα δεδομένα που προκύπτουν από τη βιβλιογραφία, επιστημονικές εργασίες και άλλες πηγές.
Περαιτέρω διευκρινίζεται ότι η παρούσα φάση αφορά την ολοκλήρωση του Βασικού Σταδίου Ερευνών του Προγράμματος Έρευνας και Εκμετάλλευσης Ιωαννίνων με την εκπλήρωση των ελάχιστων εργασιών και δαπανών για τις εργασίες έρευνας και την όρυξη ερευνητικής γεώτρησης, ώστε να διαπιστωθεί επί του πεδίου η ύπαρξη δομών στο υπέδαφος ικανών να φιλοξενήσουν υδρογονάνθρακες, που είναι και το αντικείμενο της «ΜΠΕ-ΙΩΑΝ» που εκπονήθηκε για την περιβαλλοντική αδειοδότηση της. Ο σχεδιασμός της ερευνητικής γεώτρησης που περιλαμβάνεται στη «ΜΠΕ-ΙΩΑΝ» ανταποκρίνεται στους όρους, περιορισμούς και κατευθύνσεις που έχουν τεθεί δια της απόφασης του ΥΠΕΝ τον Δεκέμβριο του 2014, καθώς αποτελεί τη λύση με το μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Όπως τονίζεται, από τη στάθμιση και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της δημοσιοποίησης και της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης της «ΜΠΕ-ΙΩΑΝ», διαπιστώθηκε ότι, άπαντες οι γνωμοδοτούντες φορείς που διατύπωσαν απόψεις δεν εξέφρασαν αντιρρήσεις επί του περιεχομένου της και συναινούν για την πραγματοποίηση του έργου με τους αντίστοιχους όρους – προϋποθέσεις αρμοδιότητας τους οι οποίοι ελήφθησαν υπόψη και ενσωματώθηκαν ως όροι στην ΑΕΠΟ, ενώ διαφαίνεται, επί της αρχής, να υπάρχει κοινωνική αποδοχή του έργου, βάσει της σχετικής απόφασης του Περιφερειακού Συμβουλίου.
Όσον αφορά στις διατυπωθείσες παρατηρήσεις (προτάσεις – σχόλια/απόψεις – ενστάσεις/αντιρρήσεις κ.λ.π.,) επί του περιεχόμενου της «ΜΠΕ-ΙΩΑΝ», το σχεδιασμό του έργου της ερευνητικής γεώτρησης και του προγράμματος έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη χερσαία περιοχή των Ιωαννίνων γενικότερα, αυτές εξετάστηκαν και αποτέλεσαν αντικείμενο ειδικής τεχνικής έκθεσης, από την αξιολόγηση της οποίας κρίνεται ότι, όλα τα θέματα που τέθηκαν κατά τη διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης της «ΜΠΕ-ΙΩΑΝ» εξετάστηκαν ενδελεχώς και απαντώνται/αντικρούονται στο σύνολο τους με εκτενή και αναλυτική αιτιολόγηση που βασίζεται σε στοιχειοθετημένα επιχειρήματα.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΡΙΜΑΝΗΣ
