Σε νέα καθυστέρηση υποχρεώνεται το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την εφαρμογή του ψηφιακού φακέλου ακινήτου, με τον οποίο οι συμβολαιογράφοι θα μπορούσαν να ολοκληρώσουν τις μεταβιβάσεις ακινήτων σε σύντομο χρονικό διάστημα αντλώντας μέσω διαλειτουργικότητας τα απαιτούμενα δικαιολογητικά. Αν και ήταν να λειτουργήσει την 1η Νοεμβρίου ολοκληρωτικά, η ημερομηνία αυτή μεταφέρεται για την 1η Ιανουαρίου 2024. Βέβαια η αγορά θεωρεί ανέφικτο το χρονοδιάγραμμα που θέτει το αρμόδιο υπουργείο, καθώς υπάρχουν ανυπέρβλητα προβλήματα, τα οποία προς το παρόν τουλάχιστον δεν μπορούν να επιλυθούν. Παράλληλα, ο συμβολαιογράφος δεν θα μπορεί να αντλεί από τον ψηφιακό φάκελο ακινήτου το σύνολο των απαιτούμενων δικαιολογητικών (ανέρχονται σε περίπου 17 κατά περίπτωση), παρά μόνο 6 έως 8 δικαιολογητικά, ενώ το σύστημα θα λειτουργεί αποκλειστικά για ακίνητα που είναι κτηματογραφημένα.
Ουσιαστικά η γραφειοκρατία παραμένει και θα είναι λίγες, όπως φαίνεται, οι μεταβιβάσεις ακινήτων που θα μπορούν να εξυπηρετηθούν από τον ψηφιακό φάκελο ακινήτου. Και αυτό διότι, όπως αναφέρουν οι συμβολαιογράφοι, περίπου το 85% των ακινήτων που έχουν αποκτήσει ΚΑΕΚ (αριθμός κτηματολογίου) παρουσιάζει λάθη. Τα πρόδηλα λάθη (στο όνομα κ.λπ.) θα αντιμετωπισθούν, σημειώνουν, ωστόσο δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν διαφορές στο εμβαδόν.
Αν και από την κυβέρνηση υποστηρίζουν ότι θα τους δώσουν τη δυνατότητα να ξεκλειδώνουν τον ΚΑΕΚ και να προχωρούν σε διορθώσεις, πρακτικά αυτό είναι αδύνατο. Και αυτό καθώς στην περίπτωση, για παράδειγμα, που ένα οικόπεδο έχει δηλωθεί 160 τ.μ. και από την ταυτότητα και το τοπογραφικό του μηχανικού προκύπτει ότι είναι 160,8 δεν μπορεί να γίνει διόρθωση. Μια τέτοια αλλαγή πιθανόν να δημιουργήσει πρόβλημα στο όμορο οικόπεδο, μειώνοντάς του τα δηλωμένα τετραγωνικά μέτρα.
Όλα αυτά δεν έχουν προβλεφθεί από το νέο σύστημα. Στο πλαίσιο αυτό, χθες είχε προγραμματισθεί συνάντηση των συμβολαιογράφων με το επιτελείο του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για ανταλλαγή απόψεων αλλά και την παρουσίαση του νέου συστήματος.
Σημειώνεται ότι πριν ξεκινήσει ο συμβολαιογράφος τις διαδικασίες μεταβίβασης, θα πρέπει να έχει τελειώσει η προδιαδικασία από τον μηχανικό, η οποία επίσης απαιτεί σε πολλές περιπτώσεις μήνες για να ολοκληρωθεί η συλλογή των εγγράφων από τις πολεοδομίες και τα κτηματολογικά γραφεία. Μάλιστα, όπως υποστηρίζουν οι συμβολαιογράφοι, σήμερα υπάρχουν περίπου 30.000 εκκρεμείς μεταβιβάσεις ακινήτων, καθώς είναι αδύνατη η συγκέντρωση των στοιχείων.
Από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης υποστηρίζουν πάντως ότι με τον ψηφιακό φάκελο μεταβίβασης ακινήτου οι συμβολαιογράφοι θα μπορούν να αντλούν τα απαραίτητα δικαιολογητικά και να ολοκληρώνουν σε σύντομο χρονικό διάστημα τα σχετικά συμβόλαια, χωρίς να χρειάζεται να περιμένουν από τους δήμους, την εφορία ή άλλους φορείς του ελληνικού Δημοσίου να τα εκδώσουν. Ολα τα έγγραφα θα αντλούνται πλέον μέσω διαλειτουργικότητας. Με τις αλλαγές που σχεδιάζονται, η μεταβίβαση ακινήτου θα μπορεί, όπως υποστηρίζουν, να ολοκληρωθεί σε λίγες ημέρες, ενώ σε μία ημέρα θα ολοκληρώνεται και ο έλεγχος νομιμότητας.
Με βάση το αρμόδιο υπουργείο, από τον Ιανουάριο 2024 θα λειτουργεί ο ψηφιακός φάκελος μεταβίβασης ακινήτου, στον οποίο ο συμβολαιογράφος θα μπαίνει σε μια ψηφιακή εφαρμογή και θα απευθύνει πρόσκληση μέσω gov.gr σε αγοραστή και πωλητή. Μέσα σε αυτό το κοινό ψηφιακό περιβάλλον θα αντλούνται η φορολογική ενημερότητα, η ασφαλιστική ενημερότητα και κάποια ακόμη δικαιολογητικά. Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας θα δημιουργείται το ψηφιακό συμβόλαιο. Αυτό σημαίνει ότι ο τίτλος κτήσης θα είναι ένα ψηφιακό έγγραφο του οποίου το περιεχόμενο δεν θα χρειάζεται να επαναλαμβάνεται σε διάφορα έγγραφα όπως γίνεται σήμερα.
Παράλληλα, η φορολογική διοίκηση μετά την ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων ΦΜΑ καθώς και δωρεών και γονικών παροχών προχωράει στην:
- Ηλεκτρονική εφαρμογή για τα πιστοποιητικά του ΕΝΦΙΑ που εκδίδονται με χειρόγραφη διαδικασία (πλην του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ που απαιτείται έλεγχος).
- Επέκταση της ψηφιακής υποβολής δηλώσεων φόρου μεταβίβασης ακινήτων για τροποποιητικές δηλώσεις και για λοιπές περιπτώσεις αρχικών δηλώσεων (μεταβίβαση σε εκτέλεση προσυμφώνου).
- Επέκταση της ψηφιακής υποβολής δηλώσεων δωρεών και γονικών παροχών για τροποποιητικές δηλώσεις.
- Δημιουργία μητρώου ιδιοκτησίας και διαχείρισης ακινήτων και διασύνδεση με κτηματολόγιο. Σε αυτή τη νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα θα δηλώσουν τα ακίνητα που κατέχουν τόσο οι ιδιοκτήτες ακινήτων όσο και οι ενοικιαστές, όπως σχεδιάζει η ΑΑΔΕ. Το νέο μητρώο θα περιλαμβάνει πληροφορίες για τα ακίνητα, όπως εάν είναι μισθωμένα ή δωρεάν παραχωρημένα, τα ποσά των μηνιαίων και ετήσιων μισθωμάτων, τα στοιχεία των ενοικιαστών.
Το νέο ηλεκτρονικό μητρώο δεν θα είναι μόνο για τους ιδιοκτήτες ακινήτων. Υποχρέωση να το ενημερώνουν θα έχουν και οι ενοικιαστές ακινήτων. Το αρχείο θα ενημερώνεται αυτόματα κάθε φορά που θα υποβάλλεται από ιδιοκτήτη ακινήτου και θα γίνεται αποδεκτή από τον ενοικιαστή του ίδιου ακινήτου δήλωση πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης. Επίσης, θα ενημερώνεται αυτόματα κάθε φορά που ένας ιδιοκτήτης θα δηλώνει τη λύση της μίσθωσης ενός ακινήτου του.
Προκόπης Χατζηνικολάου
