Σε ετοιμότητα για το θέμα των τιμών ενέργειας βρίσκονται οι αρμόδιες ευρωπαϊκές και ελληνικές αρχές, καθώς μπορεί τα χειρότερα από την κορύφωση της ευρωπαϊκής κρίσης, το φθινόπωρο του 2022, να έχουν μείνει πίσω αλλά οι τιμές παραμένουν σημαντικά υψηλότερες από την προ κρίσης περίοδο και η ενεργειακή αγορά εξακολουθεί να είναι ευμετάβλητη.
Το 2023, οι χονδρεμπορικές τιμές ρεύματος μειώθηκαν κατά μέσον όρο από τα 227 ευρώ/μεγαβατώρα το 2022 στα 100 ευρώ/μεγαβατώρα και οι λιανικές τιμές υποχώρησαν κατά 34%, παραμένουν ωστόσο κατά 58% ακριβότερες από το 2021 και διπλάσιες σε σύγκριση με το 2019 – το τελευταίο κανονικό έτος.
Το ράλι του πετρελαίου
Η Ευρώπη υποδέχεται τον χειμώνα με τις τιμές του μπρεντ να έχουν ξεπεράσει τα 95 δολάρια το βαρέλι και του φυσικού αερίου στον ολλανδικό κόμβο του ΤΤF να κινούνται σταθερά το τελευταίο διάστημα πάνω από τα 45 ευρώ/μεγαβατώρα.
Οι προβλέψεις διεθνών αναλυτών για συνεχιζόμενο ράλι, με την τιμή του αργού να σπάει το φράγμα των 100 δολαρίων το βαρέλι πιθανότατα πολύ νωρίτερα από το 2024, και η υψηλή πλέον εξάρτηση (70%) από τη σποτ αγορά του LNG την καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτη σε οποιαδήποτε διαταραχή που θα οδηγήσει τις τιμές προς τα πάνω, όπως συνέβη πρόσφατα με τις απεργιακές κινητοποιήσεις σε μονάδες παραγωγής LNG στη μακρινή Αυστραλία.
Ο παράγοντας αυτός από μόνος του δεν επιτρέπει εφησυχασμούς παρά το γεγονός ότι οι αποθήκες φυσικού αερίου έχουν φτάσει στο 90% της δυναμικότητάς τους, αποτελώντας τη νέα πρόκληση που θα πρέπει να αντιμετωπίσει η Ευρώπη, αφότου κατάφερε να μειώσει την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο κατά 19% (πάνω από το 15% που έχει θέσει ως στόχο).
Οι συνθήκες ωστόσο που διαμορφώνονται στη διεθνή ενεργειακή αγορά λίγο πριν από την έλευση της χειμερινής περιόδου προοιωνίζονται έναν δαπανηρό χειμώνα για τα νοικοκυριά και υποχρεώνουν το αρμόδιο κυβερνητικό επιτελείο να κάνει δεύτερες σκέψεις για τις επιδοτήσεις του πετρελαίου θέρμανσης.
Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, το πετρέλαιο θέρμανσης θα κάνει πρεμιέρα στις 15 Οκτωβρίου στην τιμή του 1,45 λεπτού/λίτρο, με παράγοντες της αγοράς να βλέπουν την τιμή να φτάνει ακόμη και το 1,60 ευρώ/λίτρο στην περίπτωση που συνεχιστεί το ράλι του αργού και του ντίζελ κίνησης στη διεθνή αγορά.
Πέρυσι το πετρέλαιο θέρμανσης έκανε πρεμιέρα στην τιμή του 1,37 -1,41 ευρώ/λίτρο μετά την κρατική επιδότηση των 25 λεπτών στην αντλία και την έκπτωση των 7,5 λεπτών από τα διυλιστήρια. Για τη χειμερινή σεζόν, η κυβέρνηση δεν έχει ανακοινώσει επιδότηση στην αντλία, ενώ τα διυλιστήρια δεν έχουν, προς το παρόν τουλάχιστον, ανακοινώσει εκπτώσεις παρότι φέρεται να κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση.
Για τους δικαιούχους του επιδόματος θέρμανσης θα διατεθούν φέτος συνολικά κονδύλια ύψους 237 εκατ. ευρώ έναντι 280 ευρώ πέρυσι.
Η κυβέρνηση, ωστόσο, παρακολουθώντας το ράλι της διεθνούς τιμής φέρεται να επανεξετάζει τη στάση της απέναντι στο μέτρο της επιδότησης της αντλίας και να το επαναφέρει στην περίπτωση που η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης ξεπεράσει το 1,60-1,70 ευρώ/λίτρο.
Οι καταναλωτές του φυσικού αερίου, πάντως, που πέρυσι τέτοια εποχή καλούνταν από την κυβέρνηση να γυρίσουν τον καυστήρα σε πετρέλαιο για να αποφύγουν τις υψηλές τιμές, θα πληρώσουν φέτος για να θερμανθούν τουλάχιστον 64% λιγότερα από ό,τι θα πλήρωναν για πετρέλαιο θέρμανσης. Η μέση τιμή του φυσικού αερίου (τελική με φόρους και άλλες χρεώσεις) διατίθεται στην εγχώρια αγορά με τα μέχρι στιγμής δεδομένα στο 0,080 ευρώ/κιλοβατώρα και η ισοδύναμη τιμή του πετρελαίου θέρμανσης στο 0,135 ευρώ/κιλοβατώρα (με τιμή στο 1,45 ευρώ/λίτρο).
Το ηλεκτρικό ρεύμα
Η μέση τιμή του ρεύματος μετά την επιδότηση του 1,5 λεπτού/κιλοβατώρα, που ανακοίνωσε χθες το ΥΠΕΝ, διαμορφώνεται για τον Οκτώβριο γύρω στα 14,5 λεπτά/κιλοβατώρα. Ανάλογα με την πορεία των τιμών, βέβαια, η κυβέρνηση θα επανεξετάσει την απόφαση για κατάργηση των οριζόντιων επιδοτήσεων από το τέλος του 2023.
Χρύσα Λιάγγου
