Η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ χάρη στην αύξηση των αεροπορικών ταξιδιών, την άνοδο της κινεζικής οικονομικής δραστηριότητας μετά την άρση των περιορισμών της πανδημίας και την αυξανόμενη χρήση στην παραγωγή ενέργειας. Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας η χρήση πετρελαίου είναι πιο ισχυρή από ποτέ, παρά τις αυξανόμενες ενδείξεις για την κλιματική αλλαγή και τις ολοένα και πιο επείγουσες εκκλήσεις για επιτάχυνση της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια. Το μόνο θετικό είναι πως ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις του για την αύξηση της ζήτησης το επόμενο έτος, προβλέποντας αυξανόμενη υιοθέτηση ηλεκτρικών οχημάτων και αυστηρότερα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης.
«Θα ήθελα να αποδειχθεί ότι κάνω λάθος, αλλά επί του παρόντος δεν υπάρχει καμία πιθανότητα ο κόσμος να μειώσει την κατανάλωση πετρελαίου μέχρι το 2030 σχεδόν όσο χρειάζεται για να επιτύχει τους στόχους του για καθαρές μηδενικές εκπομπές», έγραψε ο αρθρογράφος Javier Blas. Το πετρέλαιο έχει επιδοθεί σε ένα ξέφρενο ράλι τιμών από τα τέλη Ιουνίου κυρίως λόγω των δεσμεύσεων από ΟΠΕΚ+, Σαουδική Αραβία – Ρωσία για μείωση της προσφοράς. Η παραγωγή από τον ΟΠΕΚ+ υποχώρησε τον προηγούμενο μήνα σε χαμηλό δύο ετών, καθώς οι Σαουδάραβες περιόρισαν την παραγωγή κατά 1 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Tην Πέμπτη τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του West Texas Intermediate διαπραγματεύονταν κοντά στα 84 δολάρια το βαρέλι μετά από άνοδο 3% στις δύο προηγούμενες συνεδριάσεις.
Η υποβόσκουσα ένταση μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας όξυνε τις ανησυχίες λόγω «στενότητας από τον ΟΠΕΚ+» ιδίως μετά την επίθεση ουκρανικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους εναντίον πετρελαιοφόρου υπό ρωσική σημαία το Σαββατοκύριακο στη Μαύρη Θάλασσα, μια βασική εμπορικό οδό για τις εξαγωγές της χώρας. Οι παγκόσμιες αγορές γίνονται πιο «σφικτές», περιορίζοντας τα αποθέματα κατά περίπου 115 εκατομμύρια βαρέλια κάτω από τον πενταετή μέσο όρο τους, σύμφωνα με την έκθεση του ΙΕΑ,
Τα παγκόσμια αποθέματα αναμένεται να μειωθούν κατά 1,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Πολλές χώρες παγκοσμίως, έχουν επικρίνει τους Σαουδάραβες και τους συμμάχους τους στον ΟΠΕΚ+ για τον περιορισμό των αποθεμάτων, προειδοποιώντας ότι μια νέα πληθωριστική άνοδος θα «γονατίσει» τα νοικοκυριά και θα θέσει σε κίνδυνο την παγκόσμια ανάκαμψη. Παρόλα αυτά, το Ριάντ έχει τονίσει ότι θα μπορούσε να αυξήσει τις τρέχουσες περικοπές εάν κριθεί απαραίτητο. Ρόλο στις τιμές διαδραματίζει σύμφωνα με το Bloomberg και η Κίνα. Πρόσφατα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η οικονομία ανακάμπτει πιο αργά από ό,τι αναμενόταν από την πανδημία. Ωστόσο οι εισαγωγές πετρελαίου ανέκαμψαν ισχυρά, σημειώνοντας άλμα 45% τον Ιούνιο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, στα σχεδόν 13 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, σύμφωνα με στοιχεία των τελωνείων της χώρας.
Πάντως, οι τιμές του πετρελαίου αναμένεται να αυξηθούν ακόμη περισσότερο τους επόμενους μήνες, καθώς οι μεγάλοι παραγωγοί, ιδιαίτερα η Σαουδική Αραβία, κινούνται προς τη μείωση των προμηθειών. Οι προηγούμενες περικοπές παραγωγής από τον Οργανισμό Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών και τους συμμάχους του βοήθησαν να ανέβουν οι τιμές του πετρελαίου και ο ΙΕΑ προειδοποιεί ότι οι στόχοι του μπλοκ, εάν διατηρηθούν, εγκυμονούν «κίνδυνο να αυξήσουν τις τιμές».
Όσον αφορά το παγκόσμιο πλήγμα, οι μεγαλύτεροι χαμένοι θα είναι οι ανεπτυγμένες οικονομίες της Ασίας που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές πετρελαίου, καθώς και οι αναδυόμενες αγορές στη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία, οι οποίες δεν βασίζονται μόνο στην εισαγόμενη ενέργεια αλλά έχουν και αδύναμες δημοσιονομικά ισορροπίες. Αυτές είναι οι οικονομίες της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας και οι αναδυόμενες αγορές Ινδίας και Πακιστάν στη νότια Ασία, καθώς και η Αργεντινή, η Τουρκία και η Νότια Αφρική, σύμφωνα με τον Πάβελ Μολτσάνοβ, διευθύνοντα σύμβουλο της ιδιωτικής τράπεζας επενδύσεων Raymond James. «Οι περικοπές του ΟΠΕΚ+ και η επακόλουθη αύξηση των τιμών του πετρελαίου στα 100 δολάρια είναι φόρος εισαγωγής πετρελαίου σε κάθε οικονομία. Δεν είναι οι ΗΠΑ που θα ένιωθαν τον μεγαλύτερο πόνο από το πετρέλαιο 100 δολαρίων, αλλά οι χώρες που δεν έχουν εγχώριους πετρελαϊκούς πόρους, όπως οι: Ιαπωνία, Ινδία, Γερμανία, Γαλλία», δήλωσε στο CNBC.
Σύμφωνα με τον Χένινγκ Γκλοστέιν, διευθυντή του Eurasia Group, η κατανάλωση ρεκόρ της Ινδίας –επί του παρόντος– θα μπορούσε επίσης να επηρεαστεί σε περίπτωση περαιτέρω αύξησης των τιμών, επειδή ακόμη και το φτηνό ρωσικό αργό, το οποίο η Ινδία αγοράζει μαζικά, θα είχε υψηλότερες τιμές εάν οι διεθνείς δείκτες αναφοράς κινηθούν στα 100 δολάρια. «Εάν το πετρέλαιο αυξηθεί περαιτέρω, ακόμη και το φθηνό ρωσικό αργό θα αρχίσει να βλάπτει την ανάπτυξη της Ινδίας», δήλωσε ο Γκλοστέιν στο CNBC. Τέλος, σύμφωνα με τους αναλυτές, οι χώρες εισαγωγής με αδύναμα νομίσματα και αδύναμα δημοσιονομικά θα αισθανθούν επίσης τον πόνο λόγω του γεγονότος ότι το πετρέλαιο τιμολογείται σε δολάρια ΗΠΑ.
Ιωάννα Κωσταδήμα
