Πυρετώδεις είναι οι διεργασίες στο επιτελείο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) προκειμένου να βρεθεί λύση για τα αυθαίρετα με μεγάλες παραβάσεις, της λεγόμενης κατηγορίας 5. Να σημειωθεί ότι τον περασμένο Σεπτέμβριο είχε σταματήσει η δυνατότητα νομιμοποίησής τους, ωστόσο αργότερα στο ν. 4759/2020 δόθηκε λύση για ορισμένα αυθαίρετα της συγκεκριμένης κατηγορίας. Μάλιστα, στο σχέδιο νόμου για τις δημόσιες συμβάσεις που ψηφίστηκε την περασμένη Πέμπτη γίνονται κάποιες διορθώσεις των διατάξεων του ν. 4759, για τα αυθαίρετα που αποκτήθηκαν μέσω αναγκαστικού πλειστηριασμού ώστε να τους παρασχεθεί επαρκής χρόνος για να προβούν στις σχετικές τακτοποιήσεις. Ειδικότερα προβλέπεται η δυνατότητα υπαγωγής για τακτοποίηση στον ν. 4495/2017, εφόσον αφορούν σε:
- ακίνητα που αποκτώνται μέσω αναγκαστικού πλειστηριασμού, εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός έτους από την έκδοση της κατακυρωτικής έκθεσης ή μέχρι τις 31.12.2025,
- ακίνητα που αποκτώνται κατόπιν κληρονομικής διαδοχής, εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός έτους από την προθεσμία του άρθρου 1847 του Αστικού Κώδικα και το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025,
- ακίνητα που εκμισθώνονται με σύμβαση leasing και επανέρχονται στη χρήση του κυρίου ή επικαρπωτή τους μετά τη λύση ή λήξη της σύμβασης, εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός έτους από την αποβολή του μισθωτή ή την απόδοση του μισθώματος στον κύριο ή επικαρπωτή τους και το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025,
- ακίνητα που μεταβιβάζονται στην Ε.Τ.Α.Δ. Α.Ε., εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός έτους από την καταχώρηση ή εγγραφή της μεταβίβασής τους στα οικεία κτηματολόγια ή υποθηκοφυλακεία, αντίστοιχα και το αργότερο μέχρι τις 31.12.2025, και
- ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές, οι οποίες κηρύχθηκαν εντός του έτους 2020 σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας, εφόσον η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί εντός ενός έτους. Για ακίνητα που βρίσκονται στις παραπάνω περιοχές, οι προσαυξήσεις που προβλέπονται (στον ν. 4495/2017) ισχύουν μόνον όταν η αίτηση υπαγωγής υποβληθεί μετά την πάροδο ενός έτους.
Πάντως, το τελευταίο διάστημα – με τη συμβολή και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, μελετάται, μια νέα ρύθμιση για την τακτοποίηση όσων περισσότερων αυθαιρέτων της Κατηγορίας 5 είναι εφικτό, δίχως να προκαλούνται συνταγματικά κωλύματα που μπορεί να οδηγήσουν σε εμπλοκές με το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές, αν το πλαίσιο δεν έχει ακόμα διαμορφωθεί, επιχειρείται ωστόσο η λύση να συμβαδίζει με την έκδοση της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίου. Στην κατηγορία 5 περιλαμβάνονται, σε γενικές γραμμές, όσα κτίρια χτίστηκαν δίχως οικοδομική άδεια καθώς και όσα έχουν αυθαιρεσίες που υπερβαίνουν το 40% της κάλυψής και δόμησής και το 20% του ύψους.
Τάξη στο χώρο
Οι προσπάθειες πάντως για να μπει τάξη στον χώρο, άρα και φρένο στις αυθαιρεσίες, ξεκινά με παράταση έως τις 31.12.2022 της προθεσμίας που έληξε προχθές για την ολοκλήρωση των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΓΠΣ) και των ΣΧΟΟΑΠ (Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης).
Στο πλαίσιο ενημέρωσης των δημάρχων της χώρας (με διαδοχικές τηλε-συνεδρίες) για τις πολεοδομικές μεταρρυθμίσεις που προωθούνται να χρηματοδοτηθούν μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης – όπως τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια – ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Ταγαράς, τούς έγινε γνωστό ότι, θα τα ΓΠΣ καθώς και τα Σχέδια Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) τα οποία βρίσκονται σε εξέλιξη θα πάρουν παράταση έως το τέλος του 2022. Σύντομα θα προωθηθεί στη Βουλή η σχετική νομοθετική ρύθμιση που θα δίνει μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο σε πάνω από 120 ΓΠΣ (αφορούν 123 δημοτικές ενότητες, πλην της Περιφέρειας Κρήτης) και ΣΧΟΟΑΠ σε όλη τη χώρα προκειμένου να ολοκληρωθούν.
Στόχος του ΥΠΕΝ είναι να μην χαθούν πόροι που έχουν ήδη δαπανηθεί. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο κ. Ταγαράς στους δημάρχους, με την εν λόγω νομοθετική ρύθμιση δίνεται ουσιαστικά η χρονική παράταση στην Αυτοδιοίκηση για να ολοκληρώσει τον πολεοδομικό της σχεδιασμό και να αποκτήσει, έναν νέο, επικαιροποιημένο χάρτη χρήσεων γης. Διευκολύνονται έτσι όσοι Δήμοι έχουν μελέτες που μπορούν να ολοκληρωθούν να επιλύσουν εκκρεμότητες και να αποκτήσουν ένα σύγχρονο πολεοδομικό πλαίσιο.
Σημειώνεται ότι τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια προσδιορίζουν στον αστικό και εξωαστικό χώρο το αναπτυξιακό προφίλ, τα οικιστικά χαρακτηριστικά και τα στοιχεία του φυσικού και δομημένου περιβάλλοντος. Καθορίζουν – μεταξύ άλλων- χρήσης γης, όρους και περιορισμούς δόμησης στο σύνολο της περιοχής μελέτης όπως και τα προγραμματικά μεγέθη και τις ανάγκες σε γη για τα απαραίτητα έργα στον τομέα των δικτύων υποδομής (μεταφορές, τηλεπικοινωνίες, ύδρευση, αποχέτευση κλπ, αλλά και για τις κοινωνικές υποδομές (μονάδες εκπαίδευσης , πρόνοιας, αθλητισμού, διοίκησης κ.α.).
Επιπλέον, όσοι δήμοι ολοκληρώσουν έως και τις 31.12.2022 τα ΓΠΣ και τα ΣΧΟΟΑΠ που εκπονούν, δεν θα χρειάζονται άμεσα να προβούν στην εκπόνηση Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ). Οπότε θα μπορεί να δοθεί προτεραιότητα εκπόνησης ΤΠΣ σε όσους δήμους δεν διαθέτουν ΓΠΣ ή διαθέτουν πεπαλαιωμένα, αποσυμφορίζοντας σημαντικά όλη τη διαδικασία.
Πένη Χαλάτση
