Η κατάρρευση της γέφυρας στην Πάτρα, ο θάνατος και οι τραυματισμοί ανθρώπων, επαναφέρει ως κυρίαρχο ζήτημα στον τεχνικό, επιστημονικό κόσμο τον ίδιο τον πυρήνα τού τρόπου παραγωγής, μελέτης, κατασκευής και επίβλεψης των δημόσιων έργων της χώρας και εγείρει ζητήματα σχετικά με τις δικλείδες ασφαλείας που παρέχει ώστε να μην συμβαίνουν γεγονότα σαν αυτό.
Εξαρχής, η ανάγκη κατεδάφισης γέφυρας που είχε παραληφθεί το 2004 ως δημόσιο έργο είναι πρωτοφανής: Είχε αστοχήσει η μελέτη, η κατασκευή και γιατί; Με ποιες διαδικασίες ελέγχου παραλήφθηκε από το υπουργείο; Τί ποινές και τί ρήτρες αποδόθηκαν;
Επιπλέον, το γεγονός ότι η κατάρρευση έγινε ενόσω εργάζονταν τα συνεργεία και υπήρχαν τρίτοι στο χώρο, αναδεικνύει τη σημασία τήρησης μέτρων ασφαλείας στα εργοτάξια, ιδιαίτερα μετά το οπτικοακουστικό υλικό που δημοσιεύτηκε από τον τόπο του έργου λίγο πριν το δυστύχημα.
Ο τουλάχιστον ένας νεκρός, έρχεται να προστεθεί στο μακρύ κατάλογο των θυμάτων από εργατικά ατυχήματα που έχει ξεπεράσει τα 100 άτομα από τις αρχές του χρόνου.
Ιστορικό γέφυρας
Η συντήρηση της εν λόγω γέφυρας είχε παραχωρηθεί στην Εταιρία «Ολυμπία Οδό Α.Ε.», η οποία και ανέθεσε στην ΑΒΑΞ Α.Ε. τις εργασίες συντήρησης. Οι δύο γέφυρες (Β601 και Κ635, μήκους 167 μέτρων και 169 μέτρων αντίστοιχα σε κάθε κλάδο κυκλοφορίας) βρίσκονται στην αρχή της Παράκαμψης των Πατρών και παρουσίαζαν βλάβες και προβλήματα στατικής επάρκειας. Τα έργα αποκατάστασης ξεκίνησαν το 2021 με κόστος 6.517.287,49 ευρώ και τα έχει αναλάβει η εταιρεία ΑΒΑΞ για λογαριασμό της Ολυμπίας Οδού, η οποία κατασκευάζει το κομμάτι Πάτρα – Πύργος και έχει την ευθύνη της συντήρησης και λειτουργίας του αυτοκινητοδρόμου από την Ελευσίνα έως την Πάτρα. Η δε ΑΒΑΞ ΑΕ αποτελεί μέτοχο της Ολυμπίας Οδού. Προ μηνών είχε ολοκληρωθεί η ανακατασκευή του πρώτου κλάδου της γέφυρας προς Πύργο και την Κυριακή ήταν προγραμματισμένη η κατεδάφιση του δεύτερου κλάδου στο ρεύμα προς Αθήνα, όπου συνέβηκε το δυστύχημα. Στο συγκεκριμένο τμήμα είχε απαγορευτεί η κυκλοφορία με απόφαση της Αστυνομικής Διεύθυνσης Αχαΐας από την Πέμπτη 20 Ιουλίου λόγω εργασιών κατεδάφισης.
Τα ερωτήματα που προκύπτουν είναι αμείλικτα:
- Πώς προέκυψε η ανάγκη κατεδάφισης της γέφυρας και όχι επισκευής;
- Οι εργασίες εκτελούνταν βάσει εγκεκριμένης μελέτης;
- Από ποιόν συντάχθηκε η μελέτη κατεδάφισης και από ποιόν εγκρίθηκε η πληρότητα της ως προς τον τρόπο κατεδάφισης;
- Ακολουθήθηκε η εγκεκριμένη μελέτη κατεδάφισης και τα μέτρα ασφαλείας που προέβλεπε;
- Ποιά ήταν η αλληλουχία των εργασιών και με ποιό χρονοδιάγραμμα εκτελούνταν ή όφειλαν να εκτελεστούν;
- Με ποιους όρους και συνθήκες εκτελούνταν η επίβλεψη της διαδικασίας κατεδάφισης από τον ανάδοχο;
- Είχε ανατεθεί σε εξειδικευμένο στις γέφυρες, έμπειρο μηχανικό;
- Υπήρχε συνεχής παρουσία επιτόπου στο Έργο του αρμόδιου εργοδηγού και του Μηχανικού του έργου εξαιτίας της ιδιαιτερότητάς του;
- Το Υπουργείο ενέκρινε, παρακολουθούσε και ήλεγχε με τις υπηρεσίες του, την ορθή εκτέλεση των εργασιών κατεδάφισης;
- Γιατί δεν είχε τοποθετηθεί ικρίωμα με δάπεδο προστασίας από πτώση καθαιρούμενων υλικών κάτω από το καθαιρούμενο κατάστρωμα;
- Γιατί οι εργασίες καθαίρεσης γίνονταν εγκάρσια στο φορέα με αποτέλεσμα την θραύση και κατάρρευση του φέροντος οργανισμού στις θέσεις έδρασης;
Και επιπλέον
- Ήταν νόμιμη η πραγματοποίηση εργασιών την Κυριακή εν μέσω καύσωνα;
- Η Επιθεώρηση Εργασίας ήταν ενημερωμένη για την πραγματοποίηση εργασιών την Κυριακή;
- Υπήρχε οδηγία που να επέτρεπε την εκτέλεση εργασιών μεταξύ 12:00 και 17:00;
- Υπήρχε Συντονιστής Ασφαλείας στο Πεδίο;
- Ο τεχνικός ασφαλείας του έργου είχε επισημάνει τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας στο Ημερολόγιο;
- Τί μέτρα ασφαλείας είχαν καθοριστεί για την ασφαλή εκτέλεση των εργασιών καθαίρεσης;
- Ποιά μέτρα ασφαλείας δεν τηρήθηκαν κατά τη διάρκεια των εργασιών την Κυριακή;
- Γιατί δεν φορούσαν οι εργαζόμενοι τα απαραίτητα ΜΑΠ (Κράνος, Γυαλιά, Παπούτσια Ασφαλείας, Μάσκες για τα σωματίδια);
- Υπήρχε προσωπικό επιφορτισμένο με τον έλεγχο/αποκλεισμό της πρόσβασης στο χώρο κάτω από την καθαιρούμενη γέφυρα;
- Γιατί δεν ήταν αποκλεισμένη η πρόσβαση στο χώρο κάτω από τη γέφυρα;
- Πόσοι επιθεωρητές ασφαλείας υπηρετούν στο αρμόδιο Τμήμα Επιθεώρησης Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Αχαΐας
- Πόσους ελέγχους πραγματοποιεί μηνιαία το Τμήμα;
Η κυβέρνηση και η ανάδοχος εταιρεία οφείλουν τις απαντήσεις.
Η κυβέρνηση όμως, οφείλει επιπλέον να λάβει άμεσα πρωτοβουλίες για τον προσδιορισμό και την αυστηρή τήρηση των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας σε εργοτάξια και χώρους δουλειάς. Η ολιγωρία και οι εμφανείς παραλείψεις αναδεικνύουν την απουσία της παρέμβασης του Δημοσίου στις συμβάσεις παραχώρησης, όπου ο δημόσιος έλεγχος είναι καθοριστικός για την ασφάλεια υποδομών και δικτύων.
Πρέπει με την ουσιαστική συμβολή του Τεχνικού κόσμου και των εργαζομένων, να επαναξιολογηθούν οι απαιτούμενες διαδικασίες, για την ασφάλεια και την ποιότητα των κατασκευών και των υποδομών στην χώρα μας, με σεβασμό πρωτίστως στις ζωές των εργαζομένων και των πολιτών, στην παραγωγή των έργων αλλά και στο δημόσιο χρήμα με το οποίο χρηματοδοτούνται.
ΣΥΜΜΑΧΙΑ για ένα ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟ ΤΕΕ
ΡΠΜ/Οικολόγοι Μηχανικοί/Συνεργαζόμενοι