Ο αγωγός φυσικού αερίου Πάτημα – Λιβαδειά μήκους 100 χιλιομέτρων έχει ενταχθεί στο νέο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2023 – 2032 του ΔΕΣΦΑ που ενέκρινε πρόσφατα η ΡΑΑΕΥ, με κόστος περίπου 150 εκατ. ευρώ και θα υλοποιηθεί όμως μόνο αν η Διώρυγα Gas κατασκευάσει το νέο πλωτό σταθμό υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU).
Για να είναι μάλιστα έτοιμος ο αγωγός στο πρώτο τρίμηνο του 2027, ο όμιλος της Motor Oil θα πρέπει να έχει λάβει την επενδυτική απόφαση (FID) στις αρχές του φθινοπώρου. Την άποψη αυτή, υποστήριξε χθες σε συνέντευξη τύπου η διευθύνουσα σύμβουλος του Διαχειριστή κ. Μαρία Ρίτα Γκάλι, επιβεβαιώνοντας την «ηλεκτρισμένη» σχέση μεταξύ των δύο πλευρών. Η διοίκηση του ΔΕΣΦΑ επισήμανε πως η σύνδεση με την επενδυτική απόφαση δεν είναι δική της αλλά της ρυθμιστικής αρχής (ΡΑΑΕΥ).
Όπως εξήγησε, ο αγωγός Πάτημα – Λιβαδειά για την αποσυμφόρηση του συστήματος αγωγών της Αττικής είναι πρόσφατο ζήτημα αφού πέρυσι αποφασίστηκε από την Διώρυγα Gas πως το αέριο που θα φτάνει στο FSRU θα εξάγεται εκτός χώρας (μέχρι τότε το σχέδιο προέβλεπε κυρίως κάλυψη της εγχώριας αγοράς).
«Χρειάζονται πέντε – έξι χρόνια για να ολοκληρωθεί ένα έργο αγωγού» είπε αναφερόμενη στην περιβαλλοντική αδειοδότηση, το σχεδιασμό, κ.α. Πρόσθεσε μάλιστα πως στο πρόσφατο market test για την εξασφάλιση δυναμικότητας στο εθνικό σύστημα φυσικού αερίου ήταν σχεδόν μηδενικό το ενδιαφέρον της Διώρυγα Gas ενώ υπήρξε τεράστιο ενδιαφέρον από σχεδόν όλα τα άλλα υπό ανάπτυξη FSRU στην Ελλάδα.
Το «γάντι» στο ΔΕΣΦΑ είχε ρίξει η Motor Oil κατά την διαβούλευση της διασύνδεσης του FSRU της Διώρυγα GAS με το ΕΣΦΑ, η οποία είχε δηλώσει ότι η ένταξη του έργου «Πάτημα-Λιβαδειά» στο σύστημα τον Οκτώβριο του 2027 είναι αδικαιολόγητα χρονικά απομακρυσμένη, ειδικά αν υπολογιστεί ότι η σύνδεση του FSRU με το ΕΣΦΑ είναι προγραμματισμένη για το Μάιο του 2025. Η ολοκλήρωση του συγκεκριμένου αγωγού είχε τονίσει είναι αναγκαία για τη λειτουργία του FSRU, το οποίο ως νέο σημείο εισόδου στο ΕΣΦΑ θα αποτελεί τη μόνη εναλλακτική λύση εφοδιασμού του συστήματος σε περίπτωση συμφόρησης του τερματικού της Ρεβυθούσας ή διακοπής του αερίου μέσω αγωγών.
Η δυσαρέσκεια επεκτείνεται και στο διπλασιασμό του κόστους για τον Μετρητικό και Ρυθμιστικό Σταθμό του έργου από 9,9 εκ. ευρώ σε 19,5 εκ. ευρώ, με την Motor Oil να επισημαίνει ότι δε δικαιολογείται από τις αυξήσεις των υλικών.
Η επικεφαλής του ΔΕΣΦΑ απάντησε χθες πως το κόστος καθορίζεται από τους διαγωνισμούς και εγκρίνεται από τη ΡΑΑΕΥ και πως ο διαχειριστής δε μπορεί να παρέμβει στις διεθνείς τιμές του χάλυβα ή του σιδήρου. Για το λόγο αυτό πρότεινε στον όμιλο της Motor Oil να διεκδικήσει, μέσω εταιρειών συμφερόντων του, την κατασκευή είτε του αγωγού Πάτημα – Λειβαδιά ή άλλων αγωγών με χαμηλότερο κόστος μέσω της υποβολής προσφοράς στους διαγωνισμούς του ΔΕΣΦΑ.
Οι επενδύσεις του διαχειριστή
Στο νέο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) 2023 – 2032 ο Διαχειριστής περιλαμβάνει επενδύσεις 1,2 δισ. ευρώ με 83 έργα, τα 64 από τα οποία αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία μέχρι το τέλος του 2024. Τα κυριότερα έργα είναι ο διπλασιασμός των κλάδων υψηλής πίεσης στα τμήματα Καρπερή – Κομοτηνή και Πάτημα – Λειβαδιά (συνολικού προϋπολογισμού 430 εκατ.). Περιλαμβάνονται επίσης δύο νέα κρίσιμα σημεία διασύνδεσης και συγκεκριμένα η διασύνδεση με τη Βουλγαρία μέσω του IGB με το έργο του Ρυθμιστικού Σταθμού Κομοτηνής που επιτρέπει τη λειτουργία δύο τμημάτων του ΕΣΦΑ (Ανατολικά και Δυτικά Κομοτηνής) σε διαφορετικά επίπεδα πίεσης και η διασύνδεση με το FSRU Αλεξανδρούπολης.
Για τον αγωγό Νέας Μεσημβρίας – Ευζώνων – Γευγελής στη Βόρεια Μακεδονία, αναφέρθηκε πως θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2025 ενώ ο ΔΕΣΦΑ είναι προτιμητέος ανάδοχος και σε διαγωνισμό για την παροχή υπηρεσιών διαχείρισης έργου στο τμήμα του αγωγού εντός της Βόρειας Μακεδονίας. Για τον αγωγό προς την Πάτρα, μήκους 120 χιλιομέτρων, αναφέρθηκε πως η τεχνική ωρίμανση βρίσκεται στο 60%, προχωράει η περιβαλλοντική αδειοδότηση ενώ στόχος είναι το καλοκαίρι του 2024 να υπάρχει εγκεκριμένα περιβαλλοντική μελέτη ώστε το έργο να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2026.
Όλοι οι νέοι αγωγοί του ΔΕΣΦΑ υποστηρίζουν και τη μεταφορά υδρογόνου τονίστηκε χθες. Η διοίκηση στάθηκε ιδιαίτερα στη στροφή προς τα ανανεώσιμα αέρια όπως το υδρογόνο και το βιομεθάνιο και τη μεγάλη επένδυση για την αποθήκευση CO2 που προωθεί από κοινού με την Energean.
Τα νέα έργα
Το έργο “Αγωγός H2” (Dedicated H2 Pipeline), που υποβλήθηκε από τον ΔΕΣΦΑ στο πλαίσιο του 6ου καταλόγου Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πέρασε με επιτυχία την τεχνική αξιολόγηση, γεγονός που το καθιστά επιλέξιμο για ένταξη στον σχετικό προκαταρκτικό κατάλογο. Με προϋπολογισμό 1 δισ. ευρώ, το έργο αφορά στην κατασκευή ενός νέου αγωγού μήκους 540 χιλιομέτρων αποκλειστικά για τη μεταφορά υδρογόνου. Ο αγωγός θα ξεκινά από το νότιο τμήμα της Ελλάδας, συνδέοντας τα σημαντικότερα σημεία τροφοδοσίας της Αθήνας με τη Βουλγαρία στην περιοχή του Σιδηροκάστρου. Εκεί, θα συνδεθεί με τον αντίστοιχο αποκλειστικό αγωγό H2, σύμφωνα με την αντίστοιχη πρόταση που υπέβαλε η Bulgartransgaz, η οποία επίσης κρίθηκε επιλέξιμη. Η Ελλάδα, είπε, η κα Γκάλι, μπορεί να αποτελέσει έναν από τους πέντε διαδρόμους μεταφοράς υδρογόνου προς την Κεντρική Ευρώπη.
Το έργο αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα «Prinos CO2», που υποβλήθηκε από την Energean και τον ΔΕΣΦΑ στο πλαίσιο του 6ου καταλόγου PCI της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πέρασε επίσης με επιτυχία την τεχνική αξιολόγηση, γεγονός που το καθιστά επιλέξιμο για συμπερίληψη στον σχετικό προκαταρκτικό κατάλογο.
Ο προϋπολογισμός του έργου είναι περίπου 1,4 δισ., εκ των οποίων το τμήμα του ΔΕΣΦΑ αντιστοιχεί περίπου σε 500 εκατ. ευρώ. Προβλέπεται να αποτελέσει τον πρώτο κόμβο αποθήκευσης CO2 σε βιομηχανική/εμπορική κλίμακα στη Μεσόγειο. Το έργο στοχεύει στην διαχείριση του CO2 που παράγεται τόσο από τοπικές πηγές όσο και από απομακρυσμένες πηγές. Η συμβολή του ΔΕΣΦΑ περιλαμβάνει την κατασκευή ενός ειδικού αγωγού CO2 που θα συνδέει τους εκπομπείς από την περιοχή της Αττικής. Ο αγωγός αυτός θα συγκεντρώνει τους όγκους CO2 σε λιμάνι κοντά στην Ελευσίνα, όπου το CO2 θα υγροποιείται και θα αποθηκεύεται προσωρινά σε ειδική εγκατάσταση, μέχρι τη φόρτωσή του σε πλοία CO2 που θα το μεταφέρουν δια θαλάσσης στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης του Πρίνου.
Επενδύσεις προωθεί ο ΔΕΣΦΑ και για την αγορά βιομεθανίου ενώ αναμένει αλλαγή στην υφιστάμενη νομοθεσία. Ηδη έχει καταθέσει προτάσεις για νομοθετικές αλλαγές καθώς και μελέτη που παρουσιάζει τις τεχνικές απαιτήσεις και τις απαιτήσεις αδειοδότησης για την ανάπτυξη της αγοράς βιομεθανίου, συμπεριλαμβανομένης πρότασης για τα κίνητρα σε δυνητικούς επενδυτές. Πλέον αξιολογεί τις διαθέσιμες εκτάσεις για να προχωρήσει σε μελέτη εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και στη συνέχεια να λάβει την Τελική Επενδυτική Απόφαση. Η αρχική επένδυση για την πρώτη μονάδα εκτιμάται στα 20 εκατ.
ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΖΑΝΝΕ
