Τη δυνατότητα να στηρίξει ως τα τέλη του έτους με έξτρα επιδοτήσεις μικρές επιχειρήσεις και αγρότες για τη μείωση του ενεργειακού κόστους τους παρέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην κυβέρνηση της επόμενης ημέρας των εκλογών.
Πρόκειται για 1.250.000 επιχειρήσεις με παροχές ισχύος μέχρι 35 kVA, αρτοποιεία ανεξαρτήτου ορίου ισχύος παροχής και επιπέδου τάσης, καθώς και όσους έχουν παροχή αγροτικής χρήσης.
Αυτή είναι η πρώτη θετική εξέλιξη που προκύπτει από την απόφαση που δημοσιοποίησε χθες η Κομισιόν, σύμφωνα με την οποία εγκρίνεται η αύξηση κατά 600 εκατ. ευρώ του αρχικού προγράμματος, το οποίο συναίνεσε τον Οκτώβριο του 2022 να δοθεί από την κυβέρνηση για τη στήριξη μη οικιακών καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας.
Το αρχικό ποσό που εγκρίθηκε ήταν 800 εκατ. ευρώ, με την Επιτροπή να ορίζει ότι από την 1η Οκτωβρίου 2022 και μετά το μέτρο θα καλύπτει έως και 2000 KWh κατανάλωση μηνιαίως.
Η δεύτερη θετική εξέλιξη συναρτάται με την επιμήκυνση του καθεστώτος στήριξης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023. Πρώτον, γιατί οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις έχουν την προοπτική να ξαναπάρουν επιπλέον επιδοτήσεις μέσα στο τρέχον έτος και δεύτερον, γιατί έτσι καλύπτονται δύο μήνες, ο Δεκέμβριος πέρυσι και ο Ιανουάριος φέτος, κατά τους οποίους οι προμηθευτές ρεύματος συνέχισαν να πιστώνουν τους λογαριασμούς των πελατών τους, εν αναμονή της εγκριτικής απόφασης από τις Βρυξέλλες.
Εδώ, όμως, τελειώνουν τα θετικά και αρχίζουν τα προβλήματα. Καταρχάς, θυμίζουμε ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας είχε υποσχεθεί πέρυσι την Άνοιξη πρόσθετες επιδοτήσεις σε όλους τους προαναφερόμενους δικαιούχους για το 2022, χωρίς να έχει εξασφαλίσει πράσινο φως από την Κομισιόν. Η σχετική πρόταση υποβλήθηκε στη συνέχεια.
Οι εταιρίες προμήθειας, πλην δύο, έσπευσαν να δώσουν αναδρομικά από τον Ιανουάριο του 2022 τις επιπλέον επιδοτήσεις, με ίδια κεφάλαια, προσδοκώντας ότι αργά ή γρήγορα θα τις ανακτούσαν από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.
Μετά το αρχικό οκέι της Επιτροπής, στις 3/10/2022, εκδόθηκε φέτος τον Ιανουάριο ΚΥΑ (υπουργεία, Οικονομικών και Ενέργειας), η οποία δημιούργησε απανωτά εγκεφαλικά στους προμηθευτές. Γιατί προέβλεπε κάλυψη των επιδοτήσεων μόνον για την περίοδο Φεβρουάριος-Νοέμβριος 2022, και γιατί αναθέτει στις εταιρίες τον έλεγχο της νομιμότητας του ύψους των επιδοτήσεων. Οι προμηθευτές, ωστόσο, είχαν προλάβει να πιστώσουν επιδοτήσεις και τον Ιανουάριο φέτος και μετά σταμάτησαν, με τον τρόπο που προέβλεπε η ΚΥΑ για την ανάκτηση των ποσών που έδωσαν να παραμένει έως και σήμερα εξαιρετικά επισφαλής.
Κι αυτό γιατί οι υπεύθυνες δηλώσεις που πρέπει να συγκεντρώσουν οι πάροχοι από τους πελάτες τους, ώστε να πιστοποιηθεί ότι πράγματι δικαιούνταν τα ποσά που εισέπραξαν και δεν υπερέβησαν τα όρια των κρατικών ενισχύσεων που δικαιούνται, για να επιστραφούν μετά στις εταιρίες, θεωρείται αμφίβολο αν θα μπορέσουν να συγκεντρωθούν.
Όπως είπε πρόσφατα ο Ιωάννης Μητρόπουλος, γενικός διευθυντής της Φυσικό Αέριο και πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ), μόνον το 20% των υπευθύνων δηλώσεων που έχουν δοθεί σε πελάτες αναμένεται να έρθει συμπληρωμένο. Αυτό δημιουργεί μία εκρηκτική κατάσταση για τα ταμεία των εταιριών προμήθειας, που έβγαλαν τα χρήματα, αλλά δεν μπορούν να τα πάρουν πίσω.
Τι μέλλει γενέσθαι: μετά την χθεσινή απόφαση της Επιτροπής θα πρέπει να εκδοθεί νέα ΚΥΑ, η οποία θα προβλέπει την επέκταση του προγράμματος και το νέο ποσό που εγκρίθηκε.
Ερωτηματικό είναι αν προλαβαίνει να γίνει κάτι τέτοιο μέχρι και αύριο, Παρασκευή, ενώ στην περίπτωση που δεν σχηματισθεί κυβέρνηση από τις εκλογές της Κυριακής, στο ενδιάμεσο διάστημα, μέχρι τις επόμενες, στις 2 Ιουλίου, θα αναλάβει υπηρεσιακή κυβέρνηση. Τυπικά, λένε οι πληροφορίες, δεδομένου ότι προϋπάρχει απόφαση της Κομισιόν, μπορεί την ΚΥΑ να την εκδώσει και η υπηρεσιακή κυβέρνηση. Εναπόκειται καθαρά στη βούληση των υπηρεσιακών υπουργών.
Το ζήτημα, όμως, είναι αν στην υποθετική περίπτωση που τελικά εκδοθεί η ΚΥΑ θα περιλαμβάνει και διορθωτική πρόβλεψη για τη φόρμουλα εφαρμογής, ώστε να αρθεί το «αγκάθι» με τις επιστροφές των επιδοτήσεων που δόθηκαν ήδη.
Η αγορά, πάντως, εμφανίζεται εξαιρετικά συγκρατημένη σε μια τέτοια θετική εξέλιξη. Το πιθανότερο, λέει, είναι να εκδοθεί η ΚΥΑ χωρίς να αλλάζει κάτι στη διαδικασία πιστοποίησης των ποσών, πράγμα που σημαίνει ότι το πρόβλημα θα διαιωνίζεται για καιρό ακόμη, με άγνωστη κατάληξη.
Αθηνά Καλαϊτζόγλου
