Σε λιγότερο από μια δεκαετία, το Bitcoin έχει καταφέρει να γίνει το ένατο πολυτιμότερο περιουσιακό στοιχείο στον κόσμο.
Η εκρηκτική άνοδος του κρυπτονομίσματος δημιούργησε εκατομμυριούχους, επαναπροσδιόρισε την έννοια του χρήματος και ξεκίνησε μια βιομηχανία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων, εμπνευσμένη από την επαναστατική αποκεντρωμένη τεχνολογία του. Αλλά έχει επίσης μερικές ανεπιθύμητες παρενέργειες. Η κυριότερη αφορά την καθαρή ποσότητα ενέργειας που απαιτεί για την “εξόρυξή” του.
Για να παραχθούν τα κρυπτονόμισματα απαιτείται ενέργεια ανάλογη εκείνης που καταναλώνει μια χώρα σαν την Αργεντινή. Ολο και περισσότεροι πλέον το κριτικάρουν για το ενεργειακό, και κατά συνέπεια περιβαλλοντικό του αποτύπωμα.
Οι επικριτές του Bitcoin θεωρούν το κρυπτονόμισμα βρώμικο, για τον απλούστατο λόγο ότι η διαδικασία δημιουργίας τους, το λεγόμενο mining (εξόρυξη) καταναλώνει τεράστια ποσότητα ενέργειας από τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
Έρευνα του Πανεπιστήμιου του Cambridge έδειξε ότι το δίκτυο Bitcoin χρησιμοποιεί περισσότερες από 121 terawatt-ώρες (TWh) ετησίως, ποσότητα που θα το κατέτασσε στους 30 κορυφαίους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως εάν ήταν χώρα.
Παρόμοια έρευνα είχε γίνει το 2018 από το επιστημονικό Ινστιτούτο Όακ Ρίντζ του Σινσινάτι, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature Sustainability”, η οποία έδειχνε ότι για να να παραχθεί ένα κρυπτονόμισμα αξίας ενός δολαρίου απαιτείται κατά μέσο όρο ενέργεια 17 μεγατζάουλ (17 εκατομμυρίων τζάουλ) για το bitcoin, επτά μεγατζάουλ για το Ethereum και επτά μεγατζάουλ για το Litecoin.
Από την άλλη, για να εξορυχθεί χαλκός αξίας ενός δολαρίου, το ενεργειακό κόστος είναι μόνο τέσσερα μεγατζάουλ, για τον χρυσό πέντε μεγατζάουλ, για την πλατίνα επτά μεγατζάουλ και για τις σπάνιες γαίες εννέα μεγατζάουλ, δηλαδή το ενεργειακό κόστος είναι ανάλογο ή μικρότερο σε σχέση με το αντίστοιχο των κρυπτονομισμάτων. Μόνο το αλουμίνιο είναι με διαφορά πολύ πιο ενεργοβόρο (122 μεγατζάουλ).
Οι ενεργειακές απαιτήσεις έχουν αυξηθεί μετά την εκτόξευση της τιμής του bitcoin τους τελευταίους μήνες. Τον περασμένο Μάρτιο η τιμή του ήταν στα 5.000 δολάρια ενώ σήμερα είναι σχεδόν 50.000 δολάρια.
Από τις πρώτες ημέρες δημιουργίας του bitcoin υπήρξαν ανησυχίες για τις ενεργειακές απαιτήσεις του κρυπτονομίσματος. Ο Χαλ Φίνει είχε κάνει ένα tweet για πιθανές μελλοντικές εκπομπές CO2 στις 27 Ιανουαρίου 2009 – μόλις δύο εβδομάδες μετά τη λήψη της πρώτης συναλλαγής bitcoin από τον δημιουργό του κρυπτονομίσματος Satoshi Nakamoto.
Η ενέργεια που κατανάλωνε το δίκτυο Bitcoin δεν είχε σοβαρή αύξηση μέχρι το 2017, ωστόσο μετά το ράλι τιμών η ενεργειακές του ανάγκες είναι τεράστιες.
“Η κατανάλωση ενέργειας του bitcoin έχει υπερδιπλασιαστεί από την αρχή του τελευταίου ράλι της τιμής του το 2017 και πρόκειται να μεγαλώσει κι άλλο επειδή η ενεργειακή ανεπάρκεια είναι ενσωματωμένη στο DNA του”, δήλωσε ο Τσάρλς Χοσκινσον, Διευθύνων Σύμβουλος της εταιρείας IOHK, στον Independent.
Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του Bitcoin επιδεινώνονται από το γεγονός ότι η πλειονότητα των “ορυχείων” βρίσκονται στην Κίνα, όπου τα δύο τρίτα της ενέργειας προέρχεται από εξόρυξεις άνθρακα.
Ως εκ τούτου, οι κυνηγοι Bitcoin στρέφονται προς τα εκεί που είναι η φθηνότερη ηλεκτρική ενέργεια, πράγμα που σημαίνει ότι το θεμελιώδες ζήτημα δεν είναι το Bitcoin αλλά η έλλειψη φθηνής παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας.
Ευτυχώς, υπάρχουν λύσεις, με κάποιες φιλικές προς το περιβάλλον εγκαταστάσεις εξόρυξης να λειτουργούν ήδη σε μαζική κλίμακα.
Στην Ισλανδία και τη Νορβηγία, όπου σχεδόν το 100% της παραγωγής ενέργειας είναι ανανεώσιμο, οι “ανθρακωρύχοι” κρυπτονομισμάτων (επεξεργάζονται συναλλαγές που χρησιμοποιούν την υπολογιστική ισχύ εξειδικευμένου hardware και κερδίζουν μια ανταμοιβή σε Bitcoins για την υπηρεσία αυτή) έχουν εγκατασταθεί ακόμη και σε μέρη όπως η Ισλανδία για να μειώσουν το κόστος της εξόρυξης του κρυπτονομίσματος, καθώς η γεωθερμική ενέργεια εκεί είναι άφθονη, ενώ ο κρύος αέρας της Αρκτικής επιταχύνει την ψύξη.
Οι επιστήμονες υπολόγισαν ότι η “εξορυκτική βιομηχανία” κρυπτονομισμάτων δημιούργησε τρία έως 15 εκατομμύρια τόνους εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μεταξύ Ιανουαρίου 2016-Ιουνίου 2018.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ερευνητών επιστημονικού Ινστιτούτου Όακ Ρίντζ του Σινσινάτι, το 2017 μόνο για την παραγωγή bitcoin καταναλώθηκε όση ενέργεια κατανάλωσε η Αγκόλα ή ο Παναμάς. Όλα μαζί τα κρυπτονομίσματα εκτιμάται ότι κατανάλωσαν πέρυσι τόση ηλεκτρική ενέργεια όση η Σλοβενία ή η Κούβα. Τέσσερα χρόνια αργότερα εκτιμάται ότι κατανάλωσαν ηλεκτρική ενέργεια όση η Αργεντινή.
