Του Θεοχάρη Κωνσταντινίδη*
Ως Μηχανικός – συνιδιοκτήτης τεχνικής εταιρείας στη Θεσσαλονίκη και επιπλέον ως σύμβουλος έργου, ενεργειακός επιθεωρητής και προμηθευτής/ κατασκευαστής εκατοντάδων έργων σε παλιότερα αλλά και στο τωρινό «Εξοικονομώ», σας αποστέλλω την παρακάτω επιστολή με σκοπό την ενημέρωση για συγκεκριμένα προβλήματα που υφίστανται στα προγράμματα «Εξοικονομώ». Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσουν οι υπεύθυνοι να επιληφθούν λύσεις πάνω σε αυτά.
1. Βρισκόμαστε εδώ και περίπου 1.5 χρόνο λόγω των διεθνών συνθηκών (covid, πόλεμος στην Ουκρανία κτλ.) σε μία πρωτοφανή ενεργειακή κρίση και σε ένα πληθωριστικό ράλι. Ο κόσμος που προστρέχει στα γραφεία μας (όπως και σε άλλους συναδέλφους-τεχνικές εταιρίες) αγωνιά και βιάζεται να αναβαθμίσει ενεργειακά το σπίτι του ενόψει του φετινού χειμώνα. Προφανώς τα προγράμματα «Εξοικονομώ» αποτελούν μέρος της αντιμετώπισης αυτών των ακραίων συνθηκών. Το υπουργείο ανταποκρινόμενο στο πρόβλημα, εν τέλει ενέκρινε στο τελευταίο πρόγραμμα το σύνολο των αιτούντων για το «Εξοικονομώ 2021»
Ενώ λοιπόν οι προθέσεις ήταν για την υλοποίηση ενός εξαιρετικού προγράμματος δυστυχώς, αυτή τη στιγμή υλοποιείται το πιο χρονοβόρο, γραφειοκρατικό και αναποτελεσματικό πρόγραμμα ανάμεσα σε όλα τα ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ του παρελθόντος . Είναι η πρώτη φορά που έχει περάσει ένας ολόκληρος χρόνος από την περίοδο των αιτήσεων (σσ. Οι αιτήσεις για το Εξοικονομω 2021 έγιναν τον Φεβρουάριο 2022) και μέχρι σήμερα βρισκόμενοι ήδη στο 2023, κανένα πανελλαδικά πρόγραμμα δεν έχει προχωρήσει σε φάση κατασκευής. Συνεπώς χάθηκε ο φετινός χειμώνας, καθώς θα μπορούσαν ήδη να έχουν αναβαθμιστεί ενεργειακά χιλιάδες επιπλέον κατοικίες και να μειώσουν κατακόρυφα την ζήτηση φυσικού αερίου και ρεύματος (ιδιαίτερα σημαντικό για το χειμώνα που διανύουμε). Οι συνθήκες της περιόδου είναι τέτοιες σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο που ερχόμαστε αντιμέτωποι με μεγάλη αγανάκτηση από την πλευρά του κόσμου.
2. Με βάση τον οδηγό προγράμματος του Εξοικονομώ 2021,τα περισσότερα προγράμματα έχουν προϋπολογιστεί οριακά σε κόστος με στόχο την επίτευξη καλύτερης βαθμολογίας, ώστε να πετύχουν την ένταξή τους στο πρόγραμμα (άσχετα με το αν τελικά δεν χρειαζόταν). Επιπρόσθετα, το Εξοικονομώ απευθύνεται κατά κόρον σε χαμηλά και μικρομεσαία εισοδήματα (με βάση τα κριτήρια του), συνεπώς κάθε κόστος εργασιών εκτός επιδότησης να είναι δυσβάσταχτο για τον ωφελούμενο. Με αυτά τα δεδομένα, συνδυαστικά με το γεγονός ότι από τις αιτήσεις μέχρι σήμερα έχει περάσει ένας ολόκληρος χρόνος άπρακτος, με έναν πληθωρισμό που καλπάζει, είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό ότι το συντριπτικό ποσοστό των προγραμμάτων ΔΕΝ θα υλοποιηθούν, καθώς είναι ήδη εκτός προϋπολογισμού.
Συνεπώς, η μόνη ρεαλιστική λύση για περιορισμό των απωλειών, είναι να επιδειχθεί έμπρακτη πολιτική βούληση επιτάχυνσης των διαδικασιών. Σε μια τέτοια πολιτική συγκυρία η επιτάχυνση αυτή θα πρέπει να είναι ΑΜΕΣΗ και ΔΡΑΣΤΙΚΗ. Τόσο όσον αφορά τις χρονοβόρες διαδικασίες και ελέγχους οι οποίες συνεχώς αυξάνονται, καθώς και τις εκταμιεύσεις προκαταβολών και τελικών καταβολών σε δεύτερο χρόνο.
Κλείνοντας πρέπει να αναφερθεί ότι τους τελευταίους μήνες παρατηρείται ξανά έντονη καθυστέρηση στην ολοκλήρωση ελέγχου (είτε μέσω επαναλαμβανόμενων ανούσιων παρατηρήσεων, είτε μέσω υπερβολικής χρονοτριβής) και στις εκταμιεύσεις των προγραμμάτων του «ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ – ΑΥΤΟΝΟΜΩ».
Ελπίζουμε να εισακουστούν τα ανωτέρω το συντομότερο, για να μην καταστεί το πολυδιαφημισμένο Εξοικονομώ 2021, ανεκτέλεστο σε ποσοστό άνω του 50% .
*Θεοχάρης Κωνσταντινίδης
M.Sc. Electrical & Commissioning Engineer
ENAUSYS – Energy & Automation
