Η πλειοψηφία των εταιρειών που υπόκεινται στη νέα οδηγία για την Αναφορά Εταιρικής Βιωσιμότητας (CSRD) που εγκρίθηκε το Νοέμβριο του 2022 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είναι έτοιμες να εφαρμόσουν στρατηγικές για την κυκλικότητα.
Ο κανονισμός εισάγει μια διττή ανάγκη, την ανάγκη αναφοράς τόσο για τους κινδύνους που παρουσιάζουν οι εταιρείες για την κοινωνία και το περιβάλλον, όσο και για τους κινδύνους που θέτουν τα ζητήματα βιωσιμότητας για την εταιρεία.
Για πρώτη φορά, ένα από τα βασικά υποχρεωτικά θέματα που πρέπει να αποκαλύπτουν οι εταιρείες θα σχετίζεται με τη χρήση των πόρων τους και την απόδοση τους σε όρους κυκλικής οικονομίας. Ωστόσο, σύμφωνα με το δείκτη αναφοράς Nature της World Benchmarking Alliance, λίγες εταιρείες είναι έτοιμες να αναλάβουν αυτή τη νέα υποχρέωση. Ενώ το 77% των ευρωπαϊκών εταιρειών θίγει το θέμα της κυκλικής οικονομίας στις εκθέσεις βιωσιμότητας, μόνο το 22% από αυτές περιλαμβάνει έναν ή περισσότερους από τους ποσοτικούς δείκτες που περιλαμβάνονται στο CSRD. Μάλιστα, καμία εταιρεία δεν καλύπτει όλα τα απαιτούμενα θέματα και δεν περιγράφει μια κυκλική εταιρική στρατηγική στην έκθεση βιωσιμότητας.
Στενεύουν τα χρονικά περιθώρια
Οι εταιρείες που επηρεάζονται από το CSRD θα πρέπει να αναφέρουν τις επιδόσεις τους στην κυκλική οικονομία το 2025, πράγμα που σημαίνει ότι το πρώτο έτος για το οποίο οι εταιρείες θα πρέπει να αποκαλύψουν τις επιδόσεις τους είναι το 2024. Αυτό απαιτεί να ξεκινήσουν προετοιμασίες το 2023 για να προσδιορίσουν τους σχετικούς κινδύνους αλλά και τις ευκαιρίες, να αναπτύξουν στρατηγικές, να προβλέψουν επιδόσεις και ξεκινήσουν τη συλλογή δεδομένων για την παρακολούθηση των επιδόσεων.
Τα χρονικά περιθώρια στενεύουν ακόμη περισσότερο εάν ληφθεί υπ’όψιν και η πολυπλοκότητα της υποβολής εκθέσεων σχετικά με τις επιδόσεις της κυκλικής οικονομίας. «Κοιτάζοντας τις εκατοντάδες εταιρείες που έχουμε αξιολογήσει μέχρι στιγμής στην Παγκόσμια Συμμαχία Συγκριτικής Αξιολόγησης, βλέπουμε ελάχιστη συναίνεση σχετικά με τις αναφορές που σχετίζονται με την κυκλική οικονομία», λέει ο Timothée Pasqualini, Επικεφαλής Έρευνας του Nature Benchmark. «Σε σχέση με άλλα θέματα, όπως οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, οι μεθοδολογίες, οι ορισμοί και οι στρατηγικές προσεγγίσεις για την κυκλικότητα διαφέρουν αρκετά από βιομηχανία σε βιομηχανία αλλά και σε συγκεκριμένους τομείς», προσθέτει.
«Ωστόσο, είναι ενθαρρυντικό να βλέπουμε τις κορυφαίες εταιρείες να σχεδιάζουν ένα νέο μοτίβο καθώς οι αρχές της κυκλικής οικονομίας ενσωματώνονται στις στρατηγικές τους». Ως μια σχετικά νέα και ολιστική έννοια, η κυκλική οικονομία γίνεται αντιληπτή ως ένα πιο περίπλοκο θέμα για πολλούς από τους ενδιαφερόμενους, περιπλέκοντας περαιτέρω την εφαρμογή της υποβολής εκθέσεων για την κυκλική οικονομία στις επιχειρήσεις.
Κάποιοι θα παλέψουν περισσότερο από άλλους
Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι Βρυξέλλες θέτουν ένα νέο πρότυπο συμπεριλαμβάνοντας απαιτήσεις γνωστοποίησης σχετικά με την κυκλική οικονομία στο CSRD, καθώς τόσο οι Ευρωπαίοι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής όσο και τα κεντρικά γραφεία των εταιρειών ηγούνται του πακέτου σε αυτό το θέμα.
Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν τεράστιες διαφορές μεταξύ των διαφορετικών βιομηχανιών στην ΕΕ. Για παράδειγμα, η φαρμακοβιομηχανία ή η βιομηχανία καουτσούκ είναι οι λιγότερο προετοιμασμένες για τα επερχόμενα πρότυπα αναφοράς, καθώς καμία από τις δύο κατηγορίες δεν περιλαμβάνει (ποσοτικούς) δείκτες για τις εισροές πόρων τους, ενώ η βιομηχανία συσκευασίας και οι προμηθευτές δομικών υλικών έχουν ήδη καλύτερες επιδόσεις με το 36% και το 30% αντίστοιχα να συμπεριλαμβάνουν τέτοιους δείκτες.
Οι χρονικές και πρακτικές προκλήσεις αναμένεται να απασχολήσουν έναν μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων καθώς όπως είναι γνωστό, η CSRD προβλέπει αύξηση του αριθμού των ευρωπαϊκών εταιρειών που θα πρέπει να προβαίνουν σε τέτοιες αναφορές από 11.000 σε 50.000 ενώ απαιτείται από τις επιχειρήσεις να καλύπτουν μεγαλύτερο αριθμό θεμάτων βιωσιμότητας στις ετήσιες εκθέσεις τους, που κυμαίνονται από το κλίμα έως τη βιοποικιλότητα και τα εργασιακά δικαιώματα.
Πένη Χαλάτση
