Η διάκριση των κυρώσεων των αυθαιρέτων • Εισαγωγικές νομικές παρατηρήσεις

Παναγιώτης Γαλάνης,
Δικηγόρος Περιβαλλοντικού – Πολεοδομικού Δικαίου, Διδάκτωρ Νομικής ΕΚΠΑ
Εμπειρογνώμων Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης
Μεταδιδάκτωρ Δικ. Περιβάλλοντος
panagiotisgln@gmail.com
www.pgalanislaw.gr

Στα αυθαίρετα επιβάλλονται τριών ειδών κυρώσεις: υλικές, διοικητικές, ποινικές.

1) Υλικές: εμπίπτει εδώ η κρίση περί κατεδαφιστέου αυθαιρέτου, μέτρο όμως με πολύ περιορισμένη πρακτικά εφαρμογή στο πέρας των χρόνων. Κατά τον Ν. 4495/2017, η κατεδάφιση αφορά μόνο τα αυθαίρετα, όχι τις πολεοδομικές παραβάσεις, εφόσον πρόκειται για αυθαίρετα μετά τις 28.7.2011 ή για προγενέστερα μη υπαχθέντα σε κάποιον νόμο και για αυθαίρετα μη δυνάμενα να υπαχθούν στον Ν. 4495/2017. Συντάσσεται πρωτόκολλο κατεδάφισης εντός 3 ημερών από τον εντοπισμό του αυθαιρέτου και εφόσον δεν προσκομισθούν εντός 10 ημερών στοιχεία νομιμότητας ή εντός 2 μηνών, άδεια νομιμοποίησης. Μπορεί επίσης να έχει ασκηθεί ένσταση και αφού εκδοθεί οριστική απόφαση της Επιτροπής Εξέτασης Προσφυγών Αυθαιρέτων ή παρέλθει άπρακτη η σχετική προθεσμία, εκδίδεται απόφαση κατεδάφισης. Το πρωτόκολλο κατεδάφισης πρέπει να είναι επαρκώς αιτιολογημένο και η Διοίκηση να έχει ερευνήσει αν τα κτίσματα ανεγέρθηκαν καθ’ υπέρβαση της οικοδομικής άδειας ή αν, αντιθέτως, η ανέγερσή τους ήταν επιτρεπτή βάσει της άδειας αυτής (ενώ μάλιστα έχει κριθεί ότι δεν αρκεί η διαπίστωση ότι ευρίσκονται εντός του οριοθετηθέντος αιγιαλού ή δασικού οικοσυστήματος).

2) Διοικητικές: εμπίπτουν εδώ τα πρόστιμα αυθαιρέτων, περί ανέγερσης (άπαξ επιβαλλόμενο) και διατήρησης (κατ’ έτος διατήρησης) του αυθαιρέτου. Ο υπολογισμός τους ακολουθεί τις ειδικές προβλέψεις του Ν. 4495/2017. Επίσης, αμιγώς διοικητικές κυρώσεις επιβάλλονται επί πολεοδομικών παραβάσεων που εκ των πραγμάτων δεν είναι σοβαρές.

- Advertisement -

3) Ποινικές: επιβάλλεται φυλάκιση και χρηματική ποινή σε ιδιοκτήτες, εργολάβους και εντολείς. Οι ποινές ποικίλλουν και ανάλογα με το αν τελέστηκε η αυθαιρεσία σε προστατευόμενη περιοχή.

4) Αστικές: επέρχεται νομική αδυναμία μεταβίβασης του αυθαιρέτου και (εκ)μίσθωσης αυτού.

Για περισσότερα, βλ. https://www.pgalanislaw.gr/blog/