Σύμφωνα με την παράγραφο “7.1 Έναρξη Υλοποίησης Έργου – Προκαταβολές” του οδηγού του προγράμματος “Εξοικονομώ 2021”, “μετά την απόφαση Υπαγωγής παρέχεται η δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί η προκαταβολή επιχορήγησης, με σκοπό την εμπρόθεσμη τμηματική ολοκλήρωση του έργου (βλ κεφ 6.2). Για την χρήση της προκαταβολής επιχορήγησης η οποία θα βρίσκεται δεσμευμένη στον τραπεζικό λογαριασμό εξυπηρέτησης του, ο ωφελούμενος θα πρέπει υποχρεωτικά να έχει διακινήσει πρώτα τα ίδια κεφάλαια ή/και την προβλεπόμενη προκαταβολή (70%) του δανείου. Σε περίπτωση κάλυψης της ιδιωτικής συμμετοχής με Ίδια Κεφάλαια, αυτά θα πρέπει να διακινηθούν υποχρεωτικά μέσω τραπεζικού συστήματος στους αναδόχους/προμηθευτές της επιλογής του Ωφελουμένου με δική του ευθύνη και μέριμνα και τα σχετικά αποδεικτικά πληρωμής να υποβληθούν για έλεγχο. Ο Ωφελούμενος είναι υπεύθυνος για το ύψος και την κατανομή της προκαταβολής.”
Μέχρι στιγμής, το ποσό της προκαταβολής επιχορήγησης δεν έχει κάνει την εμφάνισή του, έστω ως δεσμευμένο στους λογαριασμούς των ωφελούμενων, προβληματίζοντας ωφελούμενους και επαγγελματίες, ειδικά εκείνους που δε βρίσκονται σε αναμονή της διαδικασίας τραπεζικού δανεισμού αλλά προχωρούν με ίδια κεφάλαια.
Για το ανωτέρω ζήτημα κλήθηκε να απαντήσει η Διευθύντρια του Τομέα Ενέργειας της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ κα Ιωάννα Νίκου, κατά τη διάρκεια της τεχνικής ενημέρωσης που πραγματοποίησε ο ΠΣΥΠΕΝΕΠ το απόγευμα της Πέμπτης 15 Δεκεμβρίου.
Έτσι, σύμφωνα με τον κα Νίκου, αναμένεται να πραγματοποιηθεί η μεταφορά των κονδυλίων από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα προς τις τράπεζες εντός του Δεκεμβρίου, έτσι ώστε αμέσως μετά να εμφανιστούν ως δεσμευμένα στους λογαριασμούς των ωφελούμενων.
Συγκεκριμένα, σε σχετική ερώτηση, η κα Νίκου απάντησε ως εξής:
“Την προκαταβολή, προσπαθήσαμε να την έχουμε ήδη δώσει. Είναι κάποια πράγματα διαδικαστικά, με την πολλή γραφειοκρατία που έχουν τα προγράμματα όπως το ΕΣΠΑ και το Ταμείο Ανάκαμψης. Τους πόρους τους έχουμε, τους έχει η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα. Οι πόροι για το 70% του συνόλου των 87.000 αιτήσεων, έχουν μεταφερθεί σε λογαριασμούς της ΕΑΤ. Ελπίζουμε πως μέσα στο χρόνο θα καταφέρουμε να μεταφερθούν από την ΕΑΤ στις τράπεζες (το οποίο διαδικαστικά απαιτεί μία εβδομάδα) και στη συνέχεια να φτάσουν στους ωφελούμενους. Τουλάχιστον στις τράπεζες όμως θα προλάβουν να μεταφερθούν.”
Σε ερώτηση που τέθηκε αναφορικά με τις δυνατότητες αλλαγών προς επίλυση των προβλημάτων που έχουν προκύψει από τις αυξήσεις από τις τιμές των δομικών υλικών και τον ορατό κίνδυνο να μην υλοποιηθούν τελικά κάποιες αιτήσεις, η κα Νίκου συμφώνησε πως αυτό ισχύει και πρόσθεσε:
“Όντως ισχύει. Απλά δεν είναι εύκολο εκ των υστέρων σε ένα πρόγραμμα που έχουν ενταχθεί αιτήσεις να αντιμετωπίσουμε ένα τέτοιο θέμα. Δεν είναι εύκολο να αυξήσουμε τον επιλέξιμο προϋπολογισμό. Σίγουρα θα αστοχήσουν κάποια έργα και δε θα γίνουν. Αλλά είναι πάρα πολύ δύσκολο, σε ήδη υποβληθείσες αιτήσεις και σε ενταγμένα επί της ουσίας έργα και αρχικά επιλέξιμα που έχουν προχωρήσει έτσι, να πάμε σε αναθεώρηση τιμών ή σε αναθεώρηση στόχων – γιατί και εδώ έχουμε ενεργειακό στόχο 30%. Παρόλο που το ξέρουμε, δε νομίζω πως μπορούμε να κάνουμε κάτι.”
Τέλος, συμπληρωματικά και για το ίδιο θέμα, παρενέβη ο κ. Παπαδόπουλος, σύμβουλος του Υπουργού ΥΠΕΝ κ. Σκρέκα, σημειώνοντας:
“Επειδή όμως αναγνωρίζουμε την αύξηση των τιμών των υλικών που έχει έρθει αυτή την περίοδο, στο καινούργιο πρόγραμμα, στο “Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για νέους” έχουμε φροντίσει και έχουμε ανεβάσει τα ανώτατα όρια επιλέξιμων παρεμβάσεων κατά 10%.”
