Παρά το γεγονός ότι υπάρχει νομοθετικό κενό, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων προχωρά σε συνεργασία με την αμερικανική εφορία για τον έλεγχο των κρυπτονομισμάτων. Ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλής συμφώνησε με το IRS στην παροχή τεχνογνωσίας για τον καλύτερο έλεγχο των κρυπτονομισμάτων αλλά και για τη δημιουργία ενός κανονιστικού πλαισίου το οποίο προφανώς και θα αποτελέσει την πρόταση της φορολογικής αρχής για τη φορολόγηση τους. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει επίσημος τρόπος ελέγχου των πωλητών αλλά και των αγοραστών. Για παράδειγμα ένα κάποιος έκανε μία καταγγελία στην ΑΑΔΕ για πλουτισμό πολίτη μέσω κρυπτονομισμάτων τα οποία και δεν δηλώνει στην εφορία, οι ελεγκτές δεν έχουν κάποια εγκύκλιο στα χέρια τους προκειμένου να διενεργήσουν τον έλεγχο. Διασταλτικά θα μπορούσε να θεωρήσουν ότι πρόκειται για επενδυτικό προϊόν από το οποίο δημιουργήθηκε υπεραξία και θα μπορούσε να φορολογηθεί με συντελεστή 15% (επί της υπεραξίας).
Επί της ουσίας οι χρήστες των νομισμάτων κινούνται σε γκρίζα ζώνη. Και δεν είναι λίγοι αυτοί που ρωτούν λογιστές εάν πρέπει να αναγράψουν και πώς τα εμβάσματα σε ευρώ από τα διεθνή ανταλλακτήρια Bitcoin (Kraken, Bitstamp, Gemini κλπ), αλλά και πως θα τα δικαιολογήσουν αν τους ζητηθεί από την εφορία.
Μέχρι σήμερα το bitcoin αντιμετωπίζεται ως μέσο πληρωμής και όχι επενδυτικό προϊόν, οπότε και η αγοραπωλησία του δεν εμπίπτει σε ΦΠΑ (σύμφωνα με τη νομολογία του ευρωπαικού δικαστηρίου) , ούτε υπάρχει και σχετική πρόβλεψη ως προς τη φορολογία από πλευρά εισοδήματος.
Η σύσταση των λογιστών είναι να δηλωθεί η αξία κτήσης και μετά η αξία πώλησης στους κωδικούς 743 και 781. Στην περίπτωση που προκύψει υπεραξία την δηλώνουν στον κωδικό 865 του Ε1 πληρώνοντας φόρο 15%.
Σύμφωνα με την ΤτΕ, το εικονικό νόμισμα είναι ένα είδος μη ρυθμιζόμενου ψηφιακού χρήματος, το οποίο δεν εκδίδεται από κεντρική τράπεζα ούτε τελεί υπό την εγγύησή της και μπορεί να χρησιμοποιείται ως μέσο πληρωμής. Τα εικονικά νομίσματα έχουν προσλάβει διάφορες μορφές, ξεκινώντας ως νομίσματα που ο καταναλωτής χρησιμοποιεί – ενόσω είναι συνδεδεμένος στο διαδίκτυο (online) – σε ηλεκτρονικά παιχνιδια και σε κοινωνικά δίκτυα, εξελίσσονται δε σε μέσα πληρωμής, τα οποία γίνονται αποδεκτά σε περιβάλλοντα εκτός διαδικτύου (offline) ή στην “πραγματική ζωή”. Σήμερα αυξάνονται διαρκώς οι δυνατότητες χρήσης εικονικών νομισμάτων ως μέσων πληρωμής για την απόκτηση αγαθών ή υπηρεσιών από εμπόρους λιανικής, εστιατόρια ή χώρους ψυχαγωγίας. Συχνά οι συναλλαγές αυτές δεν συνεπάγονται καμία αμοιβή ή επιβάρυνση και διενεργούνται χωρίς την ανάμειξη τράπεζας.
Εικονικά νομίσματα μπορείτε να αγοράσετε απευθείας από κάποιον που τα κατέχει ή μέσω πλατφόρμας ανταλλαγής. Συνήθως οι πλατφόρμες αυτές δεν υπόκεινται σε ρύθμιση. Ορισμένες πλατφόρμες ανταλλαγής έπαυσαν να λειτουργούν ή κατέρρευσαν – σε μερικές περιπτώσεις λόγω παραβίασής τους από τρίτους.
Οι συναλλαγές σε εικονικά νομίσματα είναι δημόσιες, αλλά οι κάτοχοι των νομισμάτων και οι αποδέκτες των συναλλαγών δεν είναι. Οι συναλλαγές είναι σε μεγάλο βαθμό μη ανιχνεύσιμες και παρέχουν στους καταναλωτές εικονικών νομισμάτων υψηλό βαθμό ανωνυμίας. Επομένως, το δίκτυο εικονικού νομίσματος είναι πιθανό να χρησιμοποιείται για συναλλαγές, οι οποίες συνδέονται με εγκληματικές δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες. Η κατάχρηση αυτή μπορεί να σας επηρεάσει, καθώς υπηρεσίες επιβολής του νόμου μπορεί να αποφασίσουν να κλείσουν πλατφόρμες ανταλλαγής και να εμποδίσουν την πρόσβαση στα κεφάλαια ή τη χρήση των κεφαλαίων που ενδέχεται να τηρούν οι πλατφόρμες για τους καταναλωτές.
Του Προκόπη Χατζηνικολάου
