Πάνω από 80.000 νέοι δικαιούχοι εντάχθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες στο πρόγραμμα “ανακυκλώνω – αλλάζω συσκευή” που οσονούπω ενισχύεται με άλλα 140 εκατ. ευρώ δίνοντας την ευκαιρία σε άλλους 140.000 επιλαχόντες να αποσύρουν ενεργοβόρες ηλεκτρικές συσκευές (ψυγεία, καταψύκτες και κλιματιστικά) αντικαθιστώντας τες με πιο αποδοτικές ενεργειακά και πιο φιλικές στο περιβάλλον.
Με βάση τις εκτιμήσεις, η β’ φάση θα τρέξει από την επόμενη εβδομάδα αφού κλείσει ο πρώτος κύκλος, μετά και την ένταξη των νέων δικαιούχων. Συνολικά οι ωφελούμενοι της α’ φάσης ξεπερνούν τις 230.000 (από τους 151.410 που εντάχθηκαν αρχικά στο πρόγραμμα).
Αυτό οφείλεται στο πλεόνασμα που δημιουργήθηκε, από το οποίο και εκδόθηκαν επιταγές για άλλους 80-81 χιλιάδες επιλέξιμους στο πρόγραμμα. Υπενθυμίζεται ότι αρχές Νοεμβρίου είχαν ανοίξει voucher για περίπου 20.000 επιλαχόντες και εν συνεχεία εντάχθηκαν επιπλέον 61.429 ωφελούμενοι, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας.
Οι απαιτούμενοι πόροι για τα voucher των επιπλέον δικαιούχων προέρχονται από τον αρχικό προϋπολογισμό του προγράμματος, ύψους περίπου 150 εκατ. ευρώ. Το πλεόνασμα που δημιουργείται ανάλογα με το ποσό των επιταγών που εξαργυρώνονται τελικά (σ.σ. κάποιοι έκαναν μικρότερης αξίας αγορές) για την απόκτηση συσκευών στα καταστήματα οδηγεί στην έκδοση νέων επιταγών. Κάθε δικαιούχος επιδοτείται με 135 – 710 ευρώ, για μία έως τρεις συσκευές (μέχρι 2 κλιματιστικά, 1 ψυγείο και 1 καταψύκτη) αλλά πολλοί δεν εξαντλούν το ποσό που τους αναλογεί οπότε το υπόλοιπο πιστώνεται εκ νέου στο πρόγραμμα. Έτσι όταν δημιουργείται ένα ικανό απόθεμα ειδοποιούνται νέοι δικαιούχοι. Όταν θα πιστωθούν τα 140 εκατ. ευρώ, οι πόροι της β’ φάσης, που αντιστοιχούν σε άλλους 140.000 δικαιούχους (δηλαδή 370.000 ωφελούμενους συνολικά), η διαδικασία θα τρέξει για 90 ημέρες, σύμφωνα με τον οδηγό του προγράμματος. Οπότε πριν το Πάσχα θα έχουμε την συνολική εικόνα για το αποτύπωμα της δράσης στην αγορά.
Ο τζίρος στην αγορά
Η δράση πάντως εκτιμάται ότι θα μοχλεύσει τουλάχιστον 700 εκατ. ευρώ στην αγορά ηλεκτρικών ειδών, με βάση συντηρητικούς υπολογισμούς, χωρίς να υπολογίζεται ο τζίρος που γίνεται σε συνδεδεμένες υπηρεσίες όπως στο δίκτυο των εγκαταστατών, των μεταφορών, των εργοστασίων ανακύκλωσης, που πολλαπλασιάζουν το αποτύπωμα 2 και 3 φορές. Επίσης, θα πρέπει να συνεκτιμηθεί ότι καθώς πιστώνονται νέοι πόροι στο πρόγραμμα εισέρχονται δικαιούχοι από υψηλότερες εισοδηματικές κλίμακες και άρα μεγαλύτερη αγοραστική δυνατότητα.
Οι αγορά, η απόσυρση και η ανακύκλωση
Μέχρι χθες το απόγευμα είχαν γίνει διαδικασίες ανακύκλωσης για πάνω από 254.100 συσκευές. Είχαν παραδοθεί από έμπορο σε φορέα ανακύκλωσης περίπου 4.800 και είχαν παραδοθεί από ιδιώτες σε εμπόρους άλλες 21.000. Πρόκειται για συσκευές 30-40 ετών κατά μέσο όρο, που αγοράστηκαν τη δεκαετία του 1980 και 1990 και καταλήγουν σε εργοστάσια ανακύκλωσης στην Ελλάδα. Με τις νέες συσκευές υπολογίζεται ότι θα εξοικονομήσουμε πάνω από 800 MWh σε ετήσια βάση, αποτύπωμα που διευρύνεται με την ενίσχυση του προγράμματος με νέους πόρους.
Μέχρι χθες το απόγευμα ήταν διαθέσιμες πάνω από 142.200 επιταγές κι είχαν δεσμευθεί ή εξαργυρωθεί από έμπορο σχεδόν 212.500, δηλαδή το σύνολο επιταγών που εκδόθηκαν είναι άνω των 354.700 επιταγών. Από τις συσκευές που πουλήθηκαν το μεγαλύτερο μερίδιο έχουν τα κλιματιστικά, με πάνω από 97.000. Ακολουθούν τα ψυγεία, περίπου 95.000 και τέλος οι καταψύκτες με πάνω από 20.000 συσκευές να έχουν πουληθεί μέχρι χθες.
Μετά από μικρή καθυστέρηση, όλα δείχνουν ότι οι τεχνικές προϋποθέσεις, συμπεριλαμβανομένης της αίτησης κατανομής, έχουν τακτοποιηθεί και γίνονται προσπάθειες για να ενεργοποιηθεί άμεσα η β’ φάση του προγράμματος (που εγκαινιάστηκε τον Αύγουστο, ένα μήνα μετά την ενεργοποίηση της πλατφόρμας).
Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε τυπικά 1η Δεκεμβρίου, με τη λήξη της μεταβατικής περιόδου ενός μήνα, για τυχόν αλλαγές/επιστροφές προϊόντων και αγορά νέων. Πρόκειται για το πρώτο πρόγραμμα που τρέχει αποκλειστικά ψηφιακά, με την εξέλιξη σε όλες τις πτυχές της δράσης να καταγράφεται στην πλατφόρμα. Αυτό, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, σημαίνει ταχύτερες διαδικασίες και ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο αλλά απαιτεί εξοικείωση από τους εμπλεκόμενους και τους χρήστες του προγράμματος.
Σοφία Εμμανουήλ
