Το πρώτο πακέτο με έργα και μεταρρυθμίσεις συνολικού προϋπολογισμού 2,1 δισ. ευρώ, που θα χρηματοδοτηθούν από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μπαίνει σε φάση υλοποίησης τις επόμενες μέρες.
Μετά την ψήφιση από τη Βουλή της διάταξης με την οποία προβλέπονταν ότι τα έργα του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας θα χρηματοδοτηθούν αρχικά από τα 750 εκατ. ευρώ του εθνικού σκέλους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, ο δρόμος είναι ανοιχτός και η υλοποίηση του ελληνικού προγράμματος ξεκινά πριν πάρει την τελική έγκριση για το ελληνικό πρόγραμμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Για τα έργα αυτά, μόλις εγκριθεί από τις Βρυξέλλες το εθνικό πρόγραμμα ανάκαμψης και ανθεκτικότητας, ως τα τέλη Απριλίου ή το αργότερο στις αρχές Μαΐου, θα γίνει η μετάβαση, δηλαδή θα ενταχθούν αυτόματα στο πρόγραμμα ανάκαμψης και θα ολοκληρωθούν με 100% κοινοτική χρηματοδότηση. Έτσι, η Ελλάδα θα ανακτήσει πλήρως τα χρήματα του εθνικού ΠΔΕ που θα έχει μέχρι τότε δαπανήσει.
Η Ελλάδα παίρνει το ρίσκο να ξεκινήσει το πρώτο πακέτο έργων με εθνικούς πόρους, για να μη χαθεί χρόνος και – μεσοπρόθεσμα – χρήμα. Ωστόσο η απόφαση αυτή έχει πίσω της έναν πολύ προσεκτικό σχεδιασμό και προετοιμασία. Από τον Ιούλιο του 2020, λίγο μετά την έγκριση του Ευρωπαϊκού Ταμείου, η ελληνική ομάδα έχει κάνει περίπου 50 επαφές με την ΕΕ συζητώντας το πακέτο των 200 έργων και των 60 μεταρρυθμίσεων που είχε προτείνει στο προσχέδιο που είχε στείλει στις Βρυξέλλες στα μέσα Οκτωβρίου. Παράλληλα, είχε τον χρόνο να “φιλτράρει” και τα έργα που είναι συμβατά με τις κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές, για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση και θα έβαζε άμεσα σε φάση υλοποίησης. Ακόμη και ο προϋπολογισμός των έργων που θα ξεκινήσουν δεν είναι τυχαίος. Ταυτίζεται με το ύψος της προκαταβολής του 13% που θα πάρουν όλα τα κράτη μέλη μόλις εγκριθούν όλα τα εθνικά προγράμματα, και μεταφράζεται σε 2,1 δισ. ευρώ.
Ανάμεσα στα έργα που ξεκινούν άμεσα και συνάδουν με την ψηφιακή μετάβαση είναι η δημιουργία των δικτύων 5η γενιάς (5G), δράσεις για την ψηφιοποίηση της υγείας, της παιδείας, και της δικαιοσύνης και η περαιτέρω ψηφιοποίηση της ΑΑΔΕ, με δράσεις όπως η διασύνδεση ταμειακών και POS, που θα βοηθήσουν στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Ξεκινούν επίσης και μεγάλα “πράσινα” έργα, όπως η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων (ο επόμενος κύκλος του “Εξοικονομώ”), η ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης και των νησιών του Αιγαίου με τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της ενδοχώρας και οι αναδασώσεις 500.000 στρεμμάτων σε όλη τη χώρα. Μαζί προωθείται και η δημιουργία των τοπικών χωροταξικών σχεδίων σε όλη τη χώρα.
Στο σκέλος του προγράμματος που αφορά την κατάρτιση, την απασχόληση και κοινωνική συνοχή, προωθούνται έργα όπως ειδικά προγράμματα κατάρτισης με στόχο την κατάργηση των διακρίσεων, νέα προγράμματα κατάρτισης με πρόβλεψη για μέτρηση κόστους-οφέλους στην απασχόληση και την κατάρτιση και τις παρεχόμενες υπηρεσίες των ΚΕΚ.
Το πακέτο συμπληρώνουν έργα για έξυπνες μεταφορές, ειδικές ενισχύσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων για έρευνα ανάπτυξη και αναβάθμιση της ψηφιακής υποδομής τους.
Ως τις 20 Φεβρουαρίου το τελικό σχέδιο
Στο μεταξύ, η οριστικοποίηση της τελικής πρότασης για τα έργα και τις μεταρρυθμίσεις που θα υλοποιηθούν με χρήματα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης ετοιμάζεται πυρετωδώς από το ΥΠΟΙΚ και αναμένεται να είναι από τα πρώτα που θα λάβει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέχρι και τις 20 του μήνα. Λίγες μέρες νωρίτερα, αναμένεται να έχει ενεργοποιηθεί και ο κανονισμός λειτουργίας και διοίκησης του ίδιου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού, όπως συμφωνήθηκε στο τέλος του περασμένου Δεκεμβρίου, μεταξύ του Ευρωκοινοβουλίου, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Θα ακολουθήσει μια νέα δίμηνη διαβούλευση με τις Ευρωπαϊκές Αρχές και στο τέλος Απριλίου ή το αργότερο στις αρχές Μαΐου, το ελληνικό σχέδιο θα πάρει την τελική έγκριση από τα ευρωπαϊκά όργανα. Στη συνέχεια θα πρέπει να εγκριθεί και από την ελληνική Βουλή για να μπει στη φάση αναμονής της είσπραξης κατ’ αρχήν της προκαταβολής των 2,1 δισ. ευρώ και ακολούθως άλλων 3,4 δισ. ευρώ ως το τέλος του χρόνου.
Του Τάσου Δασόπουλου
