Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν επιστρατεύσει μέχρι σήμερα 280 δισ. ευρώ σε πακέτα στήριξης για να σβήσουν μέρος της φωτιάς της ενεργειακής κρίσης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Η πορεία των τιμών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας, η απουσία συντονισμένης αντίδρασης από την πλευρά της Ε.Ε και η αδυναμία προβλέψεων για την εξέλιξη της ενεργειακής κρίσης καθώς οι παράγοντες που την τροφοδοτούν σχετίζονται με έναν υβριδικό πόλεμο και γεωπολιτικά «παιχνίδια» συνηγορούν στην τάση περαιτέρω διεύρυνσης των μέτρων στήριξης ώστε να περιοριστούν στο μέτρο του δυνατού οι οικονομικές επιπτώσεις και οι κοινωνικές αντιδράσεις.
Μοιραία, οι προϋπολογισμοί σε όλη την Ευρώπη τελούν υπό διαρκή αναθεώρηση και η συζήτηση για τις αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας δεν μπορεί παρά να αναβληθεί τουλάχιστον έως την άνοιξη του 2023 με την ελπίδα πως τότε θα έχει «καθαρίσει» το τοπίο.
Τα στοιχεία του Ινστιτούτου Bruegel τα οποία δημοσίευσε το Bloomberg δείχνουν πακέτα στήριξης 280 δισ. ευρώ στους κόλπους της Ε.Ε με την Ελλάδα να έχει τη μερίδα του λέοντος ως ποσοστό του ΑΕΠ. 3,7% του ΑΕΠ ή 6,8 δισ. ευρώ ( και το κοντέρ συνεχίζει να γράφει) με την Ιταλία στο 2,8% ( 49,5 δισ. ευρώ) και τη Γερμανία στο 1,7% του ΑΕΠ (60 δισ. ευρώ).
Νοικοκυριά και επιχειρήσεις ζητούν από τις κυβερνήσεις ανά την Ευρώπη και τον κόσμο να κάνουν περισσότερα, καθώς οι τιμές στο φυσικό αέριο και την ηλεκτρική ενέργεια σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Πριν λίγους μήνες θα ήταν αδιανόητο ότι το φυσικό αέριο θα κάνει συμβόλαια στα 323 ευρώ (συνέβη χθες) και η τιμή χονδρικής της ηλεκτρικής ενέργειας θα ξεπερνά τα 700 ευρω ανά μεγαβατώρα (συνέβη επίσης χθες με τις σημερινές τιμές).
Αναλυτές εκτιμούν ότι αυτές οι τιμές στην ενέργεια έχουν έρθει για να μείνουν όσο η Μόσχα συνεχίζει να υποβάλλει την Ευρώπη στο μαρτύριο της σταγόνας με τη ροή φυσικού αερίου ενώ ακόμα και να τελειώσει ο πόλεμος (πιθανό να συνεχιστεί και το 2023 σύμφωνα με τη γερμανίδα υπουργό Εξωτερικών) μέχρι να υποκατασταθεί πλήρως η ρωσική ενέργεια στη γηραιά ήπειρο, οι τιμές δεν θα επιστρέψουν στα προ κρίσης επίπεδα. Εκτός και εάν, η Ε.Ε αποφασίσει να λάβει δραστικά μέτρα από κοινού (ενιαίες προμήθειες, πλαφόν, αλλαγή στον τρόπο τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας), τις οποίες μήνες τώρα αποφεύγει.
Σε αυτό το σκηνικό οι κυβερνήσεις θα συνεχίζουν να εξαντλούν τα όποια δημοσιονομικά περιθώρια, ο πληθωρισμός θα συνεχίσει να αυξάνεται (διψήφιος προβλέπεται σύντομα στη Γερμανία για πρώτη φορά μετά από 70 χρόνια), η ΕΚΤ θα γίνει πιο επιθετική στην αύξηση των επιτοκίων και η ύφεση θα χτυπήσει την πόρτα της ευρωζώνης (η UBS εκτιμά πως η ύφεση είναι ήδη γεγονός στην ευρωζώνη).
Το καλό νέο, σε αυτό το περιβάλλον είναι πως η ελληνική οικονομία όχι μόνο δεν απειλείται με ύφεση φέτος αλλά έχει βάλει ρότα με οδηγό τον τουρισμό για επέκταση που μπορεί να προσεγγίσει ακόμα και το 5%.
Η εξέλιξη αυτή σε συνδυασμό με την αυξημένη φορολογική συμμόρφωση των πολιτών και τον πληθωρισμό που βάζει το χεράκι του στην αύξηση των εσόδων από ΦΠΑ, οδηγεί σε υπερβάσεις τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού (4,8 δισ. ευρώ στο επτάμηνο τα καθαρά, μέρος των οποίων οφείλεται και σε αλλαγές στις δόσεις εξόφλησης φόρων), δίνοντας τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να εξαγγέλλει επιστροφή του πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου στην κοινωνία.
Αρμόδιες πηγές αναφέρουν πως για φέτος ακόμα και μετά τις παροχές που αναμένεται να ανακοινώσει ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ και μετά τις τεράστιες επιδοτήσεις για το ρεύμα, ο στόχος για πρωτογενές έλλειμμα 2% του ΑΕΠ δεν κινδυνεύει.
Για το 2023, η κατάρτιση του προϋπολογισμού με πρωτογενές πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ θα αποτελέσει μεγάλη πρόκληση.
