Σε κλίμα διχασμού και με την προσδοκία να προκύψει μια εφαρμόσιμη συμβιβαστική λύση συνεδριάζει σήμερα το Συμβούλιο των υπουργών Ενέργειας με θέμα τη μείωση κατανάλωσης του φυσικού αερίου από τα ευρωπαϊκά κράτη. Εν μέσω της ενεργειακής κρίσης και της αβεβαιότητας για τις ροές της Ρωσίας προς την ΕΕ, η Κομισιόν πρότεινε την προηγούμενη εβδομάδα τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15%, ώστε να περιοριστούν οι αρνητικές συνέπειες για την ευρωπαϊκή οικονομία στο πιθανό ενδεχόμενο ξαφνικής διακοπής της ροής από τη Ρωσία.
Ωστόσο πολλές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα διαφωνούν με την οριζόντια μείωση του 15% που προτείνει για όλα τα κράτη μέλη η Κομισιόν, ενώ πολλά κράτη του αντιτίθενται και στην πρόθεση της Επιτροπής να έχει η ίδια τη δυνατότητα να μετατρέπει από εθελοντική σε δεσμευτική την μείωση της κατανάλωσης, σε περίπτωση ακραίων καταστάσεων.
Συγκεκριμένα, κάποιες χώρες επιμένουν η μείωση να παραμείνει εθελοντική και να λαμβάνει υπόψη το βαθμό εξάρτησης κάθε χώρας από το ρωσικό φυσικό αέριο.
Χώρες όπως η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία έχουν εκφράσει ανοιχτά την αντίθεσή τους στο σχέδιο της Κομισιόν ενώ σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, τις οποίες επικαλείται το Reuters, επιφυλάξεις στο να δοθεί το δικαίωμα στην Κομισιόν να ζητά μειώσεις στην κατανάλωση αερίου εξέφρασαν επίσης η Δανία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Μάλτα, η Ολλανδία και η Πολωνία.
Η Τσεχία, η οποία έχει στο τρέχον εξάμηνο την προεδρία της ΕΕ, πρότεινε την Παρασκευή η όποια πρόταση κάνει η Κομισιόν για υποχρεωτική μείωση της χρήσης αερίου να χρειάζεται την έγκριση των κυβερνήσεων.
Η θέση της Ελλάδας
Η διαφωνία της Ελλάδας και των άλλων χωρών του Νότου έγκειται στο γεγονός ότι θα επωμίζονταν οι οικονομίες τους ένα μεγάλο βάρος για να προστατευθούν ενεργοβόρες βιομηχανίες της Γερμανίας και άλλων χωρών, οι οποίες θα είχαν τα μεγαλύτερα προβλήματα εφοδιασμού.
«Η κυβέρνηση δεν συμφωνεί επί της αρχής με την πρόταση της Κομισιόν για μείωση 15% της κατανάλωσης του φυσικού αερίου». Αυτό έκανε πρόσφατα γνωστό ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, υπενθυμίζοντας ότι «έχουμε καταθέσει προτάσεις και όσον αφορά τις τιμές και όσον αφορά την προμήθεια και επιμένουμε σε αυτές γιατί συνεχίζουμε να υποστηρίζουμε ότι η κατεύθυνση αυτή μπορεί να δώσει λύσεις».
Μάλιστα, όπως εξήγησε, για την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για περιορισμό της ζήτησης φυσικού αερίου κατά 15% εξήγησε ότι η κυβέρνηση είπε όχι για δύο βασικούς λόγους. «Πρώτα απ’ όλα, διότι εμείς το φυσικό αέριο που εισάγουμε και αξιοποιούμε, το μεγάλο του ποσοστό, το 70%, πηγαίνει για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος. Άρα, είναι μια ανελαστική διάσταση. Δεύτερον, είπαμε όχι, διότι θεωρούμε ότι μια τέτοιου είδους κίνηση, δεν θα βοηθήσει κανέναν στην Ευρώπη να αντιμετωπίσει τους κινδύνους από τα ενδεχόμενα προβλήματα που θα προκύψουν στον εφοδιασμό φυσικού αερίου και πολύ περισσότερα προβλήματα θα μετατοπίσει σε χώρες από αυτά που υποτίθεται ότι θα έλυνε. Στον αντίποδα αυτής της συζήτησης ο Έλληνας πρωθυπουργός, αλλά και άλλοι ηγέτες του ευρωπαϊκού Νότου, έχουν πρωταγωνιστήσει στην κατάθεση προτάσεων που θεωρούμε και εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε ότι θα έδιναν πιο ουσιαστική λύση και σε ό,τι αφορά στις τιμές φυσικού αερίου και σε ό,τι αφορά στην απεξάρτηση της τιμής του ρεύματος από το φυσικό αέριο και σε ό,τι αφορά στις ενιαίες προμήθειες από εναλλακτικές, πηγές LNG, της κοινής προσπάθειας για αποθήκευση ενέργειας, της επιτάχυνσης των ηλεκτρικών διασυνδέσεων» ανέφερε.
Τι προτείνει το εναλλακτικό κείμενο
Οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιδιώκουν να αμβλύνουν το σχέδιο του μπλοκ να απαιτήσουν από αυτές να χρησιμοποιούν λιγότερο φυσικό αέριο καθώς η Ευρώπη προετοιμάζεται για έναν χειμώνα αβέβαιων προμηθειών από τον κύριο προμηθευτή φυσικού αερίου τη Ρωσία.
Σύμφωνα με πληροφορίες, διπλωμάτες από χώρες της ΕΕ συζητούσαν μια αναθεωρημένη πρόταση τη Δευτέρα, προτού οι υπουργοί ενέργειας τους επιχειρήσουν να καταλήξουν σε συμφωνία την Τρίτη.
Σχετική πρόταση που επικαλείται το Reuters, θα διατηρήσει τον εθελοντικό στόχο για όλες τις χώρες να περιορίσουν τη χρήση φυσικού αερίου, αλλά θα προσφέρει μια σειρά εξαιρέσεων από τον δεσμευτικό στόχο – πράγμα που σημαίνει ότι οι χώρες θα αντιμετωπίσουν διαφορετικούς υποχρεωτικούς στόχους.
«Όλοι πρέπει να συνεισφέρουν στο μέτρο του δυνατού», είπε ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ, προσθέτοντας ότι η τελευταία πρόταση θα πρέπει να καλύψει το χάσμα ζήτησης φυσικού αερίου των 45 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων που οι φορείς εκμετάλλευσης δικτύων φυσικού αερίου της Ευρώπης είπαν ότι μια ρωσική διακοπή θα προκαλούσε αυτόν τον χειμώνα. .
Πριν εισβάλει στην Ουκρανία, η Ρωσία προμήθευε το 40% του φυσικού αερίου της ΕΕ, ή περίπου 155 bcm ετησίως.
Άλλοι διπλωμάτες εξέφρασαν ανησυχίες ότι η πρόταση θα αποτύχει. Οι χώρες της ΕΕ έχουν περιορίσει μέχρι στιγμής τη συνδυασμένη χρήση φυσικού αερίου κατά μόλις 5%.
Πένη Χαλάτση
