Η γεωπολιτική αστάθεια και οι κατακόρυφες αυξήσεις στην τιμή του φυσικού αερίου, συνεπεία της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ανάγουν σήμερα την ενεργειακή θωράκιση όχι μόνο σε παράγοντα οικονομικής ευημερίας, αλλά σε ζήτημα ζωτικής σημασίας για την εθνική ασφάλεια των κρατών. Η σταδιακή απεξάρτηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από στερεά και υγρά ορυκτά καύσιμα, τα οποία καθιστούν την ενεργειακή επάρκεια της χώρας ευάλωτη σε διεθνείς αναταράξεις, απαιτεί την ακόμα μεγαλύτερη επιτάχυνση της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα, ώστε η χώρα να καταστεί ενεργειακά αυτάρκης.
Η ανάπτυξη των ΑΠΕ πέραν της ενεργειακής ασφάλειας υπηρετεί και τη βασική σταθερά της ενεργειακής πολιτικής σε διεθνές, ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο υπέρ της μετάβασης σε μία οικονομία κλιματικής ουδετερότητας (net-zero). Με τον όρο αυτό περιγράφεται μια κατάσταση μηδενικών κατ’ ουσίαν εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, δηλαδή η ισορροπία ανάμεσα στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και στην απορρόφηση άνθρακα σε συλλέκτες διοξειδίου. Αυτό επιτυγχάνεται συνδυαστικά τόσο με τη μείωση των ανθρωπογενών ατμοσφαιρικών ρύπων όσο και με τη φυσική απορρόφησή τους, κυρίως από τα δάση και τους ωκεανούς του πλανήτη.
Στο πλαίσιο αυτό, το νέο ενεργειακό νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που κατατέθηκε προς ψήφιση, επιδιώκει μια συνολική αναμόρφωση του πλαισίου αδειοδότησης των έργων ΑΠΕ, της παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και την ανάπτυξη πιλοτικών θαλάσσιων πλωτών φωτοβολταϊκών σταθμών. Πρόκειται για ένα πλέγμα διατάξεων που καθιερώνουν ένα σύγχρονο και ευέλικτο νομοθετικό πλαίσιο, κατάλληλο να διασφαλίσει την ταχεία αδειοδότηση των σχετικών έργων, εγγυώμενο ταυτόχρονα τον σεβασμό του φυσικού περιβάλλοντος.
Πρακτικά, με το νέο αδειοδοτικό πλαίσιο έργων ΑΠΕ επιδιώκεται η δραστική μείωση του χρόνου ολοκλήρωσης της αδειοδότησης μιας επένδυσης από τα 5 χρόνια που είναι σήμερα στους 14 μήνες. Η επιτάχυνση αυτή επιτυγχάνεται με τη μείωση των σταδίων αδειοδότησης, τον περιορισμό των απαιτούμενων δικαιολογητικών στο μισό σε σχέση με σήμερα και τη δυνατότητα ψηφιακής ολοκλήρωσης της όλης διαδικασίας μέσω του ενιαίου Πληροφοριακού Συστήματος Αδειοδότησης Εργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Περαιτέρω, το νομοσχέδιο προβλέπει την απαλλαγή από την υποχρέωση τροποποίησης των αδειών σε κάθε αλλαγή του σχεδιασμού του έργου και την αντικαθιστά, σε περιπτώσεις ελάσσονος σημασίας μεταβολών, με απλή ενημέρωση του φακέλου.
Το νέο νομοσχέδιο εισάγει για πρώτη φορά ρυθμίσεις σχετικά με την αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας, την οποία αναγνωρίζει ως διακριτή ενεργειακή δραστηριότητα, ενσωματώνοντας τις προβλέψεις της οικείας οδηγίας 2019/944/Ε.Ε. Μέσω της ορθολογικής οργάνωσης του πλαισίου αυτού επιδιώκεται η ενίσχυση των σχετικών έργων, τα οποία θα συμβάλουν καθοριστικά στην οικονομική βιωσιμότητα των σταθμών αποθήκευσης και στην επίτευξη των στόχων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).
Η Ελλάδα σημειώνει τα τελευταία χρόνια σταθερή άνοδο στην ελκυστικότητα ως τόπος υποδοχής επενδύσεων σε ΑΠΕ, αποτέλεσμα της προσήλωσής της στις πολιτικές αύξησης της διείσδυσης περισσότερων έργων ΑΠΕ στο σύστημα και στο δίκτυο της χώρας. Ο εκσυγχρονισμός του ρυθμιστικού και αδειοδοτικού πλαισίου των έργων είναι βέβαιο ότι θα αποτελέσει καταλύτη υλοποίησης έργων μεγάλης αξίας, τη στιγμή μάλιστα που πλήθος χρηματοδοτικών ενισχύσεων κατευθύνεται σε έργα πράσινης μετάβασης. Η ενεργειακή αυτή μετάβαση, βασιζόμενη σε ανταγωνιστικά γεωγραφικά πλεονεκτήματα της χώρας, αναβαθμίζει σταδιακά τον στρατηγικό ρόλο της Ελλάδας και δημιουργεί ένα περιβάλλον βιώσιμης ανάπτυξης και αύξησης της απασχόλησης.
Χρήστος Ταραντίλης,
είναι βουλευτής Επικρατείας Ν.Δ., πρόεδρος Επιτροπής Ερευναςκαι Τεχνολογίας της Βουλής, καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
