Το πρόγραμμα Urban Age του LSE συγκρίνει την ελληνική μεγαλούπολη με άλλες μητροπόλεις εντός και εκτός Ευρώπης
Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει μια πόλη; Για ορισμένους, είναι τα μνημεία ή η θέση της. Για άλλους είναι η «ζωντάνια» της, για άλλους το επίπεδο ζωής που φαίνεται να προσφέρει, ή οι ευκαιρίες για εργασία και ευημερία. Για τους ειδικούς επιστήμονες –από πολλές ειδικότητες– που συμμετέχουν στο μεγάλο διεθνές πρόγραμμα Urban Age του London School of Economics (LSE), οι πόλεις αποκτούν συγκεκριμένα μετρήσιμα χαρακτηριστικά, που σαν ψηφίδες συμπληρώνουν αυτό που ονομάζουμε «φυσιογνωμία» τους. Η σύγκριση της Αθήνας με άλλες πόλεις, εντός ή εκτός της Ευρώπης, είναι ένα από τα μεγάλα πλεονεκτήματα του προγράμματος (μαζί βέβαια με την ανταλλαγή τεχνογνωσίας) Athens Urban Age, που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη διετία και παρουσιάστηκε την προηγούμενη Πέμπτη στην Αθήνα (τη συζήτηση συντόνισε ο διευθυντής της «Κ» Αλέξης Παπαχελάς).
Ας δούμε ορισμένα από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν:
– Η Αθήνα εμφανίζεται στάσιμη αναπτυξιακά (μετά μια περίοδο αρνητικής ανάπτυξης), όπως και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις μεταξύ των οποίων το Βερολίνο και το Μιλάνο (0,1-0,2%), χαμηλότερα από τη Στοκχόλμη και το Λονδίνο. Αντίθετα, η Μπογκοτά της Κολομβίας έχει τον υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης (1% ετησίως).
– Η Αθήνα είναι η μικρότερη σε έκταση από τις πόλεις που έχει εξετάσει το διεθνές πρόγραμμα του LSE, αλλά εξαιρετικά πυκνοκατοικημένη, με 16.615 κατοίκους ανά τ. χλμ., τρεις φορές υψηλότερη αναλογία από το Λονδίνο (4.697 κάτοικοι/τ. χλμ.) και πέντε φορές υψηλότερη από το Βερολίνο (3.105 κάτοικοι/τ. χλμ.). Ο πληθυσμός της Αθήνας αυξάνεται με 6,4 εκατ. επισκέπτες ετησίως (περίπου το ένα τρίτο των επισκεπτών του Λονδίνου, του Παρισιού και της Σιγκαπούρης), γεγονός που προκαλεί πίεση στις αστικές υποδομές και στο απόθεμα κατοικίας.
– Παρότι κάποιες πόλεις της Λατινικής Αμερικής εκτιμάται ότι θα γνωρίσουν ισχυρή οικονομική αύξηση τις επόμενες δεκαετίες, οι κάτοικοι της Μπογκοτά και του Μπουένος Αϊρες (17.497 δολάρια και 23.606 δολάρια κατά κεφαλήν ΑΕΠ) εξακολουθούν να έχουν μικρότερο εισόδημα από τον μέσο Αθηναίο, που με 32.484 δολάρια έχει από τα χαμηλότερα εισοδήματα στην Ευρώπη (και βέβαια πολύ χαμηλότερο από τους κατοίκους της Σιγκαπούρης – 66.864 δολ. και του Σαν Φρανσίσκο – 72.390 δολ.). Η ανεργία στην Αττική υπολογίζεται πλέον στο 10,6%.
– Ευρωπαϊκές πόλεις όπως η Αθήνα, η Βαρκελώνη, το Βερολίνο και το Μόναχο έχουν μια σχετικά ισόρροπη οικονομική κατανομή του πληθυσμού. Παρά την υψηλή της ανεργία, η Αθήνα είναι μια από τις λιγότερο «άνισες» πόλεις, με τις πόλεις της βόρειας και νότιας Αμερικής και της Ασίας να είναι το ακριβώς αντίθετο.
– Παρότι η Αθήνα διερευνά τη βιώσιμη κινητικότητα, η ιδιοκτησία αυτοκινήτου είναι η υψηλότερη στις πόλεις που έχει εξετάσει το LSE με 799 ανά 1.000 κατοίκους, ακολουθούμενη από το Μιλάνο και την Πράγα, ενώ οι κάτοικοι πυκνοδομημένων ασιατικών πόλεων όπως το Χονγκ Κονγκ και η Σιγκαπούρη έχουν μόλις 77 και 157 αυτοκίνητα ανά 1.000 κατοίκους. Μόνο 11% και 17% των μετακινήσεων στο Παρίσι και στη Βαρκελώνη γίνεται με Ι.Χ., ενώ στην Αθήνα αυτοί που χρησιμοποιούν αυτοκίνητο για να μετακινηθούν στην εργασία τους είναι το 30%, χάνοντας «κολλημένοι» στην κίνηση περισσότερο από κάθε άλλη πόλη, εκτός από την Μπογκοτά. Το 52% των Αθηναίων χρησιμοποιούν συγκοινωνίες, ωστόσο η «ενεργή κινητικότητα» (περπάτημα και ποδήλατο) παραμένει πολύ χαμηλή, αντικατοπτρίζοντας τη γεωγραφία της πόλης και το περιορισμένο δίκτυο ποδηλατοδρόμων (μόλις 2,6 χλμ. σε σχέση με 730 χλμ. στο Παρίσι). Ως αποτέλεσμα, η Αθήνα έχει δύο φορές περισσότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από το Παρίσι (5 τόνοι CΟ2 κατά κεφαλήν έναντι 2,3 τόνων). Από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη είναι το ποσοστό των χώρων πρασίνου της Αθήνας (6,63 τ.μ./κάτοικο) – το ένα τρίτο του Λονδίνου. Η Στοκχόλμη με 41,6 τ.μ./κάτοικο και η Πράγα με 35,7 τ.μ./κάτοικο είναι οι πιο πράσινες πόλεις της Ευρώπης.
Γιώργος Λιάλιος
