Σε θεσμική παρέμβαση για την απάλειψη από την 1η Ιουλίου της ρήτρας αναπροσαρμογής από τους λογαριασμούς ρεύματος των καταναλωτών με κυμαινόμενα τιμολόγια προσανατολίζεται η κυβέρνηση, ώστε με την έκδοση Απόφασης του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας να αρθεί η σχετική πρόβλεψη από τον Κώδικα Προμήθειας.
Όπως είναι γνωστό, από την 1η Ιουλίου σχεδιάζεται να τεθεί σε εφαρμογή το έμμεσο πλαφόν στην εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να αποκλιμακωθούν οι λιανικές τιμές ρεύματος και να περιορισθούν δραστικά οι διακυμάνσεις τους, για όλο το χρονικό διάστημα εφαρμογής του μέτρου. Επομένως, όσο θα διατηρηθεί σε ισχύ το έμμεσο πλαφόν (το οποίο εκτιμάται ότι θα χρειαστεί να γίνει για 6 με 12 μήνες), οι ρήτρες αναπροσαρμογής στα κυμαινόμενα τιμολόγια θα βρίσκονται ουσιαστικά σε αναστολή, αφού δεν θα υπάρχει πλέον λόγος αναπροσαρμογής τους στη βάση του κόστους προμήθειας του παρόχου.
Ωστόσο, το επικρατέστερο σχέδιο της κυβέρνησης είναι η αναστολή αυτή να γίνει και νομοθετικά, ώστε με την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης να απαλειφθεί το σχετικό πεδίο από όλους τους λογαριασμούς. Αυτό στην πράξη σημαίνει πως το κόστος για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας θα προκύπτει πλέον αποκλειστικά από το αναγραφόμενο ύψος της ανταγωνιστικής χρέωσης, χωρίς πρόσθετες επιβαρύνσεις.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι η θεσμική αναστολή της ρήτρας θα προκαλέσει αρκετές παρενέργειες στον κλάδο προμήθειας, όπως για παράδειγμα την ανάγκη να αναπροσαρμόσουν οι εταιρείες τις ονομαστικές τους χρεώσεις στα περισσότερα (αν όχι όλα) κυμαινόμενα τιμολόγιά τους. Προς το παρόν, η κυβέρνηση φαίνεται να προκρίνει παρ΄ όλα αυτά την προσωρινή ακύρωση της ρήτρας, αντί της αναστολής της στην πράξη. Όπως είναι φυσικό πάντως, μέχρι τη στιγμή υπογραφής της Απόφασης (και αφού στο μεταξύ θα έχει υπάρξει επικοινωνία με την αγορά), δεν μπορεί να προεξοφληθεί ότι δεν θα αλλάξει στάση.
Ενημέρωση των καταναλωτών για τυχόν ανατιμήσεις
Υπενθυμίζεται ότι για να μειωθούν δραστικά τα «σκαμπανεβάσματα» των λιανικών τιμών θα επιστρατευθεί από την κυβέρνηση μία διττή παρέμβαση, τόσο στη χονδρεμπορική όσο και στη λιανική αγορά. Όσον αφορά τη χονδρεμπορική, στόχος είναι να μειωθεί το κόστος στο οποίο εξασφαλίζουν ηλεκτρική ενέργεια οι προμηθευτές, για να καλύψουν τις ανάγκες του πελατολογίου τους, με την αποζημίωση των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής στο μεταβλητό τους κόστος.
Ο δεύτερος «πυλώνας» του σχεδίου αφορά τη συνέχιση των επιδοτήσεων στους λογαριασμούς, οι οποίες θα μειώνουν περαιτέρω τις τιμές λιανικής, απορροφώντας ένα ακόμη ποσοστό από το κόστος προμήθειας των εταιρειών. Επίσης, με την αναπροσαρμογή των ενισχύσεων σε μηνιαία βάση, θα διασφαλίζεται ότι οι λιανικές τιμές δεν θα έχουν τις σημερινές έντονες διακυμάνσεις.
Οι δύο αυτές παρεμβάσεις θα έχουν ως συνέπεια οι λιανικές τιμές να κινούνται σε σχεδόν σταθερά επίπεδα, όσο εφαρμόζεται το έμμεσο πλαφόν. Ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο να υπάρξουν κάποια στιγμή πιο αισθητές αυξήσεις του χονδρεμπορικού κόστους -με πιθανότερη αιτία μια ένα εκτίναξη των διεθνών τιμών του φυσικού αερίου- και, κατά συνέπεια, των αποζημιώσεων των αντίστοιχων μονάδων. Τότε θα ήταν αισθητή η άνοδος και του κόστους προμήθειας των εταιρειών, προκαλώντας ανατιμητικές πιέσεις και στις χρεώσεις των καταναλωτών.
Πολλαπλές παρενέργειες για τους προμηθευτές
Παρόλο που το παραπάνω σενάριο συγκεντρώνει μικρές πιθανότητες, σε μία τέτοια περίπτωση κάποιες από τις εταιρείες ενδεχομένως θα αποφασίσουν να αυξήσουν τις τιμές λιανικής. Ωστόσο, πριν προβούν στις αυξήσεις, οι οποίες και πάλι θα περιλαμβάνονται στη μία και μοναδική ανταγωνιστική χρέωση στους λογαριασμούς, θα πρέπει να ενημερώσουν έγκαιρα τους πελάτες τους.
Όπως και να ʼχει, αν τελικά προκριθεί η «απόσυρση» θεσμικά της ρήτρας αναπροσαρμογής από τις κυμαινόμενες συμβάσεις, στελέχη από τις εταιρείες προμήθειας επιβεβαιώνουν ότι θα έρθουν τα πάνω-κάτω στον κλάδο. Πρώτα και κύρια, όπως συμπληρώνουν, γιατί θα χρειαστεί να επανεξετάσουν την τιμολογιακή πολιτική τους στα κυμαινόμενα συμβόλαια, ώστε να ελέγξουν κατά πόσο θα χρειαστούν αναπροσαρμογή οι ονομαστικές χρεώσεις, αφού θα αφαιρεθεί η ρήτρα.
Ο «άγνωστος Χ» στην εξίσωση αυτή είναι τα επίπεδα στα οποία θα μειωθεί το κόστος προμήθειας για τις εταιρείες. Ωστόσο, τα ίδια στελέχη εκτιμούν πως σχεδόν σε όλα τα κυμαινόμενα τιμολόγια των προμηθευτών, θα πρέπει να αλλάξουν οι ονομαστικές χρεώσεις.
Κομβική η διάρκεια ισχύος του μέτρου
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, αν τα αναπροσαρμοσμένα τιμολόγια πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου, όταν θα ξεκινήσει και η παρέμβαση στην αγορά, τότε δεν θα έχουν στη διάθεσή τους το χρονικό διάστημα των 60 ημερών, που προβλέπει ο Κώδικας Προμήθειας, ώστε να ενημερώσουν για τις τροποποιήσεις τους πελάτες τους. Παράλληλα, είναι κρίσιμο να διευκρινιστεί κατά πόσο με την αλλαγή των χρεώσεων ένας καταναλωτής θα μπορεί να αλλάξει προμηθευτή, χωρίς οποιαδήποτε επιβάρυνση.
Ακόμη πιο σημαντικό όμως είναι πως θα πρέπει να είναι «κλειδωμένη» η διάρκεια ισχύος του μέτρου, ώστε να ενημερώσουν τους πελάτες τους για τη διάρκεια των αναπροσαρμοσμένων τιμολογίων. Σε κάθε περίπτωση, οι εταιρείες θα χρειαστεί να έχουν πλήρη εικόνα για τη λειτουργία του έμμεσου πλαφόν πολύ πριν από την 1η Ιουλίου, ώστε να καταστρώσουν τις επόμενες κινήσεις τους.
Κώστας Δεληγιάννης
