Ψήφισμα της Διοικούσας Επιτροπής του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος για τον Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου
Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας ζητά από την Πολιτεία να προχωρήσει σε ανοιχτό διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, χωρίς εθνολογικούς ή άλλους περιορισμούς, για την ανάπλαση και επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Αυτή είναι η επιλογή που αξίζει στο ιστορικότερο, μεγαλύτερο και πιο σημαντικό μουσείο της Ελλάδας.
Η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ αντιδρά στις αποφάσεις του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και πιο συγκεκριμένα στην υπ’ αριθμ. 558074/18.11.2021 Υπουργική απόφαση με τίτλο: «Έγκριση εκπόνησης μελέτης αρχιτεκτονικού προσχεδίου με τίτλο «Αναβάθμιση, υπόγεια επέκταση και διασύνδεση με το «ΑκροπόλΑκρος» του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με δαπάνη της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας με τον διακριτικό τίτλο «ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΝΣΛ ΑΜΚΕ», προς το σκοπό δωρεάς της μελέτης προς το Ελληνικό Δημόσιο.».
Με την εν λόγω απόφαση ανατίθεται από το ΥΠΠΟΑ ο χειρισμός της μελετητικής διαδικασίας, τουλάχιστον, στον αρχιτεκτονικό τομέα, επέκτασης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου σε μία μη κερδοσκοπική εταιρία (ΑΜΚΕ), με τη μορφή της δωρεάς. Ταυτόχρονα δρομολογείται μια κλειστή διαδικασία χωρίς αντικειμενικά κριτήρια επιτυχίας, χωρίς εκτεταμένο συναγωνισμό, ανταγωνισμό και σύγκριση. Παράλληλα επιλέγεται μια καινοφανής, για μια σύγχρονη Πολιτεία, διαδικασία προεπιλογής συμμετεχόντων, μέσω της οποίας αποκλείεται η συμμετοχή τόσο οποιουδήποτε άλλου αρχιτεκτονικού γραφείου όπου γης, πλην 10 εκλεκτών, όσο και της ανεξάρτητης συμμετοχής Ελληνικών Αρχιτεκτονικών Γραφείων. Σε έργο που θα γίνει στην Ελλάδα! Σε έργο που αφορά την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά!
Η επιλογή της κλειστής προεπιλεγμένης λίστας έχει δημιουργήσει μεγάλα ερωτηματικά στην κοινή γνώμη, στην επιστημονική κοινότητα των μηχανικών και στην αρχιτεκτονική κοινότητα της χώρας. Ενώ παράλληλα δεν διασφαλίζει κανένα εχέγγυο επιτυχίας. Με απλά λόγια, κλειστός αρχιτεκτονικός διαγωνισμός σημαίνει την επιλογή μίας πρότασης από τους προεπιλεγμένους και μόνο, ανεξαρτήτως της ποιότητας, του περιεχομένου, της συμβατότητας με τους στόχους. Αντιθέτως μια ανοιχτή διαδικασία αρχιτεκτονικού διαγωνισμού σημαίνει την προσέλκυση κάθε καλής – ή μη – αρχιτεκτονικής πρότασης που μέσα από συγκριτική διαδικασία θα οδηγήσει στο βέλτιστο αποτέλεσμα.
Σεβόμενοι την αρχιτεκτονική παρακαταθήκη χιλιάδων Ελλήνων Αρχιτεκτόνων, αλλά και το πολιτιστικό απόθεμα της χώρας, όπως αποτυπώνεται από τα χιλιάδες κτίρια και μνημεία, που προστατεύει η Ελληνική Πολιτεία (και το ΥΠΠΟΑ…), με βάση τη συνταγματική της υποχρέωση – παράγωγα τα περισσότερα αυτής της «ελληνικής σχολής» που σήμερα αποκλείεται από τις διαδικασίες – ζητούμε από την Πολιτεία να προχωρήσει σε έναν άλλο δρόμο: σε ανοιχτές θεσμικές διαδικασίες χωρίς αποκλεισμούς.
Είναι εντέλει θέμα αξιοπρέπειας για τους Έλληνες επιστήμονες και ειδικά τους Αρχιτέκτονες να μην επικρατήσουν κριτήρια εθνολογικών αποκλεισμών στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό του μεγάλου αυτού έργου.
Όλες οι χώρες διαχειρίζονται το πολιτιστικό τους προϊόν, το αναδεικνύουν και το εξάγουν. Αυτό αφορά και τα έργα και τους δημιουργούς. Και αποκομίζουν σοβαρό οικονομικό όφελος, διότι το πολιτιστικό αγαθό, περιλαμβανομένης της αρχιτεκτονικής, έχει σημαντική οικονομική διάσταση και πολυδιάστατη αξία.
Η χώρα μας αντίθετα, φαίνεται να εισάγει ως «φωτεινούς παντογνώστες» ξένα αρχιτεκτονικά γραφεία, αποκλείοντας ευθέως την πληθώρα των ελληνικών αρχιτεκτονικών γραφείων και υποβιβάζοντας, όποια θελήσουν οι προεπιλεγμένοι ξένοι αρχιτέκτονες, σε απλούς «συνεργάτες». Όσο λαμπροί και εξαίσιοι να είναι οι συμμετέχοντες στα διεθνή αρχιτεκτονικά γραφεία, η Ελληνική Πολιτεία δεν μοιράζει βραβεία αρχιτεκτονικής αναγνώρισης και ειδικότερα όταν πρόκειται για τον σχεδιασμό ενός εμβληματικού έργου όπως το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Ο μόνος ορθός επιστημονικά, νομικά, τεχνικά και δεοντολογικά τρόπος για να προχωρήσει ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός της μεγάλης παρέμβασης στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο είναι η διενέργεια ανοιχτού διεθνούς αρχιτεκτονικού διαγωνισμού χωρίς αποκλεισμούς. Ως εκ τούτου η Διοικούσα Επιτροπή του ΤΕΕ, εκφράζοντας τον μεγαλύτερο επιστημονικό φορέα της χώρας και την κοινότητα των Ελλήνων Αρχιτεκτόνων, ζητά την ανάκληση της υπ’ αριθμ. 558074/18.11.2021 Υπουργικής Απόφασης και την προώθηση και υλοποίηση του εμβληματικού έργου στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, με βάση τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας, της ποιότητας και της βέλτιστης επιλογής.
