Μέτρα για την επίτευξη μηδενικών εκπομπών μέχρι το 2050 μέσω αυστηρότερων κανόνων στις αδειοδοτήσεις για τη βιομηχανία και μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας και ενίσχυσης της κυκλικής οικονομίας και της καινοτομίας πρότεινε την Τρίτη η ΕΕ σε μια προσπάθεια να καταστούν πιο πράσινες οι νέες επενδύσεις αλλά και οι περίπου 50.000 μεγάλες βιομηχανικές εγκαταστάσεις και εντατικές κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις στην Ευρώπη.
Οι νέοι κανόνες που προτείνονται μέσω της αναθεώρησης της Οδηγίας 2010/75/ΕΕ θα καλύπτουν τις άδειες για Εγκαταστάσεις με στόχο να καταστήσουν αποτελεσματικότερη την αδειοδότηση, να μειώσουν το διοικητικό κόστος, να αυξήσουν τη διαφάνεια και να στηρίξουν περισσότερο τις ρηξικέλευθες τεχνολογίες και άλλες καινοτόμες προσεγγίσεις. Συγκεκριμένα, αντί του συμβιβασμού με τα λιγότερο απαιτητικά όρια των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών, γεγονός που είναι σήμερα η πραγματικότητα για περίπου το 80 % των εγκαταστάσεων, η αδειοδότηση θα πρέπει να αξιολογεί το κατά πόσο είναι εφικτή η επίτευξη των βέλτιστων επιδόσεων. Θα αυστηροποιήσει επίσης τους κανόνες χορήγησης παρεκκλίσεων, εναρμονίζοντας τις απαιτούμενες αξιολογήσεις και διασφαλίζοντας την τακτική επανεξέταση των παρεκκλίσεων που χορηγούνται.
Στο ίδιο πλαίσιο ενθαρρύνεται η καινοτομία. Ως εναλλακτική λύση στις άδειες που βασίζονται σε καθιερωμένες βέλτιστες τεχνικές, οι πρωτοπόροι θα είναι σε θέση να δοκιμάζουν αναδυόμενες τεχνικές και να επωφελούνται από πιο ευέλικτες άδειες. Προς αυτή την κατεύθυνση, ένα Κέντρο Καινοτομίας για τον Βιομηχανικό Μετασχηματισμό και τις Εκπομπές (INCITE) θα βοηθήσει τη βιομηχανία στον εντοπισμό λύσεων για τον έλεγχο της ρύπανσης ενώ έως το 2030 ή το 2034, οι φορείς εκμετάλλευσης θα πρέπει να αναπτύξουν σχέδια μετασχηματισμού για τις εγκαταστάσεις τους προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους της ΕΕ για μηδενική ρύπανση έως το 2050, για κυκλική οικονομία και για απανθρακοποίηση.
Η αναθεώρηση της οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές στοχεύει δραστηριότητες που ενέχουν υψηλό κίνδυνο πρόκλησης περιβαλλοντικής ρύπανσης και μεγάλες μεμονωμένες εγκαταστάσεις. Οι νέοι τομείς που προτείνονται περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων εγκαταστάσεις εξορυκτικής βιομηχανίας (ορυχεία), που καλύπτουν μέταλλα, μέταλλα σπάνιων γαιών και βιομηχανικά ορυκτά ενώ εξαιρούνται τα ενεργειακά ορυκτά, όπως ο άνθρακας και τα λατομεία αδρανών υλικών. Ομοίως, καλύπτονται οι μεγάλες εργοστασιακές μονάδες για μπαταρίες ηλεκτροκίνησης, ένας αναπτυσσόμενος τομέας, που σχετίζεται με τον βιομηχανικό μετασχηματισμό και συμπληρώνει τον κανονισμό για τις μπαταρίες, για εγκαταστάσεις μεγαλύτερης κλίμακας.
Σύμφωνα με όσα προβλέπονται οι νέες βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν δεσμευτικά επίπεδα επιδόσεων όσον αφορά τη χρήση των πόρων ενώ προτείνεται να αναβαθμιστεί το υφιστάμενο σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης ώστε να μειωθεί η χρήση τοξικών χημικών ουσιών.
Για τη μείωση των ρύπων, προβλέπονται συνέργειες μεταξύ της απορρύπανσης και της απανθρακοποίησης και σε αυτή τη λογική, η ενεργειακή απόδοση θα αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των αδειών και θα εξετάζονται σε συστηματική βάση οι τεχνολογικές και επενδυτικές συνέργειες μεταξύ της απανθρακοποίησης και της απορρύπανσης κατά τον καθορισμό των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών.
«Οι επικαιροποιημένοι κανόνες θα αποτελέσουν γνώμονα για τις βιομηχανικές επενδύσεις που απαιτούνται για τον μετασχηματισμό της Ευρώπης σε μια ανταγωνιστική, κλιματικά ουδέτερη οικονομία μηδενικής ρύπανσης έως το 2050. Οι κανόνες αυτοί αποσκοπούν στην προώθηση της καινοτομίας, στην επιβράβευση των πρωτοπόρων και στο να συμβάλουν στην εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού στην αγορά της ΕΕ. Η αναθεώρηση θα συμβάλει στην μακροπρόθεσμη επενδυτική βεβαιότητα, με τις πρώτες νέες υποχρεώσεις για τη βιομηχανία να αναμένονται κατά το δεύτερο ήμισυ της δεκαετίας», σημειώνει στη σχετική ανακοίνωση η ΕΕ.
Πένη Χαλάτση
