Η λιανική αγορά ρεύματος και φυσικού αερίου, ιδιαίτερα υπό το… φως της ενεργειακής κρίσης και του πολέμου στην Ουκρανία που έχουν οδηγήσει σε εκτόξευση των τιμών, εξελίσσεται σε ένα πεδίο για ισχυρούς παίκτες. Έτσι μετά από μια πρώτη φάση περιορισμένης συγκέντρωσης που έγινε τα προηγούμενα χρόνια, θεωρείται βέβαιο ότι οδηγούμαστε σε μια νέα φάση συγκέντρωσης.
Τα τρία σενάρια για το πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί αυτή η φάση αναλύθηκαν με παραστατικό τρόπο από τον καθηγητή του ΑΠΘ Παντελή Μπίσκα, κατά τη χθεσινή πρώτη ημέρα του 3ου Power and Gas Forum. Η μελέτη του κ. Μπίσκα ανέδειξε τα μεγάλα κεφαλαιακά αποθέματα τα οποία είναι αναγκαία προκειμένου ένας προμηθευτής να μπορέσει να σταθεί στις σημερινές συνθήκες της αγοράς.
Συγκεκριμένα, μέτρησε τις καλύψεις που χρειάζονται οι προμηθευτές σε εγγυήσεις ή σε κεφάλαιο και τις πληρωμές προς τους Διαχειριστές σε συνδυασμό με τον παράγοντα της εισπραξιμότητας από τους τελικούς καταναλωτές, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα κόστη και τα έσοδα του προμηθευτή.
Με βάση αυτά επεξεργάστηκε τρία σενάρια ειπραξιμότητας. Το πρώτο που το ονόμασε “Business us usual” στο οποίο δεν υπάρχει ενεργειακή ή γεωπολιτική κρίση, το δεύτερο με συνθήκες ενεργειακής κρίσης, όπου αυξάνονται οι τιμές και μειώνεται η εισπραξιμότητα του προμηθευτή και το τρίτο, της εμπόλεμης κατάστασης, όπου το πρόβλημα διογκώνεται και η εισπραξιμότητα μειώνεται ακόμη περισσότερο.
Παραθέτοντας συγκεκριμένα παραδείγματα, ανέφερε ότι για ένα τιμολόγιο των 100 ευρώ στη χαμηλή τάση και έχοντας λάβει κατά μέσο όρο 67 ευρώ προκαταβολή, το επιπλέον κεφάλαιο που πρέπει να διαθέτει ο προμηθευτής για να καλύψει τη μεγαλύτερη χρέωση του σε κάποιο μήνα της δραστηριότητάς του ανέρχεται σε 280 ευρώ ανά πελάτη.
Αυτό σημαίνει ότι για να καλυφθεί ένα πελατολόγιο, για παράδειγμα 200.000 πελατών χαμηλής τάσης, ένας μέσος προμηθευτής θα χρειαστεί περί τα 60-70 εκατ. ευρώ. Εάν βέβαια μεταφέρουμε αυτούς τους υπολογισμούς στο επίπεδο του κυριάρχου παίκτη που είναι η ΔΕΗ, το απαιτούμενο κεφάλαιο ξεπερνά το 1,5 δις ευρώ.
Έτσι, είναι σαφές ότι οι βιώσιμοι προμηθευτές θα χρειαστούν υψηλότατα κεφάλαια, χωρίς όμως να υπάρχει απάντηση στο αν και από πού υπάρχει δυνατότητα να βρεθούν (ίδια κεφάλαια, ομολογιακά δάνεια κ.α.).
Με βάση τα παραπάνω, ο κ. Μπίσκας κατέληξε ότι οι εξελίξεις στην αγορά προμήθειας μπορεί να κινηθούν αντίστοιχα προς τρία σενάρια για την «επόμενη μέρα»:
-Το πρώτο είναι αυτό της βίαιης συγκέντρωσης με την δραστική συρρίκνωση των προμηθευτών, με αποτέλεσμα όσοι μείνουν να μην ξεπερνούν τα δάχτυλα του ενός χεριού,
-Το δεύτερο αφορά μια «πολυψωμιακή αγορά», όπου θα υπάρχουν από 10 και πάνω προμηθευτές
-Το τρίτο προβλέπει επίσης σημαντική συρρίκνωση της αγοράς, αλλά στη συνέχεια ανάδειξη νέων καινοτόμων παικτών, -από την Ελλάδα ή και το εξωτερικό-, που θα αξιοποιήσουν μονάδες ΑΠΕ και διμερή συμβόλαια, προσφέροντας νέα καινοτόμα προϊόντα.
Όπως ακόμη ανέφερε, ορθά εξετάζονται παρεμβάσεις για τη βελτίωση της λειτουργίας του target model. Ωστόσο, επισήμανε, ότι το πραγματικό πρόβλημα της αγοράς είναι ο ανταγωνισμός και όχι το target model.
Σταύρος Γριμάνης
